بررسی شخصیت پردازی سیمرغ در حماسه و عرفان

زیبایی‌شناسی ادبی

مقاله 6، دوره 12، شماره 48، شهریور 1400، صفحه 157-192   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فرحناز فرهادی¹؛ علی اصغر حلبی^{* 2}

¹دانش آموخته گروه زبان و ادبیات فارسی ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران،

²استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی تهر ان،ایران

چکیده

یکی از زیرمجموعه‌های دانش «زیبایی‌شناسی محتوا»، شخصیت‌شناسی است و از بهترین نمونه‌های تحلیل‌های شخصیت‌شناسی، اسطوره‌های ایرانی هستند که سالیان متمادی در عرصه متن‌های آیینی، حماسی و عرفانی به ظهور رسیده‌اند و به جهت سیرتطور خارق‌العاده، دیرینگی و باورپذیری‌شان، شخصیت‌پردازی‌هایی ویژه دارند. از میان این اسطوره‌ها، «سیمرغ» برای خاطر ماهیت مقدس، رمزآلود و چندچهره‌ای که دارد بیش از همه می‌تواند دریافت‌های زیبایی‌شناسانه را بازتاب دهد و به آیینه تمام‌نمای اسطوره‌های ایرانی بدل شود. تاجایی‌که به گفته جوزف کمبل، اسطوره‌شناس معاصر، به موجودی تبدیل می‌شود که انسان‌ها می‌توانند به راحتی از وی رهنمود پذیرند.
جستار پیش رو می کوشد تا سیر تطور شخصیت سیمرغ را در گذر از حماسه به عرفان مشخص سازد. در این راستا، عناصر شخصیت‌شناختی، رفتار و گفتار این اسطوره بررسی می‌شود و آنچه به او نسبت داده شده یا در توصیفش آمده، مورد مداقه قرار خواهد گرفت. دستاورد پژوهش سیمرغ را شخصیتی چندوجهی معرفی می‌نماید که می‌توان آن را قهرمان یا خدایگان «باروری ـ نوزایی» خواند.

کلیدواژه‌ها

زیبایی شناسی محتوایی؛ شخصیت پردازی؛ سیمرغ؛ حماسه؛ عرفان

سایر فایل های مرتبط با مقاله

بررسی شخصیت‏پردازی سیمرغ در حماسه و عرفان.docx

مراجع