تأثیر نوع پایه، الگوی رشد میوه‌ها و تراکم سلولی پوست در بروز عارضه ترکیدگی قبل از برداشت مرکبات

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

دوره 13، شماره 44، اردیبهشت 1400، صفحه 116-127   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهرناز علیخانی¹؛ بابک باباخانی^{* 1}؛ بهروز گلعین²؛ محمود اسدی¹؛ پروانه راهداری¹

¹گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، ایران

²گروه ژنتیک و بهنژادی، پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، رامسر، ایران

چکیده

عارضه ترکیدگی قبل از برداشت میوه، هر ساله موجب کاهش شدید عملکرد و افزایش پوسیدگی‌های قارچی در میوه مرکبات می‌شود. در این پژوهش نقش پایه و عوامل فیزیکی مربوط به میوه‌های مرکبات در شدت ترک‌خوردگی آنها بررسی شد. به‌این منظور، پژوهشی در سال 96-1395 در قالب آماری بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار روی درختان 15 ساله سه رقم نارنگی پیج، کارا و کادوکس (کلمانتین کادوکس) پیوندی روی چهار پایه نارنج، ترویر سیترنج، سیتروملو و کلئوپاتراماندارین در شرایط بدون آبیاری در شهرستان تنکابن (باغ خصوصی) انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که هر دو عامل پایه و رقم در بروز ترکیدگی قبل از برداشت نقش بارزی داشته‌اند. مشخص شد که ارقام پیوند شده روی پایه‌های نارنج و سیتروملو به‌ترتیب بیشترین و کمترین درصد ترکیدگی را داشته و ترویر سیترنج و کلئوپاتراماندارین هر دو در سطح مشابه و در بین این دو حد بودند. همچنین، الگوی رشد میوه، میزان ضخامت پوست و تراکم سلولی در ناحیه گل‌گاه ارقام مختلف سبب شد تا ارقام نارنگی پیج و کادوکس به‌ترتیب بیشترین و کمترین شدت ترکیدگی را داشته باشند. نتایج این بررسی همچنین نشان داد که در میوه‌های ترک‌خورده هر رقم، تراکم سلولی پوست در ناحیه گل‌گاه میوه کمتر از میوه‌های ترک‌نخورده است.

کلیدواژه‌ها

ترک‌خوردگی؛ ضخامت پوست؛ گل‌گاه؛ نارنگی؛ نسبت طول به قطر

مراجع

ابراهیمی، ی. 1369. نتایج بررسی ترکیدگی میوه مرکبات در شمال ایران. انتشارات مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر. 14 صفحه.

حیاتبخش، ع.، ر. فیفایی و ب. عدولی. 1382. بررسی اثرات پایه‏های مختلف در عملکرد کمی و کیفی نارنگی پیج. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری. 56 صفحه.

عدولی، ب.، س. راهب، و ب. گلعین. 1383. ارقام و پایه‌های مرکبات. انتشارات سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران، 15 صفحه.

عدولی، ب. 1386. ترکیدگی قبل از برداشت میوه در مرکبات (نشریه فنی). شورای انتشارات پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری. شماره 4، 12 صفحه.

عدولی، ب. 1387. پایه‌های متحمل به سرما در مرکبات. انتشارات سازمان جهاد کشاورزی مازندران. 16 صفحه.

Agusti, M., A. Martinez-Fuentes and C. Mesejo. 2002. Citrus fruit quality: Physiological basis and techniques of improvement. Agrociencia. 6(2): 1-16.

Almela, V., S. Zaragoza and E. Primo-Millo. 1994. Hormonal control of splitting in Nova mandarin fruit. J. of Hort. Sci. 69(6): 969-973.

Anonymous. 2012. Recent trends in nutritional management in horticultural crops (Quality aspects of K nutrition in horticultural crops). Available online by: http//www.ipi-potash.com.

Anonymous. 2013. Citrus fruit cracking. University of California Press. Available online by: www.ceventura.ucanr.ed

Barry, G. H. and H. P. Bower. 1997. Manipulation of fruit set and stylar-end fruit split in Nova mandarin hybrid. Sci. Hortic. 70 (2): 243-250.

Bower, J. P., J. Gilfillan and S. Skinner. 1992. Fruit splitting in Valencia and it’s relationship to the pectin status of the rind. In: Proceedings of 7^th International Society for Citriculture, 8-13 March. Acireale, Italy, pp. 511-514.

Chiarawipa, R. and S Sdoodee. 2005. Fruit splitting occurrence of Shogun mandarin (Citrus reticulata Blanco cv.Shogun) in southern Thailand and alleviation by calcium and boron sprays. J. of Sci. and Technol. 27(4): 719-730.

Cicco, V., F. Intrigliolo, A. Ippolito, S. Vanadia and A. Guiffrida. 1988. Factors in ‘Navelina’ orange splitting. In Proceeding of 6^th International Citrus Congress, Middle East. 1: 535-540.

Cronje, P.R., O. P. J. Stander and K. Theron. 2013. Fruit splitting in Citrus. In: Janick J (Ed.), Hort. Rev. John Wiley and Sons. 41: 177-200.

Dalal, R. P. S., B. S. Beniwal and S. E. Sehrawa. 2013. Seasonal variation in growth, leaf physiology and fruit development in Kinnow, a mandarin hybrid. J. Plant Studies. 2(1): 72-77.

Davies, F. S. and L. G. Albrigo. 1994. Citrus. CAB International, axon. UK. P. 254.

Erickson, H. 1968. The general physiology of citrus. In: Reuther W, Batchelor LD and Webber HJ (Eds.), The Citrus Industry. Vol. 2. Anatomy, Physiology, Genetics, and Reproduction. University of California Division of Agricultural Science. Berkeley, California. pp. 86-100.

Garcia-Luis, A., A. Duarte, I. Porras, L. Garcia and J. L. Guardiola. 1994. Fruit splitting in Nova hybrid mandarin in relation to the anatomy of the fruit and fruit set treatments. Sci. Hortic. 57(3): 215-231.

Garcia-Luis, A., A. M. M. Duarte, M. Kanduser and J. L. Guardiola. 2001. The anatomy of the fruit in relation to the propensity of citrus species to split. Sci. Hortic. 87(1-2): 33-52.

Goldschmidt, E. E. and D. Galili. 1992. Fruit splitting in Murcott tangerines: control by reducing water supply. In: Proceedings of 7^th International Society for Citriculture, 8-13 March. Acireale, Italy, pp. 657-660.

Greenberg, J., Y. Hertzano and G. Eshel. 1992. Effects of 2,4-DP, ethephon and NAA on fruit size and yield of Star Ruby Red grapefruit. In Proceedings of 7^th International Society for Citriculture, 8-13 March. Acireale, Italy, pp. 520-523.

Hodgson, R.W. 1967. Horticultural varieties of citrus. In: Reuther W, Webber HJ and Batchelor LD (Eds.) The Citrus Industry. Vol. I. History, World Distribution, Botany, and Varieties. University of California, Division of Agricultural Science, Berkeley, California, pp. 431-591.

Khadivi-Khub, A. 2015. Physiological and genetic factors influencing fruit cracking. Acta Physiolo. Plant. 37: 1718.

Intrigliolo, F., V. Cicco, S. Vanadia, A. Ippolito and V. De-Cicco. 1991. Effects of water stress and potassium on ‘Navelina’ orange splitting. Agri. Medit. 121: 24-31.

Lippert, T. 2011. Citrus rind splitting. California University Press. Available online by: www. ccmg.ucdavis.edu.

Mupambi, G. 2010. Studies to reduce the size of the navel-end opening of navel oranges. Stellenbosch University, M.S. Thesis.

Ogawa, K. 1989. The causes and prevention of fruit splitting in navel oranges. Agri. and Hort. 8: 951-954.

Opara, L.U., C. J. Studman and N. H. Banks. 1997. Fruit skin splitting and cracking. In: Janick, J. (Ed.), Horticultural Reviews. Vol. 19. (pp. 217-262). John Wiley and Sons.

Ravi-Kumar, S. and D. J. Ranjit-Kumar. 1992. Splitting of lemons in relation to nutrient status. Haryana J. of Hort. Sci. 1(2): 43-45.

Sdoodee, S. and R. Chiarawipa. 2005. Fruit splitting occurrence of Shogun mandarin (Citrus reticulata Blanco cv. Shogun) in southern Thailand and alleviation by calcium and boron sprays. Songklanakarin J. of Sci. and Technol. 27: 719-730.

Spiegel-Roy, P. and E. E. Goldschmidt. 1996. Biology of citrus. Cambridge University Press. p. 230.

Webber, H.J. 1943. Cultivated varieties of citrus. In: Webber HJ and Batchelor LD (Eds.) The Citrus Industry. University of California Press, California, pp. 475-668.

Zur, N., L. Shlizerman, G. Ben-Ari and A. Sadka. 2016. Use of magnetic resonance imaging (MRI) to study and predict splitting in citrus. The Hort. J. Prev. Available online by: http://www.jshs.jp/.