بررسی و تطبیق دین و دنیا و جلوه‌های آن از منظر شاهنامه و کشف الأسرار

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

دوره 15، شماره 57، اردیبهشت 1400، صفحه 561-581   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2021.681950

نویسنده

سید خلیل باقری

عضو هیأت علمی دانشگاه علم و فناوری مازندران

چکیده

ضرورت دین در عصر ما بیش از هر عصر دیگری احساس می‌شود و آدمیان گاه در اثر توجه بیش از حد به دنیا از آخرت دور مانده‌اند و گاه در اثر رویکرد به سوی آخرت دنیای خود را تباه ساخته‌اند. در این مقاله کوشش بر این بوده است. طبق گفته‌های «شاهنامه» فردوسی و «کشف الأسرار» میبدی به خصوصیات دین و دنیا پی ببریم و این دو اثر گرانسنگ بدون هیچ گونه طرفداری و عناد مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد و هدف تنها درک دقیق وکشف چهره واقعی دنیا در نظر این بزرگان بوده است. با توجه به وسعت ادبیات حماسی و عرفانی حق مطلب را ادا کردن کار سختی است. فردوسی و میبدی هر دو معتقدند به جهانی که همه چیزش چون باد در گذر است نبایستی دل بست. میبدی معتقد است مال و حیات و عمر طولانی از مظاهری است که انسان را از آخرت بازمی‌دارد ولی فردوسی می‌گوید دنیا آغازش گنج و پایانش رنج است و دنیایی را به تصویر می‌کشد که سراسر درس عبرت است.

کلیدواژه‌ها

دین؛ دنیا؛ شاهنامه فردوسی؛ کشف الأسرار میبدی

مراجع

 

کتابنامه

قرآن کریم.

چوبین، سجاد. 1377ش، حکمت نظری و عملی در شاهنامه، شیراز: انتشارات نوید شیراز.

حجتی، سید محمدباقر. بی تا، اسلام و تعلیم و تربیت، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

دهخدا، علی اکبر. بی تا، لغتنامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

رضا، فضل الله. 1374ش، پژوهشی در اندیشه‌های فردوسی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

ریاحی، محمد امین. 1375ش، فردوسی، تهران: انتشارات طرح نو.

شریعت، محمدجواد. 1363ش، فهرست تفسیر کشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران: انتشارات امیرکبیر.

طباطبایی، محمدحسین. 1361ش، قرآن در اسلام، قم: انتشارات اسلامی.

غزالی، امام محمد. بی تا، کیمیای سعادت، به تصحیح احمد آرام، تهران: انتشارات گنیجنه.

فردوسی، ابوالقاسم. 1374ش، شاهنامه، به کوشش دکتر سعید حمیدیان، تهران: انتشارات قطره.

فردوسی، ابوالقاسم. 1374ش، شاهنامه، تصحیح: ژول مول، تهران: انتشارات عطار.

کزازی، میر جلال الدین. 1379-1387ش، نامه باستان، تهران: انتشارات سمت.

مشکور، محمدجواد. 1377ش، خلاصه ادیبان در تاریخ دین‌های بزرگ، تهران: انتشارات شرقی.

معین، محمد. 1362ش، فرهنگ فارسی، 6 جلد، تهران: انتشارات امیرکبیر.

میبدی، رشید الدین ابوالفضل. 1371ش، کشف الأسرار و عدة الأبرار، به کوشش علی اصغر حکمت، تهران: انتشارات امیرکبیر.

یثربی، سید یحیی. 1366ش، فلسفه و عرفان، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.

 

مقالات

حجازی، بهجت السادات. بهار1381ش، «دین و اسطوره در اندیشه فردوسی»، پژوهشنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 33.

موسوی، سید کاظم و اشرف خسروی. 1378ش، فصلنامه علمی و پژوهشی کاوشنامه، شماره 16.