اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان بر نشانگان درونی‌سازی و خودکنترلی در نوجوانان با گرایش به رفتارهای پرخطر

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقاله 2، دوره 10، شماره 38، شهریور 1400، صفحه 11-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرهاد اکبرپور¹؛ مهدی زارع بهرام‌آبادی^{* 2}؛ مهدی دوایی³؛ فریبا حسنی⁴

¹دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار، گروه علوم رفتاری، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، سازمان سمت، تهران، ایران

³استادیار، گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان بر نشانگان درونی‌سازی و خودکنترلی در نوجوانان با گرایش به رفتارهای پرخطر بود.
روش: این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان نوجوان متوسطه دوم با گرایش به رفتارهای پرخطر منطقه 15 شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 50 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 25 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 60 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) مهارت‌های تنظیم هیجان را آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خطرپذیری (زاده محمدی و همکاران، 1390)، مقیاس مشکلات رفتاری (آخنباخ و رسکورلا، 2001) و مقیاس تجدیدنظرشده خودکنترلی (گراسمیک و همکاران، 1993) استفاده و برای تحلیل آنها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-26 با سطح معنی‌داری (05/0)  استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان به‌طورمعناداری باعث کاهش شکایات جسمانی و افزایش خودکنترلی شد (001/0˂P)، اما تاثیر معناداری بر کاهش اضطراب/ افسردگی و گوشه‌گیری/ افسردگی نداشت (05/0P>).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، بهره‌گیری از روش آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان می‌تواند با کاهش مشکلات درونی‌سازی و افزایش خودکنترلی ریسک رفتارهای پرخطر را در نوجوانان مستعد رفتارهای پرخطر و سایر گروه‌های آسیب‌پذیر را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

تنظیم هیجان؛ نشانگان درونی‌سازی؛ خودکنترلی؛ نوجوانان؛ رفتارهای پرخطر

مراجع