ارزیابی پیامدهای اقتصادی الگوهای رفتاری مدیران در انتخاب راهبردهای تجاری حوزه مدیریت استراتژیک با تمرکز بر بازده منابع تحت کنترل شرکت‌ها

مطالعات رفتاری در مدیریت

دوره 12، شماره 27، مهر 1400، صفحه 93-111   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

محمد حسنی^*

استادیار حسابداری، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف این مقاله ارزیابی تأثیر راهبردهای تجاری مدیران در حوزه مدیریت استراتژیک بر بازده حاصل از منابع تحت کنترل شرکت‌ها است. راهبردهای استراتژیک مدیریت طبق گونه‌‌شناسی راهبردی مایلز و اسنو (2003) و دیدگاه بنتلی و همکاران (2013) مشتمل بر سه نوع تدافعی، تحلیل‌گرایانه و تهاجمی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برای محاسبه شاخص راهبردهای تجاری از رتبه ترکیبی امتیاز استراتژی­ها طبق معیارهای تمایل شرکت به جستجوی محصول جدید، توانایی در تولید و توزیع مؤثر کالا و خدمات، رشد سرمایه­گذاری شرکت، تمرکز شرکت بر بهره‌گیری از کالا و خدمات جدید، ثبات سازمانی شرکت و تعهد شرکت به کارایی تکنولوژیکی استفاده شده است. همچنین جهت ارزیابی بازده حاصل از منابع تحت کنترل شرکت‌ها از معیار عملکرد مالی در قالب بازده دارایی‌ها بر حسب نسبت سودآوری عملیاتی به ارزش دارایی‌های بکار گرفته شده در نقش منابع شرکت‌ها بهره گرفته شده است. جهت بررسی موضوع با توجه به اهمیت بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار در اقتصاد کشور، شرکت‌های پذیرفته شده در این نهاد مالی به عنوان جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شده‌اند. طبق روش حذفی سیستماتیک، تعداد 204 شرکت طی سال‌های 1391 تا 1397 به عنوان جامعه آماری غربال شده پژوهش انتخاب شده‌اند. پژوهش حاضر در حوزه مطالعات کاربردی، تجربی، توصیفی و پس‌رویدادی است. داده‌ها مبتنی بر رویکرد اسنادکاوی از طریق گزارش­های مالی حسابرسی شده، گزارش هیأت مدیره و اطلاعات بازار سهام گردآوری شده‌اند. جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل مدل‌های رگرسیون چند متغیره داده‌های ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده شده است. شواهد نشان دادند بکارگیری راهبرد تدافعی سبب کاهش سطح بازده حاصل از منابع تحت کنترل شرکت‌ها شده، در حالی‌ که بکارگیری راهبرد تحلیل‌گرایانه سبب افزایش سطح بازده حاصل از منابع تحت کنترل شرکت‌ها شده است. در عین حال، شواهدی از اثر راهبرد تهاجمی بر بازده حاصل از منابع تحت کنترل شرکت‌ها مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

بازده منابع تحت کنترل؛ مدیریت راهبردی؛ راهبردهای تجاری