بررسی و تحلیل جایگاه غلام در ساختار سیاسی و اجتماعی حکومت صفویه

فصلنامه تاریخ

مقاله 10، دوره 14، شماره 55، اسفند 1398، صفحه 217-235   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

علیرضا مسلمی¹؛ فیض اله بوشاسب گوشه^{* 2}؛ شکوه السادات اعرابی هاشمی³

¹گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزادآسلامی، نجف اباد، ایران.

²گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاداسلامی، نجف آباد، ایران.

³گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران.

چکیده

جایگاه حکومت صفویه در پیشرفت معماری ، هنر، امور نظامی و امنیت بر کسی پوشیده نیست. نکته مهم در این پیشرفت ها این است که غلامان تا چه اندازه در این پیشرفت ها سهیم بودند. منظور از غلام در این پژوهش غلامان خاصه سلطنت در دوره صفویه هستند که بوسیله آنها صفویان قدرت خود را مستحکم نمودند. انها بردگانی بودند که در تاریخ نگاری عصر صفوی معمولا به مسیحیان نو مسلمان اطلاق می شد که شاه دوست خوانده می شدند. الگوی ارباب- غلام که در دوره شاه طهماسب اول شروع شد در دوره شاه عباس اول کارامدترین ابزار برای حفظ قدرت سلطنت در برابر شیوه حکومت طایفه ای گردید. شاه عباس برای اینکه در ساختار طایفه ای شکاف ایجاد کند غلامان را تحت حمایت خود قرار داد ودر عوض از انها خواستار وفاداری بی قید وشرط گردید . سوال پژوهش این است که غلامان در ساختار سباسی، اجتماعی، معماری، هنر و تجارت صفویه چه نقشی ایفا نمودند و فرضیه این است که با توجه به این که نیروی غلامان به دلیل اخلاص به صفویان مورد توجه پادشاه صفوی بودند همواره در کار تامین امنیت و گسترش معماری، هنر و تجارت تلاش زیادی می کردند. این نوشتار با توجه به منابع موجود به صورت کتابخانه ای به بررسی نقش غلامان در حکومت صفوی می پردازد.

کلیدواژه‌ها

صفویه؛ غلامان؛ معماری؛ هنر؛ تجارت

مراجع