بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره گیاه ریحان بر اشریشیا کلای و سودوموناس آئروژینوزا

پژوهش های بالینی و آزمایشگاهی دامپزشکی

دوره 4، شماره 13، دی 1389، صفحه 71-81   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

ﮔﺴﺘﺮش روز اﻓﺰون ﻣﻘﺎوﻣﺖ داروﻳﻲ در ﺑﻴﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮی ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ روش‌های ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺑﺮوز ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻧﻴﺰﻳﺎﻓﺘﻦ داروﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺛﺮات ﺳﻤﻲ و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻌﻄﻮف ﮔﺮدد. از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎی ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰای اﺷﺮﻳﺸﻴﺎ کلای در ﺑﻴﻤﺎری های ﮔﻮارﺷﻲ اﻧﺴﺎن ودام ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ. سودوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻛﺘﺮی ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻧﺴﺎن و ﺣﻴﻮاﻧﺎت بااﻳﻤﻨﻲ ﺳﺮﻛﻮب ﺷﺪه وﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ‌ﻫﺎ و درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴک‪های ﺑﺎطیف وﺳﻴﻊ، ﻋﻔﻮنت‪های ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﮔﻴﺎهرﻳﺤﺎن از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻨﺪر ﻛﻴﺎﺷﻬﺮ اﺳﺘﺎن ﮔﻴﻼن ﺟﻤﻊ آوری شده و ﭘﺲ از ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﺑﺮگ آن و ﺗﻬﻴﻪ ﻋﺼﺎره اﺗﺎﻧﻮﻟﻲ و آﺑﻲ در ﻏﻠﻈت‌های 25 و50 و100 و200 ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ در ﻇﺮوف ﻣﺨﺼﻮص ﻧﮕﻬﺪاری گردید. ﺑﺎﻛﺘﺮی های ﻣﻮرد ﻧﻈﺮنیز از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺟﺪا شده و ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد، در این غلظت ها ﺑﻪروش اﻧﺘﺸﺎر دﻳﺴﻚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺷﺪه و ﻗﻄﺮ ﻫﺎﻟﻪ ﻋﺪم رﺷﺪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی وﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ. بر اساس یافته های این تحقیق جنتامایسین که بعنوان کنترل بکار گرفته شده بر هر دو باکتری مورد آزمایش در این طرح موءثرتر از عصاره هانشان داده شد. مؤثرترین رقت برای فعالیت ضد باکتری نسبت به هر دو نوع باکتری اشریشیاکلای و سودوموناس آئروژینوزا رقت 200 میلی‪گرم بر میلی‪لیتر بوده است. فعالیت ضد باکتری‌های گرم منفی مورد مطالعه عصاره اتانولی گیاه ریحان نسبت به عصاره آبی بیشتر بوده است.

کلیدواژه‌ها

ﻋﺼﺎره گیاه رﻳﺤﺎن؛ اﻳﺸﺮیشیاکلای؛ سودوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا؛ ضد باکتریایی

مراجع

1-  تاج بخش، ح. (1385) : باکتری شناسی عمومی، انتشارات دانشگاه تهران، ص : 701-700

2-  دادگر، ت . (1386): بررسی اثر بخشی شش گونه گیاه دارویی علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس حساس و مقاوم به متی سیلین. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 23، شماره 1، صفحه 85-73 .

3-  زرگری، ع. (1376): گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم، جلد چهارم ص 51-47 .

4-  زمان، س. (1376): گیاهان داوریی، روشهای کشت، برداشت و شرح مصور رنگی. انتشارات ققنوس، چاپ سوم، ص 240 .

5-  صمصام شریعت، س.ه. (1382): پرورش و تکثیر گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، چاپ دوم، ص 262-261 .

6-   صمصام شریعت، س.ه. (1383): گزینه گیاهان دارویی. انتشارات مانی، ص : 174 .

7-  قائمی، ع.( 1385) : تأثیر عصاره الکلی گیاه به لیمو بر زخم‌های جلدی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس در مدل حیوانی. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 22، شماره 3، صفحه 249-242 .

8-   نجف پور نوایی، م. (1386): گیاهان دارویی ضد سرطان ایران . انتشارات موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، صفحه 144-143 .

9-   هدایتی، م . (1370) : کاربرد اسانس سه گیاه دارویی زنیان، کومین و پونه برای کنترل باکتری سالمونلا و مقایسه‌ی آن با آنتی بیوتیک استرپتومایسین. اولین همایش ملی فناوری نوین در کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت .

10-         یادگاری، د. (1381): فعالیت‌های بیولوژیکی روغن‌های اسانسی نعنا و مورد، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی .

11-         یزدی، م. (1386): ارزیابی اثر ضدمیکروبی اسانس‌های zataria Multiflora و Myrtus Communis L. و Eucalyptus officinalis بر استرپتوکوکوس پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا و مورکسیلا کاتارهالیس با روش In vitro، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12-            Chouliaras, N., Gravanis, F., (2003): Antibacterial effect of ethalonic extract of 30 medical plants against E.coli and pseudomonas. Journal of the Science of Food and Agriculture. 12:345-360

13-            Cimanga, K., Kambu Apres, S., Bruyne, D., (2006): Correlation between chemical Composition and antibacterial activity of essential oil of some aeromatic plants growing in the Democratic Republic of Cong, P:131-134.

14-            Jay, C.M., Bhaskaran, S., Rathore. K.s., waghela, S.D.,(2004): Enter to toxigenic K99+ Escherichia coli attachment to host cell recptors inhibited by recombianant pili protein. 101, p: 153-160.

15-            C.M., D., Pourbakhsh, S.A. , Fairbrother, J.M., (1995): Text book of veterinary microbiology. 45, P: 291-309.

16-             James, E.,(1998): Basil a source of essential oils, Advances in new crops Timber press, Purdue University, West Lafayett, P: 484-489.

17-            Fectean, G., Higgins, R.,Van –Matere, D.c., Pare, J., Smith, B.P., (2001): Virulance factors in Escherichia coli isolated from the blood of bacteremic calves.Vet Microbial, 78:P: 240-242.

18-            Joshi, B., Lekhak, S.,(2009): Antibacterial property of different medicinal plants. Katmandu University Journal of Science, Engineering and Technology, vol, 5, No:I, January, PP:143-150.

19-            Lexa, G., matasyoh, J., Matasyoh, C., (2007): Chemical composition and antimicrobial activity of the essential oil of ocimum gratissimum L.growing in Eastern Kenya. African Journal of Biotechnology Vol. 6(6), PP.760-765

Mbata,T.I., Saikia, A.,(2006): Antibacterial activity of essential oil from ocimum gratissimum on Listeria monocytogenes. Internet Journal of Food Safety, Vol. (7): 15-19.