اثربخشی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 12، شماره 44، خرداد 1400، صفحه 1-11   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اشرف منفردنیا¹؛ احد آهنگر^{* 2}

¹کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر، اهر، ایران.

²دکترای گروه مشاوره ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شبستر، شبستر، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی صورت پذیرفت. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زنان باردار دارای تمایل به زایمان طبیعی بودند که در شش ماهه اول سال 1397 به مراکز و پایگاه‌های خدمات جامع سلامت شهری شهرستان سلماس مراجعه کرده بودند. 24 زن باردار دارای تمایل به زایمان طبیعی به شیوه دردسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه­ آزمایش مداخله درمانی را در طی یک ماه به صورت هفته‌ای دو جلسه 60 دقیقه‌ای دریافت نمودند. این در حالی است که گروه کنترل هیچگونه مداخله‌ای را در طول پژوهش دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه استرس ادراک شده (کوهن و همکاران، 1986) و پرسشنامه تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) بود. تحلیل داده‌های حاصل از این پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که روش درمانی آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی بر استرس ادراک شده و تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی تاثیر معنادار داشت (0001/0>p). بدین صورت که این آموزش توانست منجر به کاهش استرس ادراک شده و افزایش تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی شود. نتیجه‌گیری: آرام‌سازی عضلانی همراه تصویرسازی ذهنی با بهره‌گیری از اننقباض و شل کردن عضلات و همچنین کاهش استرس و افزایش آندورفین‌ها کاهش استرس ادراک شده و افزایش تاب‌آوری زنان باردار با تمایل به زایمان طبیعی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

آرام‌سازی عضلانی؛ تصویرسازی ذهنی؛ استرس ادراک شده؛ تاب‌آوری؛ زایمان طبیعی

مراجع

بالغی، مهرانگیز.، محمدیان آکردی، ابراهیم.، زاهدپاشا، یدالله. (1395). تاثیر تن‌آرامی بر کاهش ترس از زایمان و افزایش زایمان طبیعی، مجله دانشگاه علوم پزشکی زابل، 18(8)، 19-14.

خدابخشی کولائی، آناهیتا.، حیدری، صدیقه.، خوش‌کنش، ابوالقاسم.، حیدری، محمود.(1392). ارتباط هوش معنوی با تاب‌آوری در برابر استرس و ترجیح روش زایمان در بین زنان باردار، مجله زنان، مامایی و نازایی ایران،16(58)، 15-8.

رحیمیان‌بوگر، اسحق.، اصغرنژاد فرید، علی اصغر. (1387). رابطه روان‌شناختی و خودتاب‌آوری با سلامت روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده زلزله شهرستان بم. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 14(1)، 72-60.

علیپور، منیژه.، قهرمانی، لیلا.، عمویی، صدیقه.، کشاورزی، صدیقه. (1396). تاثیر آرام‌سازی عضلانی بر میزان افسردگی، اضطراب و استرس زنان نخست باردار: برپایه تئوری خودکارآمدی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 22(3)، 30-20.

کرمی، جهانگیر.، مکاری، زهرا.، شلانی، بیتا. (1396). اثربخشی آموزش آرام‌سازی عضلانی بر افسردگی، اضطراب و استرس زنان نابارور، مجله رویش روان‌شناسی، 6(4)، 255-241.

Al-Sowygh, Z.H.(2013). Academic distress, perceived stress and coping strategies among dental students in Saudi Arabia. The Saudi Dental Journal, 25(3), 97-105.

Alwan, M., Zakaria, A., AbdulRahim, M., AbdulHamid, N., Fuad, M.(2013). Comparison between Two Relaxation Methods on Competitive State Anxiety Among College Soccer Teams During Pre-Competition Stage. International Journal of Advanced Sport Sciences Research, 1(1), 90-104.

Apóstolo, J., Kolcaba, K.(2009). The Effects of Guided Imagery on Comfort, Depression, Anxiety, and Stress of Psychiatric Inpatients with Depressive Disorders. Archives of Psychiatric Nursing, 6(3), 403-11.

Benzies, K., Mychasiuk, R. (2009). Fostering family resiliency: a review of the key protective factors؛ Journal of Child and Family Social Work,  14, 103-114.

Chuang, L.L., Lin, L.C., Cheng, P.J., Chen, C.H., Wu, S.C., Chang, C.L.(2012). Effects of a relaxation training programme on immediate and prolonged stress responses in women with preterm labour. Journal of Advance Nurse, 68(1), 170-180.

Cohen, S., Kamarck, T., Mermelstein, R. (1983). A Global Measure of Perceived Stress. Journal of Health and Social Behavior, 24: 385-396.

Conrad, A., Roth, W. (2007). Muscle relaxation therapy for anxiety disorders: It works but how? Journal of Anxiety disorders: It works but how? Journal of Anxiety Disorders, 21(3), 243-264.

Dayapoğlu, N., Tan, M. (2012). Evaluation of the effect of progressive relaxation exercises on fatigue and sleep quality in patients with multiple sclerosis. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 18(10), 983-987.

Herbell, K.(2019). Identifying psychophysiological stress targets for the promotion of mental health in pregnant women. Archives of Psychiatric Nursing, 33(1): 46-50.

Jünger, J., Kordsmeyer, T.L., Gerlach, T.M., Penke, L.(2018). Fertile women evaluate male bodies as more attractive, regardless of masculinity. Evolution and Human Behavior, 39(4), 412-423.

Karami, K., Bakhtiar, K., Hasanvand, B., Safary, S.H., Hasanvand, S.H.(2012). A comparison of life quality and public health after natural and cesarean delivery in women referred to khorramabad health centers in 2009-2011. Yafteh Journal, 14(4), 59-69.

Martin, R.J., Fanaroff, A.A., Walsh, M.C.(2014). Fanaroff and Martin's neonatal-perinatal medicine: Diseases of the Fetus and Infant-Expert Consult. 10th ed. Mosby: Saunders,  pp124-38.

Martin, AJ., Marsh, HW. (2008). Academic buoyancy: towards an understanding of students everyday academic resilience. Journal of school psychology, 46(1), 53-83.

Martini, J., Knappe, S., Beesdo-Baum, K., Lieb, R., Wittchen, H-U.(2010). Anxiety Disorders before Birth and Self-Perceived Distress during Pregnancy: Associations with Maternal Depression and Obstetric, Neonatal and Early Childhood Outcomes. Early Human Developmental, 86(5), 305-310.

Mussgay, L., Rüddel, H.(2004). Autonomic dysfunctions in patients with anxiety throughout therapy. Journal of Psychophysiology, 18(1): 27-37.

Ozkan, S.A., Rathfisch, G.(2018). The effect of relaxation exercises on sleep quality in pregnant women in the third trimester: A randomized controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 32, 79-84.

Sajjadinezhad, M., Asgari, K., Molavi, H., Adibi, P.(2016). Comparing the Effectiveness of Cognitive-Behavioral Stress Management, Optimism Training and Medical Therapy on Somatic Symptoms, Perceived Stress, Illness Perception and Quality of Life in Patients with Ulcerative Colitis. Arak Medical University Journal, 18(103), 40-54.

Smith, K.J., Emerson, D.J.(2014). An assessment of the psychometric properties of the Perceived Stress Scale-10 (PSS10) with a U.S. public accounting sample. Advances in Accounting, 30(2): 309-314.

Solomonova, E., Lee, Y.E.A., Robins, S., King, L., Feeley, N., Gold, I., Hayton, B., Libman, E., Nagy, C., Turecki, G., Zelkowitz, P.(2019). Sleep quality is associated with vasopressin methylation in pregnant and postpartum women with a history of psychosocial stress. Psychoneuroendocrinology, In Press, Accepted Manuscript.

Springgate BF, Wennerstrom A, Meyers D, Allen III CE, Vannoy SD, Bentham W. (2011). Building community resilience through mental health infrastructure and training in post-Katrina New Orleans. Ethnicity & disease, 21(301), 20-29.

Tragea, C., Chrousos, G.P., Alexopoulos, E.C., Darviri, C.(2014). A Randomized Controlled Trial of the Effects of a Stress Management Programme During Pregnancy. Complementary Therapies in Medicine, 22(2), 203-11.

Triviño-Juárez, J., Romero-Ayuso, D., Nieto-Pereda, B., Forjaz, M., Criado-Álvarez, J., Arruti-Sevilla, B., Avilés-Gamez, B., Oliver-Barrecheguren, C., Mellizo-Díaz, S., Soto-Lucía, C., Plá-Mestre, R.(2017). Health related quality of life of women at the sixth week and sixth month postpartum by mode of birth. Women and Birth, 30(1), 29-39.