بررسی فونستیک خرچنگ های گرد آب شیرین در رودخانه های شرق استان تهران

دانش زیستی ایران

دوره 15، شماره 3، آذر 1399، صفحه 11-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیامک یوسفی سیاه کلرودی^{* 1}؛ گلاره پازوکی¹؛ شادی خاتمی²؛ مهیار یوسفی سیاه کلرودی³

¹گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، پیشوا، ایران

²گروه بیولوژی دریا، دانشکده منابع طبیعی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

³دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

طی پژوهشی در فصول مختلف (زمستان و بهار، تابستان و پاییز)، خرچنگ‌های گرد آب شیرین در رودهای شرق استان تهران (جاجرود، حبله رود و لار) در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت با تور دستی جمع‌آوری و از حیث شاخص‌های طول و عرض کاراپاس، وزن و همچنین از لحاظ رنگ بدن نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت نتایج این تحقیق نشان از آن داشت که گونه خرچنگ یافت شده Potamon persicum بوده که بین طول کاراپاس، عرض کاراپاس و همچنین وزن این خرچنگ در نمونه‌های یافت شده همبستگی قوی و مثبتی وجود داشت. رودها (جاجرود و حبله رود)، ایستگاه‌ها (فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت) و جنسیت هیچ‌کدام تأثیری بر شاخص‌های طول کاراپاس، عرض کاراپاس و وزن این خرچنگ نداشتند. از لحاظ میانگین پراکندگی جمعیتی نیز خرچنگ P. persicum در رودهای جاجرود و حبله رود و همچنین ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین دشت و سیمین دشت یکسان بودند اما این میانگین پراکندگی جمعیتی در فصول تابستان و پاییز به‌طور معنی‌داری بیشتر از فصول زمستان و بهار بود (0/05>P). فراوانی جمعیتی این خرچنگ در رود جاجرود 70 درصد و در حبله رود 30 درصد کل نمونه‌های مشاهده شده بود؛ و در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین دشت و سیمین دشت نیز به ترتیب دارای فراوانی 32، 19، 18، 21 و 10 درصد کل نمونه‌های یافت شده بودند. نتایج رنگ بدن نیز نشان از آن داشت که غالباً رنگ کاراپاس و پاهای حرکتی قهوه ای تیره است و در مواردی قهوه ای روشن مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

فونستیک؛ خرچنگ گرد آب شیرین؛ رودهای شرق استان تهران

مراجع