تأملی بر حقوق شهروندی در حکومت اسلامی (بازنگری فقهی حکم قتل مرتد به سبب تکرار ارتداد)

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 3، دوره 5، شماره 3، مهر 1398، صفحه 15-22   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد صادق احمدی^{* 1}؛ عبدالله باقری²

¹استادیار، دانشکده حقوق ،دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، اصفهان ، ایران

²دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

در باب مجازات مرتد ملی در صورت تکرار ارتداد، بین فقیهان امامیه اختلاف رخ داده است. مشهور فقیهان با استناد به اجماع و اصل احتیاط در دماء، قتل در مرتبه چهارم را ثابت دانسته. در مقابل دیدگاه مشهور، نگارندگان با استقصای در متون فقهی به چهار دیدگاه متفاوت از فقیهان دست یافت؛ لذا نوشتار حاضر در پژوهشی تحلیلی-انتقادی به طرح این پرسش پرداخته است که آیا مستند کافی برای حکم به اعدام کسی که در مرتبه دوم ویا سوم و یا چهارم(به نسبت اختلاف دیدگاه­ها)، جرم ارتداد را تکرار نموده، وجود دارد. با توجه به اینکه در  قانون مجازات اسلامی، ارتداد به طور کلی جرم انگاری نشده و وفق اصل ۱۶۷ قانون اساسی، در چنین مواردی باید به فقه اسلامی‌رجوع کرد، اهمیت پرداختن به مسأله بیش­تر می شود، لذا پژوهش حاضر به نقدو تحلیل دیدگاه های موجود در مسأله پرداخته و با خدشه در ادله سایر اقول، در نهایت قول به عدم قتل را برگزیده است.

کلیدواژه‌ها

آزادی بیان؛ مرتد ملی؛ تکرار ارتداد؛ قتل؛ عدم قتل