بررسی و تحلیل هویت انسان در سروده های سپیده کاشانی و قیصر امین پور

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 13، پیاپی 48، تیر 1400، صفحه 335-358   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.1930662.2266

نویسندگان

سمیرا دولتخواه¹؛ محمد رضا شاد منامن^{* 2}؛ خدابخش اسداللهی³

¹دانشجوی دکترای، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.

²استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.

³استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

انسان با توجه به شرایط زیستی و تاثیرپذیری­اش از محیط و روی داده‌های سخت زندگی اجتماعی، به هویت خود شکل می‌دهد. این هویت زادۀ  فردیت یافتگی و تقابل درون و بیرون اوست. تقابلی که در ازل از ناسازی خاک وجود او و روح الهی، به وجود آمده و خود ایجادگر تقابل‌های دیگر شده است، بنابراین انسان با گرایش به هر یک از این دو عنصر، سرنوشت خویش و سعادت و شقاوت خود را رقم می‌زند. او در مواجهه با بلایای سخت، بیش از شرایط عادی، ویژگی‌های ذاتی و اکتسابی را بروز می‌دهد. یکی از این رویدادهای تعیین کننده، جنگ است که بر انسان تحمیل می‌شود و او را بر سر دوراهی مقاومت یا تسلیم قرار می‌دهد تا فضیلت و یا رذیلت‌هایش را به نمایش بگذارد. در این مقاله برسر آنیم بدانیم که آدم‌ها، در جریان جنگ، از دید سپیده کاشانی و قیصر امین‌پور، چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌توانند با این خصوصیات، ذات الهی و پنهان خویش را آشکار کنند. داده های این مقاله با بهره گیری از شیوۀ  کتابخانه ­ای فراهم آمده و با روشی کیفی، توصیف و تحلیل شده است. مهم‌ترین دستاورد این پژوهش این است که در آغاز جنگ ذات الوهی انسان‌ها همواره شیطان را محروم می‌کند ولی با پایان یافتن جنگ، به تدریج شیطان راه نفوذ در آنان را می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

انسان؛ هویت؛ جنگ؛ سپیده کاشانی؛ قیصر امین پور

مراجع

کتاب ها

قرآن کریم (1376) مترجم بهاء الدین خرمشاهی، چاپ سوم، تهران: انتشارات جامی.

امین پور، قیصر (1372) آینه های ناگمان، چاپ اول، تهران: انتشارات معراج.

امین پور، قیصر (1397) مجموعه کامل اشعار، چاپ دوم، تهران: انتشارات مروارید.

انوری، حسن (1385) فرهنگ فشرده سخن، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.

بیرو، آلن (1370) فرهنگ علوم اجتماعی، مترجم باقر ساروخانی، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات کیهان.

تسلیمی، علی (1393) گزاره هایی در ادبیات معاصر ایران (داستان)، چاپ دوم، تهران: انتشارات اختران.

حافظ، شمس الدین محمد (1362) دیوان، به تصحیح دکتر خانلری، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.

حسین پورچافی، علی (1384) جریان های شعری معاصر فارسی، چاپ اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.

سروش عبدالکریم (1384) قصۀ ارباب معرفت (دفتر نخست)، چاپ ششم، تهران: موسسه فرهنگی صراط..

سنگری، محمد رضا (1375) ادبیات معاصر (برای تربیت معلم)، بی چاپ، تهران: دفتر برنامه‌ریزی تالیف کتب درسی.

شورای، دوآن (1369) روان شناسی کمال، مترجم گیتی خوشدل، چاپ پنجم، تهران: نشرنو.

فتوحی، محمود (‌1392) سبک شناسی، نظریه ها، رویکردها، روش ها، چاپ دوم تهران: انتشارات سخن.

کاشانی، سپیده (1359) پروانه های شب،‌ تهران: انتشارت پدیده.

کاشانی، سپیده (1373) سخن آشنا، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد.

کاشانی، سپیده (1373) هزار دامن گل سرخ، تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

گریس، ویلیام ج (1363) ادبیات و بازتاب آن، ترجمه بهروز غرب دفتری،‌ چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه.

مزلو، آبرهام (بی تا) روان شناسی عشق ورزیدن، مترجم شیوا رویگران، بی چاپ.

مولوی، جلال الدین محمد (1370) فیه ما فیه، حسین الهی قمشه ای، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

مولوی، جلال الدین محمد (1386) مثنوی، به تصحیح نیکلسون، چاپ شانزدهم، تهران: امیرکبیر.

نسفی، عزیزالدین (1377) کتاب الانسان الکامل، چاپ چهارم، تهران: طهوری.

وحیدا، فریدون (1388) جامعه شناسی در ادبیات، چاپ دوم، تهران: سمت.

هورنای، کارن (1384) تضادهای درونی، مترجم محمد جعفر مصفا، چاپ ششم، تهران: انتشارات بهجت.

یاحقی، محمدجعفر (1385) چون سبوی تشنه، چاپ نهم، تهران: انتشارات جامی.

یثربی، یحیی (1368) سیر تکامل و اصول مسایل عرفان و تصوف، بی چاپ، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.

مقالات

بیکن، فرانسیس (1384) دربارۀ مرگ، مترجم جواد گنجی، فصلنامه ارغوان، شماره 26.