بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی و اقتصادی بر فرهنگ سیاسی شهروندان شیراز (با تأکید بر مطالعه تطبیقی متولدین قبل و بعد از دهه 60)

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 7، دوره 14، شماره 51، شهریور 1400، صفحه 145-165   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jss.2021.1923420.1303

نویسندگان

شاهرخ امیری¹؛ علیرضا خدامی^{* 2}؛ کرامت اله راسخ³

¹دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، گرایش جامعه‌شناسی سیاسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد جهرم ، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران.

²استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد جهرم ، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران. (نویسنده مسئول)

³دانشیار ، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، واحد جهرم ، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران.

چکیده

یکی از پیش ‌نیازهای موثر برگذار به دموکراسی فرهنگ سیاسی مولفه ‌ای مهمی می ‌باشد. به گمان برخی اندیشمندان فرهنگ سیاسی تابع شرایطی از جمله پشتوانه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی است. این پژوهش با فرضیه تاثیر سرمایه فرهنگی و اقتصادی بر فرهنگ سیاسی در شیراز پرداخته، جمع‌آوری داده‌ها از رویکرد اکتشافی و پیمایشی استفاده، پیماش بر روی 382 نفر متولدین قبل و 382 نفر بعد از دهه 60 با نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ی انجام و تجزیه ‌و ‌تحلیل با نرم افزار spss نشان می‌دهد، تفاوت معنی داری بین سرمایه فرهنگی و اقتصادی دو نسل وجود دارد، همین‌طور انواع فرهنگ سیاسی در بین دو نسل تفاوت معنی ‌داری دارند. همچنین رابطه منفی معنا داری بین سرمایه فرهنگی و اقتصادی با فرهنگ سیاسی محدود و تبعی بین دو نسل وجود دارد. از سوی دیگر بر اساس آزمون فرضیات تقویت سرمایه فرهنگی، اقتصادی موجب رشد و شکوفایی فرهنگ سیاسی مشارکتی بین هر دو نسل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

سرمایه فرهنگی؛ سرمایه اقتصادی؛ فرهنگ سیاسی محدود و تبعی و مشارکتی؛ نسل؛ شیراز

مراجع

احمدی، یعقوب و نمکی، آزاد. (1391). سرمایه اجتماعی و گونه دموکراتیک فرهنگ سیاسی. فصلنامه علوم اجتماعی. شماره 59، صص 245-299.

اسلیتر، دن؛ تونکیس، فرن (1386). جامعه بازار. ترجمه: حسین قاضیان. تهران: نشر نی.

اکبرزاده، فاطمه؛ دهقانی، حمید؛ خوشفر، غلامرضا و جانعلی زاده چوب بستی، حیدر. (1392). بررسی تأثیر سه نوع سرمایه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر شادی جوانان. جامعه‌شناسی کاربردی. شماره 50، صص67-88.

پناهی، محمدحسین و بنی فاطمه، سمیه‌السادات. (1394). فرهنگ سیاسی و مشارکت سیاسی زنان. فصلنامه علوم اجتماعی. شماره 68، صص 65-78.

پورافکاری، نصرالله. (1391). تبیین گرایش و فرهنگ سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشگاه اصفهان). نشریه علوم اجتماعی شوشتر. سال 4، شماره 16، صص 75-106.

حمیدی ­هریس و ‌راد، فیروز. (1396). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. مطالعات جامعه‌شناسی. سال 9، شماره 35، صص 65-81.

ریتزر، جورج. (1386). نظریه‌ی جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه‌: محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی. ص 725.

ساعی، علی و کریمی، زهیر. (1391). تحلیل فرهنگ سیاسی نخبگان سیاسی اصلاح طلب و اصول‌گرا. مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره 13، شماره 4، صص 117-147.

سردارنیا، خلیل اله و یوسفی، بهمن. (1395). سنجش رابطه اعتماد و عضویت در انجمن‌های داوطلبانه با فرهنگ سیاسی دانشجویان: مطالعه موردی، دانشجویان دانشگاه شیراز. دو فصلنامه دانش سیاسی. دوره 12، شماره 1 (پیاپی 23).

سفیری، خدیجه و آراسته، راضیه. (1386). بررسی رابطه سرمایه اقتصادی زنان با نوع روابط همسران در خانواده. مجله علمی پژوهشی تحقیقات زنان. سال دوم، شماره اول، 141- 147.

شریف، م. (1381). انقلاب آرام: در آمدی بر تحول فرهنگ سیاسی در ایران. تهران: روزنه.

شویره، کریستیان؛ فونتن، اولیویه؛ زرده ژان، پی یر. (1385). واژگان بوردیو، ترجمه: مرتضی کتبی. تهران: نشر نی. چاپ اول. ص 96.

صالحی امیری، سیدرضا. (1386). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی. تهران: ققنوس.

فائقی، سحر و باینگانی، بهمن. (1395). سنجش سرمایه فرهنگی طبقات بر اساس پایگاه اقتصادی – اجتماعی در میان شهروندان اصفهانی. جامعه­پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال 7، صص 149-174.

فیلد، جان. (1385). سرمایه اجتماعی، ترجمه: جلال متقی. تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.

کنعانی، محمدامین؛ عزیزخانی، اقباله؛ حوریه کلانتری. (1392). انواع سرمایه (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و رابطه آن‌ها با خشونت خانگی علیه زنان. مطالعات علوم اجتماعی. شماره 39، صص 88-103.

گلچین، مسعود، حق خواه، مژگان؛ سیدی، فرشته. (1387). فرهنگ سیاسی دموکراتیک و عوامل موثر بر آن. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. سال 16، شماره 61، صص 189-235.

گنجی، محمد؛ حیدریان، امین. (1393). سرمایه فرهنگی و اقتصادِ فرهنگ (با تأکید بر نظریه‌های پییِر بوردیو و دیوید تراسبی). نشریه راهبرد. شماره 72، صص77-97.

مسعودنیا، حسین؛ مهدی پور، آسیه. (1390). فرهنگ سیاسی قبیله‌ای و مشارکت سیاسی در استان ایلام، رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی. شماره 26، صص 61-89.

ممتاز، فریده. (1383). معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو. پژوهشنامه علوم انسانی. ش 42-41، ص 160-149.

ین شویره، کریستی و فونتن، اولیویه. (1385). واژگان بوردیو. ترجمه: مرتضی کتبی. تهران: نی.

Andersen, P.L., & Hensen, M.N. (2011). Class and Cultural Capital: The Case of Class Inequality in Educational Performance, European Sociological Review. 27. 1, P.p: 1-15.

Bourdieu, P. (1984). Homo Academics. Cambridge: Polity Press.

Bourdieu, P. (1986). The forms of Capital. J. G. Richardson s Handbook for Theory and Research for Sociology of Education.

Georg, W. (2004). Cultural capital and Political Culture in life Course. European Sociological Review. 20. 4, P.p: 333-344.

Hiller, j., & Rooksby, E. (2002). Abitus: A sense of place. USA: A shgate Publishing.

McDonough, P.M., & Calderone, S. (2006). The meaning of money: Perceptual differences between college counselors and low-income families about college costs and financial aid. American Behavioral Scientist. 49. 12. Pp: 1703- 1718.

Paulsen, M. B., & St. John, E.P. (2002). Social class and college costs: Examining the financial nexus between college choice and persistence. Journal of Higher Education. 73. 2. Pp:189-236.

Storberg, J. (2002).The Evolution of Capital Theory: A Critque of a Theory of Social Capital and Implications For HRD. Human Resource Development Review. 3. p: 135.

Swartz, D. (1997). Culture and power: the sociology of Pierre Bourdieu. The university of Chicago press.

Throsby, D. (1999). Caltural Capital. Journal of Cultural Economics. 23. P: 3-12.

Wang, & Yamagishi, T. (2005), Grip-based and Gender Differences in China, Asian Journal of Social Psychology, 8. P.p:12-25.