بررسی اثر تنش گرما بر کیفیت تبدیل دانه ارقام برنج در شمال خوزستان

یافته های نوین کشاورزی

دوره 11، شماره 3 (بهار 1396) 43، خرداد 1396، صفحه 203-214   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

عبدالعلی گیلانی¹؛ سیدعطا اله سیادت²؛ سامی جلالی³؛ کاوه لیموچی^{* 4}

¹عضو هیات علمی بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، ایران

²استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز، ایران

³کارشناس ارشد زراعت، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان

⁴دکترای زراعت، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد دزفول،دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین نقش تنش گرما بر کیفیت تبدیل دانه ارقام برنج در استان خوزستان طراحی و اجرا گردید. آزمایش با دو عامل تاریخ کاشت و رقم به صورت کرت‌های یکبار خرد شده، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و سه تکرار به مدت دو سال (1385 و1386) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجراء شد. سه تاریخ کاشت (15/2، 5/3 و 25/3) درکرت‌های اصلی و 5 رقم برنج شامل ارقام هویزه و حمر (متحمل به گرما) عنبوری قرمز و چمپا (حساس به گرما) و رقم پرمحصول دانیال (نیمه متحمل به گرما) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد اثر متقابل بین رقم و تاریخ کاشت در تمامی صفات معنی دار بود. به عبارتی ارقام بسته به شرایط حرارتی  واکنش متفاوتی داشتند.بیشترین طول دانه پس از پخت را تاریخ کاشت سوم و ارقام دانیال و عنبوری قرمز داشتند. نسبت طویل‌شدن دانه در تاریخ کاشت دوم و سوم و رقم عنبوری قرمز بیشتر بود. بالاترین میزان آمیلوز مربوط به تاریخ دوم و ارقام متحمل بود. اماکمترین قوام ژل را تاریخ کاشت دوم و رقم دانیال و بیشترین مقدار ر ارقام متحمل داشتند. دمای ژلاتینه شدن در تاریخ کاشت سوم بالاترین مقدار و ارقام دانیال و چمپا به ترتیب از بیشترین و کمترین میزان برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

برنج؛ تنش گرما؛ دانه؛ کیفیت تبدیل

مراجع