نقش تشخیصی سیستم های مغزی-رفتاری، ویژگی های شخصیتی هگزاکو و انزوای اجتماعی در پیشبینی تحمل پریشانیِ افراد وابسته به مواد مخدر

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقاله 7، دوره 10، شماره 38، شهریور 1400، صفحه 77-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ناهید کرمی¹؛ ناصر امینی^{* 2}؛ محمد بهروزی³؛ غلامرضا جعفری نیا⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد بوشهر، دانشگاه ازاد اسلامی، بوشهر، ایران

²استادیار، گروه روانشناسی، واحد بوشهر، دانشگاه ازاد اسلامی، بوشهر، ایران

³استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد بوشهر، دانشگاه ازاد اسلامی، بوشهر، ایران

⁴استادیار، گروه جامعه شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه ازاداسلامی، بوشهر، ایران

چکیده

هدف: سطح پایین تحمل پریشانی می‌تواند زمینه ساز وابستگی به مواد مخدر شود و عوامل بسیاری از جمله ویژگی های رفتاری، شخصیتی و اجتماعی با آن در رابطه است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی نقش تشخیصی سیستم های مغزی-رفتاری، ویژگی های شخصیتی هگزاکو و انزوای اجتماعی در پیش‌بینی تحمل پریشانی افراد وابسته به مواد مخدر بود.
روش: طرح پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تابع تشخیص دو گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش 1452مرد وابسته به مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر تهران در سال 1399 بودند؛ که از این میان 400 نفر، به شیوه نمونه‏گیری غیرتصادفی در دسترس بر اساس دیدگاه کلاین(2015) انتخاب‌ شدند. با توجه به اهداف پژوهش، 136 نفر (71 نفر دارای تحمل پریشانی بالا و 65 نفر دارای تحمل پریشانی پایین) به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه های پژوهش شامل مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر(2005)، مقیاس سیستم‏های مغزی/رفتاری کارور و وایت(1994)، سیاهه ویژگی های شخصیتی هگزاکو اشتون و لی(2009) و مقیاس انزوای اجتماعی راسل(1996)  بود. داده های پژوهش به کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه 24 و با استفاده از روش تابع تشخیص (ممیزی) تحلیل شد.
یافته ها: نتایج تحلیل ممیزی نشان داد که با کمک متغیرهای پیشبین میتوان تحمل پریشانی را پیش‌بینی کرد و تحلیل ممیزی میتواند با 1/89 درصد پیش‏بینی صحیح افراد وابسته به مواد مخدر را به دو گروه دارای تحمل پریشانی بالا و پایین طبقه‏بندی نماید.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر عواملی همچون سیستم های مغزی-رفتاری، ویژگیهای شخصیتی هگزاکو و انزوای اجتماعی بر تحمل پریشانی تاثیرگذار است و میتوان در تدوین برنامه های پیشگیری از وابستگی به مواد مخدر و مداخلات برای ترک وابستگی، در سازمان های ذیربط مانند مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی، مراکز ترک اعتیاد و غیره از نتایج این پژوهش استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

سیستم های مغزی-رفتاری؛ ویژگی های شخصیتی هگزاکو؛ انزوای اجتماعی؛ تحمل پریشانی وابستگی به مواد مخدر

مراجع