اثر محلول پاشی سولفات آهن و سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در منطقه مرودشت

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

دوره 13، شماره 44، اردیبهشت 1400، صفحه 1-12   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اکبر فلاح^{* 1}؛ غلام رضا معاف پوریان²؛ سعید تدین³؛ فرشید دهقانی³؛ احمد زارع⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی، واحد علوم و تحقیقات فارس، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

²استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران

³جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت، مرودشت، ایران

⁴گروه کشاورزی، دانشگاه اهواز، اهواز، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثرات محلول پاشی سطوح مختلف سولفات روی و آهن بر ویژگی‌های کمی و کیفی کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرودشت انجام گرفت. فاکتور اول شامل چهار سطح محلول پاشی سولفات روی (صفر، 2، 4 و 6 در هزار) و فاکتور دوم شامل چهار سطح محلول پاشی سولفات آهن (صفر، 2، 4 و 6 در هزار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح مختلف محلول پاشی سولفات روی و آهن بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا معنی دار است. بیشترین تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در سطح کاربرد 6 در هزار سولفات روی به دست آمد که با غلظت 4 در هزار اختلاف معنی داری نداشت. نتایج حاصل از محلول پاشی سولفات آهن نیز نشان داد که بیشترین تعداد خورجین، تعدا دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه مربوط به محلول پاشی 6 در هزار سولفات آهن بود که از لحاظ آماری اختلاف معنی داری با غلظت 4 در هزار نداشت. با افزایش محلول پاشی سولفات آهن و روی درصد روغن افزایش یافت، اما این میزان افزایش از لحاظ آماری اختلاف معنی داری را نشان نداد. در کل می توان نتیجه گرفت که در مدیریت تغذیه گیاهی محلول پاشی 4 در هزار سولفات روی و آهن برای رسیدن به عملکرد مطلوب دانه در شهرستان مرودشت می تواند توجیه اقتصادی بهتری داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

درصد روغن؛ عملکرد روغن؛ مدیریت تغذیه گیاهی؛ عملکرد بیولوژیک؛ کلزا

مراجع

احمدی. ج.، م.م. سیفی و م. امینی دهقان. 1391. تاثیر محلول پاشی ریز مغذی های آهن، روی و کلسیم بر عملکرد دانه و روغن ارقام مختلف کنجد. مجله تولید گیاهان زراعی. 5 (3): 115-130.

امیدیان. ا.، س. ع. سیادت.، ر. ناصری و م مرادی. 1391. اثر محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد، میزان روغن و پروتئین دانه چهار رقم کلزا. مجله علوم زراعی ایران. 14(1):16-28

پازکی، ع. ر.، ا. ح. شیرانی راد.، د. حبیبی.، ف. پاک نژاد و م. ر. حاج سید هادی. 1388. اثر زمان محلول پاشی آهن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پاییزه کلزا در شهر ری. مجله زراعت و اصلاح نباتات. 5. (1): 31-42

پهلوان‌راد، م. ر.، غ.ع. کیخا و م. ر. نارویی راد. 1386. تأثیر کاربرد روی، آهن و منگنز بر عملکرد، اجزای عملکرد، غلظت و جذب عناصر غذایی در دانه گندم. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی،79: 1 تا 13.

چاکر الحسینی، م. ر.، ع. رونقی.، م. مفتون و ن. ع. کریمیان. 1381. پاسخ سویا به کاربرد آهن و فسفر در یک خاک آهکی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 6 ( 4): 22-37.

خلیلی محله، ج و م. رشیدی. 1387. اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت سیلویی رقم 704 در خوی. مجله نهال و بذر. 24. (2). 281-292

کیخا، غ.، ح. فنایی.، م. پل شکن.، ع. اکبری مقدم و ف. سراوانی. 1384. بررسی اثرات محلول پاشی عناصر روی، بور و اهن بر عملکرد کمی و کیفی کلزا. نهمین کنگره علوم خاک ایران. تهران. 149-153

مرشدی، ا.، م. ج. ملکوتی،. ح.  نقیبی و ح. رضایی. 1379. تاثیر محلول‌پاشی آهن و روی بر عملکرد، خواص کیفی و غنی سازی دانه‌های کلزا در بردسیر کرمان. مجله خاک و آب. ویژه‌نامه کلزا. 12: 68 -56

ملکوتی، م. ج. و ع. نفیسی.1373. مصرف کود در اراضی زراعی. دانشگاه تربیت مدرس. 341 صفحه.

نصری، م و م. خلعتبری. 1387. بررسی تاثیر غلظت محلول‌پاشی ریزمغذی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام کلزا در منطقه ورامین. فصلنامه دانش کشاورزی ایران. 5(2): 191-197

هدایت پور، ر.، م. موحدی دهنوی.، ح. ر. حمزه و س. م. مرشدی. 1393. تاثیر محلول پاشی عناصر کم مصرف روی و آهن بر عملکرد کمی و کیفی کلزا رقم طلایه در منطقه فارس. نشریه تولید گیاهان روغنی. 1 (1) :. 33- 42

Abdzad, G. and A. N. N. Niaki. 2010. Effect of iron and fertilizers on yield and yield components of peanut (Arachis hypogaea) in Astaneh Ashrafiyeh, Iran. Agric. and Environ. Sci .9(3):256-262.

Abunyewa, A. A. and H. Mercer-Quarishie. 2004. Response of maize to Mg and Zn application in the semiarid Zone of West Africa. Asian J. Plant Sci. 3:1-5.

Ahmadi, M. 2010. Effect of zinc and nitrogen rates on yield and yield components of oilseed rape (Brassica napus L.). American Eurasian J. Agric Environ. Sci.7 (3): 259-264.

Butorina, E. P., A. B. Yogodin and S. Feofanor. 1991. Effect of foliar application of urea and molybdenum on winter wheat grain yield and quality. Field Crop Abs. P: 46.

Bybordi, A and G. Mamedov. 2010. Evaluation of application methods efficiency of zinc and iron for Canola (Brassica napus). Not. Sci Bio: 2(1): 94-103.

Cakmak, I and H. Marchner. 2000. Enhanced superoxide radical production in roots of Zinc deficient plants. J. Exp. Bot. 39:1449-1460.

Cakman, I. 2008. Enrichment of cereal grains with zinc: agronomic or genetic biofortitication. J. Plant Soil. 302:1-7.

Darwish, D. S., G. EL- Gharreib, M. A. EL-Hawary and O. A. Rafft. 2002. Effect of some macro and micro nutrients application on Peanut production in a saline soil in EL-Faiyum Governorate. Egypt. J. Application. 17:17-32.

Fagaria, N. k. 2002. Influence of micro nutrients on dry matter yield and interaction with other nutrients in annual crops, pesquisa Agro pecuaria.37:1765-1772.

Fernandez, V., G. Winkelmann and G. Elbert. 2004. Iron supply to sugar beet plants through foliar application of iron citrate and ferric dime rum acid. Physiol. Planta. 122 (3):380–385.

Glinski, D. S., K. J. Karnok and R. N. Carro. 2001. Iron fertilization effects on creeping bent grass shoot and root growth. J. Agron. 146-168.

Graham, A and G. k. Mcdonald. 2000. Effects of zinc on photosynthesis and yield of wheat under heat stress. Aust. Agron. Conf. pp. 27-33.

Hava. O. 2001. Nutritional constraints on root nodule bacteria affecting symbiotic nitrogen fixation: a review. Aust. J. Exp. Agri. 41:417-433.

Homayouni, G. H., M. K. Souri and M. Zarein. 2013. Effects of zinc and nitrogen on yield components of five flax genotypes. Global J. Sci Frontier Res Chemist. 13(1):20-24.

Khan, Z. I., A. Hussein, M. Ashraf and L. R. Mc Dowell. 2006. Mineral Status of soils and forages in southern Punjab-Pakistan: Micro-minerals, Asian-Aust. J. Animal Sci. 19: 1139–1147.

Meier, U. 2001. Growth stages of mono-and dicotyledonous plants, BBCH monograph, 2. Edition federal biological research Centre for agriculture and forestry.

Monjezi, F., F. Vazin and M. Hassanzadehdelouei. 2013. Effects of iron and zinc spray on yield and yield components of wheat in drought stress. Cercetări Agronomic in Moldova, XLVI (1): 23-32.

Nawaz, N., M. S. Nawaz, N. M. Cheema and M. A. Khan. 2012. Zinc and iron application to optimize seed yield of mustard. Pakistan. J. Res. 25(1). 28-33.

Pinto, A., M. Mota and A. Varennes. 2005. Influence of organic matter on the uptake of zinc, copper and iron by Sorghum plants. Sci. Total Environ. 326:239-247.

Pourgholam, M., N. Nemati and M. Oveysi, 2013. Effect of zinc and iron under the influence of drought on prolin, protein and nitrogen leaf of rapeseed .Annals Bio Res. 4 (7):200-203

Ramesh, S., S. Raghbir, S. Mohinder, R. Sharam, R. Singh and M. Singh. 1999. Effect of P, Fe on the yield of Sunflower. Ann. Agri. Res. 4:2:145– 150.

Shiemshi , D. 2007. Leaf chlorosis and stomatal aperture. New Phytol. 166: 455-461

Tewari, R. K., P. Kumar and P. N. Sharma. 2005. Sign of oxidative stress in the chlorotic leave of iron starved plants. Plant Sci. 169:1037-1045.

Thalooth, M., M. Tawfik and M. H. Magda. 2006. A comparative study on the effect of Zinc, Potassium and Magnesium and Magnesium on growth, yield and some chemical constituents of Mungbean plants growth under Water stress conditions. World J. Agric Sci. 2:37-46.

Yasari, E and A. M. Patwardah. 2006. Physiological analysis of the growth and development of canola (Brassica napus L) under different chemical fertilizers application. Asian J. Plant Sci. 5:745-752.