نگاهی تطبیقی بر «استعمار و استبداد ستیزی» در اشعار بشری البستانی و طاهره صفارزاده

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

دوره 15، شماره 59، مهر 1400، صفحه 267-285   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2021.685284

نویسندگان

بهنام فعلی¹؛ عنایت الله فاتحی نژاد^{* 2}؛ لطیفه سلامت باویل³

¹عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور

²دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی ، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

بشری البستانی در شعر معاصر عربی و طاهره صفارزاده در عرصه ادبیات معاصر فارسی از منادیان حقیقی استبدادستیزی به شمار می‌آیند. دو شاعر مذکور که نماینده قشر بااحساس و آگاه و فرهیخته جامعه خود هستند توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادرت ورزند تا علاوه بر تأثیرگذاری در حوادث و رویدادها، در راستای مصالح سرزمینشان آثار ادبی ماندگاری از خود بر جای گذارند. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی است و با روش کتابخانه‌ای صورت گرفته به دنبال آن است تا مفهوم استبدادستیزی را که از مهم‌ترین مضامین مشترک اشعار این دو شاعر می‌باشد از منظر ادبیات تطبیقی مورد بررسی قرار دهد. نتایج مقاله پیش رو حاکی از آن است که مهم­ترین بن­مایه­های مشترک در شعر این دو شاعر مقاومت عبارت‌اند از مفاهیمی چون بیان وضعیت اسفبار کشور، پرده برداشتن از ظلم و ستم دشمنان داخلی و استعمارگران و آثار و تبعه هجوم آن‌ها بر کشور عراق و ایران و در نهایت دعوت مردم به حفظ وحدت جهت پیروزی بر دشمنان.

کلیدواژه‌ها

ادبیات پایداری؛ شعر معاصر؛ عراق؛ ایران؛ استعمار

مراجع

البستانی، بشری. 2001م، ما ترکته الریح، دمشق: منشورات اتحاد کتّاب العرب.

البستانی، بشری. 2011م، الأعمال الکاملة لبشری البستانی، بغداد: منشورات جامعة موصل.

البستانی، بشری، 2012م، خماسیة المحنة، عمان: دار النشر.

حسین زاده بولاقی، شهربانو. 1387ش، بررسی شعر بانوان در ادبیات معاصر، شیراز: انتشارات نوید.

رفیعی، محمدعلی. 1386ش، بیدارگری در علم و هنر، شناختنامه طاهره صفارزاده، تهران: انتشارات هنر بیداری.

زرین کوب، عبدالحسین. 1374ش، شعر بی دروغ شعر بی نقاب، تهران: انتشارات جاویدان.

صفارزاده، طاهره. 1357ش، حرکت و دیروز، تهران: انتشارات رواق.

صفارزاده، طاهره. 1366ش، مردان منحنی، تهران: افست.

صفارزاده، طاهره. 1384ش، روشنگران راه، تهران: انتشارات برگ زیتون.

صفارزاده، طاهره. 1391ش، مجموعه اشعار طاهره صفارزاده، تهران: انتشارات پارس کتاب.

 

مقالات

آرمین، منیژه. 1383ش، «پیوندان جاوید: تأملی در شعر طاهره صفارزاده»، فصلنامه شعر، شماره 37.

مریجی، شمس الله. 1386ش، «اشغال عراق و مسائل پس از آن»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 39-40، صص 29-52.

ممتحن، مهدی و محبوبه بهمنی. 1391ش، «بررسی تطبیقی اندیشه‌های علامه اقبال لاهوری و امیر الشعراء شوقی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، سال ششم، شماره 24.

 

سایت اینترنتی

)موقع الشاعرةhttps://bbustani.net(