تاثیرنوشابه‌های انرژی‌زا هایپ بر ادراک از فشار و خلق و خو در بسکتبالیست‌های رده سنی 16 تا 18 سال

فصلنامه علوم ورزش

مقاله 6، دوره 13، شماره 41، اردیبهشت 1400، صفحه 92-107   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

پژمان احمدی^{* 1}؛ وحید فراهانی²؛ بیتا دیوسارناز³

¹استادیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی،دانشکده علوم انسانی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه روان‌شناسی ورزش، دانشکده تربیت بدنی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

³استادیاردانشکده تربیت بدنی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

در سال‌های اخیر مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا بخصوص در ورزشکاران رشد چشم‌گیری داشته است. ورزشکاران بر این باورند که مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا به‌علت داشتن ترکیبات ارگوژنیکی مانند قندها، کافئین و تائورین عملکرد آنها را افزایش می‌دهند.لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر نوشابه هایپ بر ادراک از فشار و خلق و خو در بسکتبالیست‌های رده سنی 16 تا 18 سال بود. جامعه آماری پژوهش 60 نفراز دانش آموزان پسر مقطع متوسطه سال سوم هنرستان رشته تربیت‌بدنی شهرستان ملارد بودند که از این تعداد 24 داوطلب دانش‌آموز با وزن تقریبا یکسان (بین 68 تا 72کیلوگرم) انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان به‌شکل تصادفی در سه موقعیت؛ مصرف نوشابه هایپ 250 میلی‌لیتری با کافئین (32 میلی‌گرم در هر 100 میلی‌لیتر)، شرایط دارونما و پایه قرار گرفتند. مداخلات به‌مدت‌ 3هفته اعمال گردید. در تحقبق حاضر از آزمون وال‌سیت برای ایجاد خستگی استفاده شد. سپس میزان درک از فشار از طریق شاخص بورگ و وضعیت خلق و خو به‌وسیله پرسش‌نامه برومز در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‎آزمون بررسی شد. نتایج آزمون فریدمن و تحلیل واریانس مکرر نشان داد مصرف نوشابه هایپ منجر به کاهش معنادار درک از فشار و خلق و خو در بسکتبالیست‌های نوجوان شده است. در نتیجه نوشابه انرژی‌زا هایپ می‌تواند در کاهش ادراک از فشار و بهبود خلق و خو در بسکتبالیست‌های نوجوانان موثر باشد. هم‌چنین پژوهش حاضر نشان داد، تصور دریافت نیروزا (اثر دارونما)می‌تواند در کاهش درک از فشار و خلق و خو نیز موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

خلق وخو؛ درک از فشار؛ کافئین؛ نوشابه‌ انرژی‌زا؛ هایپ

مراجع

-    اقبالی، ا.، اراضی، ح. ، نجفدری ، آ. (1393). اثر مصرف نوشابه انرژی زای هایپ بر شاخص های عملکردی و لاکتات خون شناگران دختر زبده،  هشتمین همایش بین المللی تربیت بدنی و ورزش، تهران.

-    صدری، ا. ، آزالی علمداری ، ک.، پوزش جدیدی، چ.، عبادی شیرمرد، ب. (1390). اثر نوشیدنی های انرژی زا بر بازیافت توان بی هوازی و سطوح PH و لاکتات خون مردان ورزشکار، پژوهش در طب ورزشی و فناوری، شماره 1، بهار و تابستان، ص 39-50.

-    واعظ موسوی، س.م. ک.، حمزه، خ. (1386). اثر یک جلسه مشاوره روانشناختی بر ویژگیهای خلقی ورزشکاران حمید. کنگره بینالمللی روانشناسی کاربردی در ورزش قهرمانی.

-    Alford, C., Cox, H., & Wescott, R. (2001). The effects of red bull energy drink on human performance and mood. Amino acids, 21(2), 139-150.

-   Astorino, T. A., & Roberson, D. W. (2010). Efficacy of acute caffeine ingestion for short-term high-intensity exercise performance: a systematic review. The Journal of Strength & Conditioning Research, 24(1), 257-265.

-   Astorino, T. A., Cottrell, T., Lozano, A. T., Aburto-Pratt, K., & Duhon, J. (2012). Effect of caffeine on RPE and perceptions of pain, arousal, and pleasure/displeasure during a cycling time trial in endurance trained and active men. Physiology & behavior, 106(2), 211-217.

-   Astorino, T. A., Martin, B. J., Schachtsiek, L., Wong, K., & Ng, K. (2011). Minimal effect of acute caffeine ingestion on intense resistance training performance. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(6), 1752-1758.

-   Bloms, L. P., Fitzgerald, J. S., Short, M. W., & Whitehead, J. R. (2016). The effects of caffeine on vertical jump height and execution in collegiate athletes. Journal of strength and conditioning research, 30(7), 1855-1861.

-   Borg, G. (1998). Borg's perceived exertion and pain scales. Human kinetics.

-   Buck, R., Dixon, J., Matjasich, L., & Petersen, R. (2013). Energy Drink Consumption among Adolescents and Young Adults: Health Effects and Implications for Practice (Doctoral dissertation, Westminster College).

-   Campbell, B., Wilborn, C., La Bounty, P., Taylor, L., Nelson, M. T., Greenwood, M., ... & Schmitz, S. (2013). International Society of Sports Nutrition position stand: energy drinks. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 10(1), 1.

-   Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences {Ind cd. Hillsdale. NJ: Erihaum.

-   Colloca, L., Petrovic, P., Wager, T. D., Ingvar, M., & Benedetti, F. (2010). How the number of learning trials affects placebo and nocebo responses. Pain®, 151(2), 430-439.

-   Davis, J. M., Zhao, Z., Stock, H. S., Mehl, K. A., Buggy, J., & Hand, G. A. (2003). Central nervous system effects of caffeine and adenosine on fatigue. American Journal of Physiology-Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 284(2), R399-R404.

-   Doherty, M., & Smith, P. M. (2005). Effects of caffeine ingestion on rating of perceived exertion during and after exercise: a meta‐analysis. Scandinavian journal of medicine & science in sports, 15(2), 69-78.

-   Duncan, M. J., & Oxford, S. W. (2011). The effect of caffeine ingestion on mood state and bench press performance to failure. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(1), 178-185.

-   Duncan, M. J., Lyons, M., & Hankey, J. (2009). Placebo effects of caffeine on short-term resistance exercise to failure. International Journal of Sports Physiology and Performance, 4(2), 244-253.

-   Fernández-Campos, C., Dengo, A. L., & Moncada-Jiménez, J. (2015). Acute consumption of an energy drink does not improve physical performance of female volleyball players. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 25(3), 271-277.

-   Forbes, S. C., Candow, D. G., Little, J. P., Magnus, C., & Chilibeck, P. D. (2007). Effect of Red Bull energy drink on repeated Wingate cycle performance and bench-press muscle endurance. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 17(5), 433-444.

-   Forozesh, G., Nikbakht, M., & Mohammadshahi, M. (2012). Comparison of the effect of energy drinks with a simple carbohydrate solution on anaerobic power, fatigue index and blood lactate level. SSU_Journals, 19(6), 754-765.

-   Gariballa, S., & Forster, S. (2007). Effects of dietary supplements on depressive symptoms in older patients: a randomised double-blind placebo-controlled trial. Clinical nutrition, 26(5), 545-551.

-   Giles, G. E., Mahoney, C. R., Brunyé, T. T., Gardony, A. L., Taylor, H. A., & Kanarek, R. B. (2012). Differential cognitive effects of energy drink ingredients: caffeine, taurine, and glucose. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 102(4), 569-577.

-   Higgins, J. P., Tuttle, T. D., & Higgins, C. L. (2010, November). Energy beverages: content and safety. In Mayo clinic proceedings (Vol. 85, No. 11, pp. 1033-1041). Elsevier.

-   Hoffman, J. R., Kang, J., Ratamess, N. A., Hoffman, M. W., Tranchina, C. P., & Faigenbaum, A. D. (2009). Examination of a pre-exercise, high energy supplement on exercise performance. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 6(1), 2.

-   Howard, M. A., & Marczinski, C. A. (2010). Acute effects of a glucose energy drink on behavioral control. Experimental and clinical psychopharmacology, 18(6), 553.

-   Hulston, C. J., & Jeukendrup, A. E. (2008). Substrate metabolism and exercise performance with caffeine and carbohydrate intake. Medicine & Science in Sports & Exercise, 40(12), 2096-2104.

-   Insight, A. M. (2017). Global energy drinks market: Insights, market size, share, growth, trends analysis and forecast to 2021. AIM Market Insight.

-   Kennedy, D. O., Veasey, R., Watson, A., Dodd, F., Jones, E., Maggini, S., & Haskell, C. F. (2010). Effects of high-dose B vitamin complex with vitamin C and minerals on subjective mood and performance in healthy males. Psychopharmacology, 211(1), 55-68.

-   Lanotte, M., Lopiano, L., Torre, E., Bergamasco, B., Colloca, L., & Benedetti, F. (2005). Expectation enhances autonomic responses to stimulation of the human subthalamic limbic region. Brain, behavior, and immunity, 19(6), 500-509.

-   Lind, E., Ekkekakis, P., & Vazou, S. (2008). The Affective Impact of Exercise Intensity That Slightly Exceeds the Preferred Level: 'Pain'for No Additional'Gain'. Journal of Health Psychology, 13(4), 464-468.

-   Lohse, K., & Sherwood, D. E. (2011). Defining the focus of attention: effects of attention on perceived exertion and fatigue. Frontiers in psychology, 2, 332.

-   Marquet, L. A., Brisswalter, J., Louis, J., Tiollier, E., Burke, L. M., Hawley, J. A., & Hausswirth, C. (2016). Enhanced endurance performance by periodization of carbohydrate intake:“sleep low” strategy. Medicine & Science in Sports & Exercise, 48(4), 663-672.

-   Olatona, F. A., Aderibigbe, I. O., Aderibigbe, S. A., & Ladi-Akinyemi, T. W. (2018). Energy drinks consumption among football players in Lagos, Nigeria. South African Journal of Clinical Nutrition, 31(4), 84-88.

-   Schaffer, S. W., Shimada, K., Jong, C. J., Ito, T., Azuma, J., & Takahashi, K. (2014). Effect of taurine and potential interactions with caffeine on cardiovascular function. Amino Acids, 46(5), 1147-1157.

-   Schmidt, R. M., McIntire, L. K., Caldwell, J. A., & Hallman, C. (2008). Prevalence of energy-drink and supplement usage in a sample of Air Force personnel (No. AFRL-RH-WP-TP-2010-0010). AIR FORCE RESEARCH LAB WRIGHT-PATTERSON AFB OH HUMAN EFFECTIVENESS DIRECTORATE.

-   Scholey, A. B., & Kennedy, D. O. (2004). Cognitive and physiological effects of an “energy drink”: an evaluation of the whole drink and of glucose, caffeine and herbal flavouring fractions. Psychopharmacology, 176(3-4), 320-330.

-   Seifert, S. M., Schaechter, J. L., Hershorin, E. R., & Lipshultz, S. E. (2011). Health effects of energy drinks on children, adolescents, and young adults. Pediatrics, 127(3), 511-528.

-   Shah, S. A., Szeto, A. H., Farewell, R., Shek, A., Fan, D., Quach, K. N., ... & Nguyen, N. (2019). Impact of high volume energy drink consumption on electrocardiographic and blood pressure parameters: A randomized trial. Journal of the American Heart Association, 8(11), e011318.

-   Smillie, L. D., & Gökçen, E. (2010). Caffeine enhances working memory for extraverts. Biological psychology, 85(3), 496-498.

-   Smit, H. J., & Rogers, P. J. (2002). Effects of ‘energy’drinks on mood and mental performance: critical methodology. Food quality and preference, 13(5), 317-326.

-   Smith, A., Sutherland, D., & Christopher, G. (2005). Effects of repeated doses of caffeine on mood and performance of alert and fatigued volunteers. Journal of Psychopharmacology, 19(6), 620-626.

-   Stewart-Williams, S., & Podd, J. (2004). The placebo effect: dissolving the expectancy versus conditioning debate. Psychological bulletin, 130(2), 324.

-   Tan, Z. S., Burns, S. F., Pan, J. W., & Kong, P. W. (2020). Effect of caffeine ingestion on free-throw performance in college basketball players. Journal of Exercise Science & Fitness, 18(2), 62-67.

-   Umana-Alvarado, M., & Moncada-Jimenez, J. (2004). The effect of an energy drink on aerobic performance in male athletes. Medicine & Science in Sports & Exercise, 36(5), S174-S175.

-   Wen, N., Dalbo, V. J., Burgos, B., Pyne, D. B., & Scanlan, A. T. (2018). Power testing in basketball: Current practice and future recommendations. The Journal of Strength & Conditioning Research, 32(9), 2677-2691.

-   Whitham, M., & McKinney, J. (2007). Effect of a carbohydrate mouthwash on running time-trial performance. Journal of sports sciences, 25(12), 1385-1392.