تحلیل اثرگذاری تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن روستایی مورد مطالعه: روستای کندوان

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 8، دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 59، شهریور 1401، صفحه 391-402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سهیلا باختر^{* 1}؛ الناز ابی زاده²

¹مدرس گروه معماری، موسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران

²استادیار گروه معماری، موسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران،

چکیده

گسترش و نفوذ رسانه‌ها به مناطق روستایی و تکنولوژی‌های نوین، در کنار بسیاری از عوامل دیگر از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی در مناطق روستایی را تحت تأثیر قرار داده است و این تغییرات، فضای کالبدی مناطق روستایی، به ویژه مسکن روستایی را دچار تحولات نموده است. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر در راستای بررسی تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن در روستای کندوان انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 151 سرپرست خانوار روستایی است که به صورت تمام شماری انجام شد. جهت تحلیل موضوع در بخش تغییرات سبک زندگی از 3 شاخص در قالب50 نماگر و در بخش الگوی مسکن از 4 شاخص در قالب 24 نماگر بر اساس مطالعات سایر پژوهشگران به صورت تلفیقی بهره گرفته شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان و صاحب‌نظران این حیطه مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی تعداد 30 پرسشنامه به صورت پیش آزمون در منطقه توزیع گردید و ضریب پایایی برای کل پرسشنامه 95/0 بدست آمد. نتایج حاصل از یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بین سبک زندگی و الگوی مسکن رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. نتایج یافته‌ها بر اساس ضریب رگرسیون بیانگر این است که متغیر سبک زندگی، 932/0 از کل واریانس الگوی مسکن را تبیین می‌کند و به هر میزان سبک زندگی دچار تغییرات بیشتری گردد، الگوی مسکن در مناطق روستایی دچار تغییرات بیشتری می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

سبک زندگی؛ تحولات کالبدی روستایی؛ الگوی مسکن؛ روستای کندوان؛ استان آذربایجان شرقی

مراجع

ارجمند سیاهپوش، اسحق و حیدری زرگوش، معصومه. (1391). تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر سبک زندگی روستایی و عشایری شهرستان گیلان غرب. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 4(4)، 103-89.

بادسار، محمد؛ فتحی، سهیلا؛ رضایی، روح‌اله و شعبانعلی فمی، حسین. (1395). تحلیل تحولات سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن در مناطق روستایی، مورد مطالعه: شهرستان زنجان. روستا و توسعه، 19(2)، 106-75.

بسحاق، محمدرضا؛ سالاروند، اسماعیل و صیدایی، سیداسکندر. (1392). تحلیل و ارزیابی شاخص‌ها و عوامل پایداری مسکن روستایی، مورد مطالعه: مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان روانسر. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، 1(4)، 48-25.

پورطاهری، مهدی؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و نیکبخت، منصوره. (1390). اثرات تغییرات فرهنگی بر الگوی مسکن روستایی، نمونه موردی: روستاهای بخش مرکزی قزوین.  فضای جغرافیایی، 11(35)، 134-115.

پورطاهری، مهدی؛ فضلعلی، زینب و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا. (1396). تحلیل فضایی الگوی مسکن پایدار روستایی، مورد مطالعه: روستاهای استان مازندران. آمایش جغرافیایی فضا، 21(1)، 131-95.

دادورخانی، فضیله؛ حسام، مهدی؛ چراغی، مهدی، امیدی شاه‌آباد، امید و محمدی، زینب. (1397). تحلیل اثرات تغییرات الگوی مسکن بر کارکرد زنان روستایی، مورد مطالعه: روستاهای استان لرستان. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 163، 74-61.

رضوانی، محمدرضا. (1390). برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، چاپ چهارم، تهران: نشر قومس.

رکن‌الدین افتخاری، عبدارضا؛ حاجی‌پور، مجتبی؛ فتاحی، احد و پایدار، ابوذر. (1391). بررسی میزان انطباق ساخت و سازهای جدید در نواحی روستایی با معماری بومی و رضایت‌مندی ساکنین روستایی، مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان دلفان. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 139، 98-85.

زرگر، اکبر؛ سرتیپی‌پور، محسن؛ میری، سیدحسن و شیخ طاهری، حامد. (1396). طراحی و شکل‌گیری خانه‌های روستایی به روایت معماران قدیمی، مورد مطالعه: روستاهای شهرستان گرمسار. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 158، 19-3.

زندیه، مهدی و حصاری، پدرام. (1391). تداوم معماری مسکن روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 138، 72-63.

سجاسی قیداری، حمداله؛ صادقلو، طاهره و شهدادی، علی. (1394). اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی در نواحی روستایی. مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، 7(4)، 188-153.

سعیدی، عباس. (1390). پویش ساختاری- کارکردی رویکرد نظاموار در مطالعات مکانی- فضایی. فصلنامه جغرافیا، 9(29)، 29، 16-7.

شفایی، مینو و مدنی، رامین. (1390). تبیین روش تحقیق زمینه‌یابی در طراحی الگوی مسکن روستایی. فصلنامه آرمانشهر، 7، 30-17.

صلاحی اصفهانی، گیتی؛ میرزاعلی، محمد و سادین، حسین. (1396). بررسی و تحلیل اثرات طرح بهسازی مسکن بر الگوی بومی مساکن روستایی، مورد مطالعه: دهستان سلطانعلی شهرستان گنبد کاووس. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 157، 116-101.

صیدایی، اسکندر؛ صادقی، حجت‌اله و فدایی، معصومه. (1394). بررسی تغییرات کالبدی و فضایی جدید مسکن در روستا- شهرها، مطالعه موردی: روستا-شهر ده چشمه، شهرستان فارسان. فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 10(33)، 90-77.

ظاهری، محمد؛ حسینی شه‌پریان، نبی‌اله و هاشمی، سمیرا. (1397). بررسی تغییرات الگوی مسکن روستایی و ارزیابی اثرات اقتصادی آن، مطالعه موردی: دهستان‌های آجی‌چای و میدان‌چای شهرستان تبریز.  فصلنامه روستا و توسعه، 21(3)، 25-49.

عباس‌زاده، محمد؛ نصرالهی وسطی، لیلا و دانش، لیلا. (1396). آسیب‌شناسی تغییرات در زندگی دختران روستایی، مورد مطالعه: روستای صوفی آذربایجان غربی. فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، 8(1)، 49-23.

عظمتی، حمیدرضا؛ رستمی، ودود و پورباقر، سمیه. (1396). مقایسه تطبیقی الگوی فضایی مسکن شهری مبتنی بر پیشینه تاریخی و اجتماعی شهری، مورد مطالعه شهر اردبیل. انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 13، 23-32.

علی‌الحسابی، مهران و کرانی، نعیمه. (1392). عوامل تأثیرگذار بر تحول مسکن روستایی از گذشته تا حالا. مسکن و محیط روستا، 141، صص 36-19.

عنابستانی، علی‌اکبر؛ بهزادی، صدیقه و انزایی، الهه. (1397). بررسی تأثیرپذیری الگوی مسکن از سبک زندگی روستاییان در شهرستان نکا. فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، 8(27)، 51-35.

عنابستانی، علی‌اکبر؛ شایان، حمید و بنیادداشت، ابولقاسم. (1390). بررسی نقش اعتبارات بر تغییر الگوی مسکن در نواحی روستایی، مورد مطالعه: شهرستان بهمئی. فصلنامه  برنامه­ریزی فضایی، 1(3)، 80-63.

فاضل‌نیا، غریب؛ تقدیسی، احمد و ملانوروزی، معصومه. (1395). بررسی تأثیر تغییرات الگوی مسکن در روستا-شهرها، مطالعه موردی: روستا-شهر محمدآباد شهرستان زابل. فصلنامه  فضای جغرافیایی، 16(53)، 172-151.

محمدی یگانه، بهروز، چراغی، مهدی و درویش‌وند، سکینه. (1394). تحلیل عوامل مؤثر بر تحولات الگوی مسکن روستایی، با تأکید بر هویت، مورد مطالعه: دهستان اقبال شرقی، شهرستان قزوین. فصلنامه  مسکن و محیط روستا، 149، 102-91.

معیدفر، سعید و صبوری خسروشاهی، حبیب. (1390). تعارض فرزندان با والدین در سبک زندگی. فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7، 97-67.

یعقوبی، مهرانگیز؛ قریشی میناآباد، محمد باسط و مولائی هشجین، نصراله. (1395). بررسی نقش گردشگری بر تغییر الگوی مسکن در نواحی روستایی، مورد مطالعه: شهرستان رضوانشهر. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 6(24)، 188-179.

یوسف‌نیا، مهدی و حقیقتیان، منصور. (1395)، بررسی عوامل مؤثر بر سبک زندگی در نواحی روستایی ایران، مورد مطالعه: نواحی روستایی شهرستان‌های خواف و رشتخوار. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 5(4)، 59-47.

Al-Naim, M., & Mahmud, S. (2007). Transformation of traditional dwellings and income generation by low-income expatriates: The case of Hofuf, Saudi Arabia. Cities, 24(6), 422-433.

Baal, M. (2015). Housing provision in 21st century Europe, Habitat International, 3(154), 182-188.

Banski. J., & Wesolowska, M. (2010). Transformations in housing construction in rural areas of Poland sublin Region-Influence on the spatial settlement structure and landscape aesthetics. Landscape and Urban Planning Journal, 94, 116-126.

Beamish, J., Carucci Goss, R., & Emme, J.M. (2015). Lifestyle Influences on Housing Preferences. Housing and Society, 28(1-2), 1-28.

Becchio, C., Bello, C., Corgnati, S. P., & Ingaramo, L. (2016). Influence of occupant behaviour lifestyle on an Italian social housing. Energy Procedia, 101, 1034 – 1041.

Benedikter, Roland & Anheier M., & Smeyer, J. (2011). Lifestyles. The sage encyclopedia of global studies: Illinois.

Brajsa, Z, A., Merkas, M., & Sverko, I. (2011), Quality of life and leisure activities: How does leisure activities contribute to subjective well-being, Bute? Being-well subjective to social indicators research, 102(1), 81-91.

Efendiev, A., Sorokin, P., & Kozlova, M. (2014). Transformations in the Rural Life in Russian Belgorod Region in 2000-2013 Through Modernization Theoretical Perspective: Increasing Material Well-Being, Growing Individualism and Persisting Pessimism, Social scienc reserarch network, 56, 1-26.

Hashem-Nejad, H., & Molanaei, Salah. A. (2009). Architecture with a View of the Sky: Rural Habitats- Especial Structure in Rural Zagros Architecture (Kurdistan Region). Journal of Fine Arts, 36, 17-26.

Irene, B., & Spiller, G. A. (2014). Health-improving lifestyles of organic and functional food consumers. British Food Journal, 3(116), 510 – 526.

Kumar, D.P., Bhavani, R.V., & Swaminathan, A. (2014), A Farming system model to leverage agriculture for nutritional out comes. Agricultural research, 3(3), 193-203.

Liu, L.,  Gao, X.,  Zhuang, J., Wu, W., Yang, B.,  Cheng, W., Xiao, P., Yao, X.,  & Deng, O. (2020). Evaluating the lifestyle impact of China’s rural housing land consolidation with locational big data: A study of Chengdu. Land Use Policy, 96, 1-9.

Plonczynski, D. J., Wilbur, J., Larson, J. L., & Thiede, L. (2009). Lifestyle Physical Activity of Older Rural Women. Research Nursing Health, 5(31), 501-513.

Salama, A. M., Wiedmann, F., & Galal Aibrahim, H. (2017). Lifestyle trends and housing typologies in emerging multicultural cities, Journal of Architecture and Urbanism, 41(4), 316-327.

Vandivelu, A., & Kiran, B.R. (2013). Problems and prospects of agricultural marketing in india: an overview. international journal of agricultural and food science, 3(3), 108-118.