بررسی و مقایسه تاثیر تمرین مقاومتی به روش هرمی، هرمی دوگانه و هرمی معکوس بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی بازیکنان والیبال دختر

فصلنامه علوم ورزش

مقاله 4، دوره 13، شماره 41، اردیبهشت 1400، صفحه 58-71   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

معرفت سیاه کوهیان¹؛ محسن برغمدی²؛ سمیرا راهروزرگر^{* 3}؛ مهدی ندایی کردکندی⁴

¹رییس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی و استاد فیزیولوژی ورزش دانشگاه محقق اردبیلی

²استاد دانشگاه رشته بیومکانیک ورزشی دانشگاه محقق اردبیل

³کارشناس ارشد رشته فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه محقق اردبیلی و دبیر تربیت بدنی

⁴کارشناس ارشد آموزش زبان انگلیسی و دبیر آموزش و پرورش

چکیده

در تحقیقات پیشین، اهمیت تمرینات مقاومتی در تمام رشته های ورزشی به اثبات رسیده است، هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه اثر سه الگوی تمرین مقاومتی هرمی، هرمی دوگانه و هرمی معکوس بر قدرت بیشینه، هایپرتروفی و درصد چربی بازیکنان والیبال دختر است. بدین منظور، 22 والیبالیست عضو تیم زیر 16 سال استان اردبیل بصورت غیر تصادفی انتخاب شده و در چهار گروه کنترل (سن: 17/1±28/15سال، وزن: 83/14±08/59 کیلوگرم)، تمرین مقاومتی با الگوی هرمی (سن: 67/0±13/15 سال، وزن: 16/5±01/56 کیلوگرم)، هرمی معکوس (سن: 85/1±14/15 سال، وزن: 70/8±95/54 کیلوگرم) و هرمی دوگانه (سن: 96/0±44/15 سال، وزن: 25/5±72/56 کیلوگرم) قرار گرفتند. آزمودنی ‌های گروه‌های تمرین به مدت شش هفته و هفته‌ای سه جلسه در برنامه تمرین مقاومتی شرکت کردند. قبل و پس از شش هفته قدرت بیشینه (یک تکرار بیشینه حرکات تمرینی)، هایپرتروفی (سطح مقطع عضلات بازو) و درصد چربی زیرپوستی آزمودنی‌ها اندازه‌گیری شد. یافته‌ها حاکی از افزایش معنادار یک تکرار بیشینه آزمودنی‌های سه گروه تمرین پس از شش هفته تمرین بود o.o5)>(P، براساس آزمون تعقیبی LSD تغییرات بین گروه‌ها معنادار بود و بیشترین افزایش به ترتیب متعلق به گروه هرمی دوگانه، هرمی معکوس و هرمی بود 0.05)>(P. همچنین، میانگین تغییرات سطح مقطع عضله بازو و درصد چربی زیر جلدی سه گروه تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، تمرین مقاومتی به روش هرمی دوگانه در بهبود قدرت بیشینه موثرتر از روش هرمی است و به نظر می‌رسد افزایش قدرت بیشینه ناشی از سازو کارهای عصبی است، زیرا عوامل انتروپومتریک تغییری نداشتند.

کلیدواژه‌ها

بازیکنان والیبال دختر؛ قدرت بیشینه؛ الگوی باردهی هرمی؛ هرمی معکوس؛ هرمی دوگانه

مراجع

-       بومپا، ت. (2005). زمان­بندی و طراحی تمرین قدرتی در ورزش: برنامه تمرینی برای اوج قدرت در 35 رشته ورزشی، ترجمه­ی حمید رجبی، حمید آقاعلی نژاد و معرفت سیاه­کوهیان، 1392، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی.

-       بومپا، ت. (1999).  اصول برنامه نویسی تمرینات ورزشی، ترجمه­ی معرفت سیا­ه­کوهیان، 1391، چاپ اول، اردبیل: انتشارات مهر غزال.

-       حسن زاده سبلویی، م؛ دانش فر، ا .(1396). تاثیر یک دوره تمرین مقاومتی با الگوهای باردهی هرمی دوگانه و پلکانی معکوس بر عوامل آمادگی جسمانی دختران هندبالیست زبده، دومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای کاربردی در تربیت بدنی، علوم ورزشی و قهرمانی، تهران.

-       حسینی، ی؛ میرزایی، ب؛ نعمتی، غ. (1391). اثر یک دوره تمرین قدرتی دو الگوی باردهی متفاوت (هرمی دوگانه و پلکانی معکوس) بر برخی قابلیت­های فیزیولوژیک کشتی­گیران جوان، نشریه فیزیولوژی ورزشی.16: 166-151.

-       رابرگز، ر؛ کتائیان، ا. (2003). اصول بنیادی فیزیولوژی ورزشی: انرژی، سازگاری­ها و عملکرد ورزشی، ترجمه­ی عباسعلی گائینی و ولی­الله دبیدی روشن، 1393، تهران: انتشارات سمت، جلد اول.

-       رزمجو، س؛ رجبی، ح؛ جنتی، م. (1389). اثر حاد و مزمن دو نوع تمرین مقاومتی هرمی و هرمی واژگون بر عامل شبه رشد انسولین سرمی در دختران غیرورزشکار. نشریه پژوهش در علوم ورزشی. 28: 57-72.

-       سیاه­کوهیان، م؛ افرونده، ر. (1388). اصول و آزمون­های سنجش عناصر آمادگی جسمانی (راهنمای مربیان). چاپ اول. اردبیل: ثنای سرخ، جلد اول.

-       شوندی، ن؛ صارمی، ع. (1391). ویژگی­های فیزیولوژیک و آنتروپومتریک بازیکنان تیم ملی والیبال ایران بر اساس پست بازی. نشریه سوخت و ساز و فعالیت بدنی. 1: 71-63.

-       صداقتی، ا. (1392). تأثیر سیستم تمرینی منتخب کار با وزنه سوپرست متقابل به دو روش هرمی و هرمی واژگون بر پاسخ برخی هورمون­های آنابولیک، پایان­نامه­ی کارشناسی­ارشد رشته­ی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.

-       گائینی، ع؛ اراضی، ح؛ اسماعیلی، ج. (1387). مقایسه دو روش وزنه تمرینی (هرمی و آکسفورد) در افزایش قدرت عضلات سینه­ای ورزشکاران مبتدی. نشریه حرکت. 35: 141-129.

-       مرادی، ه. (1389).  مقایسه اثرات چهار الگوی باردهی تمرین با وزنه بر میزان قدرت و هایپرتروفی عضلانی افراد مبتدی. پایان­نامه کارشناسی­ارشد رشته­ی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان، اصفهان.

-       مک آردل، و؛ کچ، ف؛ کچ، و. (2007). فیزیولوژی ورزشی (انرژی، تغذیه و حرکات انسانی)، ترجمه­ اصغر خالدان، 1393، تهران: انتشارات سمت، جلد اول و دوم.

-       ویلمور، ج؛ کاستیل، د. (1994). فیزیولوژی ورزشی و فعالیت بدنی، ترجمه­ی ضیاء معینی، فرهاد رحمانی­نیا، حمید رجبی، حمید آقا علی­نژاد و فاطمه سلامی، 1390، چاپ نهم، تهران: انتشارات پیشروان، جلد اول و دوم.

-       American Callege of Sports Medicine. American College of Sports Medicine position stand. (2009). Progression models in resistance training for healthy adults. Medicine Science of Sports Exercize, 41(3): 687-708.

-       Baspinar S, Uruk B, Soruklu D, Akgul O, Ozgocmen S.(2014). Brachial artery blood flow after Oxford and Delorme exercies in healthy young indiviuals. Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 8: 165-166.

-       Berger R. (1962). Effect of varied weight training programs on strength. Research Quarterly American Association for Health. Physical Education and Recreation, 33(2):168-81.

-       Bompa Th, Buzzichelli C. (2015). Periodization training for sports. 3rd ed. US: Human kinetics.

-       Carroll T, Barry R, Carson R. (2001). Resistance training enhances the stability of sensorimotor cooardination. Proceedings of the Royal Society, Biological Sciences, 268(1464): 221-7.

-       Da Silva D, Curty V, Areas J, Souza S, Hackney A. (2010). Comparison of delorme with oxford resisitance training techniques: effects of training on muscle damage markers. Biology of Sport, 27: 77-81.

-       DeLorme T. Heavy resistance exercises. (1946), Archives of Physical Medicine,  27: 607-630.

-       Fish D, Krabak B, Jonson-Greene D, Delateur B. (2003). Optimal Resistance training- Comparision of Delorme with Oxford techniques. American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, December: 903-909.

-        Glynn A, Fiddler H. (2009). The Physiothrapists Pocket Guide to Exercise. 1st ed, Churchill Livingstone Elsever .

-       Gulunjkar P, Godbole A, Tambekar N, Wani S, Sancheti P, Shyam A. (2017). Comparison of the effect of delrome and Macqueen strengthening protocol for improving quadriceps muscle strength in normal female individuals. International Journal of Physiotherapy and Research, 5(3):2127-32.

-       Harries S, Lubans D, Callister R. (2016). Comparison of resistance training progression models on maximal strength in sub-elite adolescent rugby union players. Journal of Science and Medicine in Sports, 19(2):163–169.

-       Hoffman J. (2004). Physiological aspects of sport training and performance. 2nd  ed. Florida: Human kinetics.

-       Jones D, Rutherford O, Parker D. (1989). Physological changes in skeletal muscle as a result of strength training. Quarterly Journal of Experimental  Physiology, (74): 233-256.

-       Kraemer W, Adams K, Cafarelli E, Dudley G, Dooly C, Feigenbaum M, et al.(2012). American College of Sports Medicine position stand. Progression models in resistance training for healthy adults. Journal of Medicine Science and Sports Exercise, 34(2): 364-80.

-       Leigtone H. (1976). Effects of maximum loads for each of ten repetitionon strength improvement. Strength and conditioning research, 5(13):715-718.

-       Lidor R, Ziv G. (2010). Physical and physiological attributes of female volleyball players. Journal  of Strength and Conditioning Research, Nov(7): 1963-1973.

-       Mehrberg R, Macmurdo H, Casavant B, Edwards J. (1995). A comparison of muscle fatigue during exercise in the Delorme and Oxford techniques, Academy Annual Assembly Abstracts :1060.

-       Miller P. (1995). Fitness programing and physical disability. US: Human kinetics.

-       Pereira R, Miller M, Schettino L, Machado M, Augosto-Silva P. (2014). Acute neuromuscular responses to a resistance exercise session performed using the Delorme and Oxford techniques. Human Movement, 14(4): 347-352.

-       Rieger Th, Naclerio F, Jiménez A, Moody J. (2015). EuropActive's foundations for exercise professionals. 1st ed: EroupActive publication.

-       Rooney K, Herbert R. (1994). Fatigue contributes to the strength training stimulus. Medicine Science sports Exercise, 26: 1160-4.

-       Seyedi R, Saraji A, Wang, Safi A, Shabani R. (2014). Comparision of the pattern of weight training on muscle strength and endurance in Karate man. Journal of Sports Science, 2: 214-221.

-       Turbanski S, Bleicher S. (2010). Effects of heavy resistance training on strength and power in upper extremities in wheelchair athletes. Journal of Strength and conditioning Research,  24(1): 8-16.