شناسایی و واکاوی عوامل سازنده و موثر بر رشد خودباوری در نوجوانان عضو کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

دوره 10، شماره 39، آذر 1400، صفحه 12-25   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیده نسرین سجادیان¹؛ یلدا دلگشایی^{* 2}؛ بهارک شیرزاد کبریا²؛ فرشته کردستانی²

¹دانشجوی دکترای، گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار، گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش شناسایی و واکاوی عوامل سازنده و موثر بر رشد خودباوری در نوجوانان عضو کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود.
روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته (کیفی و کمی) بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی اسناد و متون مرتبط و خبرگان و متخصصان تعلیم‌وتربیت و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران بودند که طبق اصل اشباع نظری 15 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمی نوجوانان عضو کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران در سال 1399 بودند که طبق جدول کرجسی و مورگان 285 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی فیش‌برداری و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته بود که شاخص‌های روانسنجی ابزارهای هر دو بخش کیفی و کمی قابل قبول بود. داده‌های بخش کیفی با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA و بخش کمی با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزار SPSS تحلیل شدند
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عوامل سازنده بر رشد خودباوری در نوجوانان دارای 2 بعد، 6 مولفه و 40 شاخص و عوامل موثر بر رشد خودباوری در نوجوانان دارای 3 بعد، 9 مولفه و 42 شاخص بود. عوامل سازنده شامل ابعاد فردی (با 3 مولفه ویژگی‌های فردی، قدرت و ارزیابی) و اجتماعی (با 3 مولفه ارتباط، الگوگزینی و مشارکت) و عوامل موثر شامل ابعاد خانواده (با 3 مولفه اعتمادسازی، حمایت و شیوه‌های تربیتی)، مدرسه (با 3 مولفه توانمندسازی، تعهد و نشاط) و جامعه (با 3 مولفه عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی و عوامل روانی) بود. دیگر نتایج نشان داد که بار عاملی همه گویه‌ها و برازش مدل مناسب بود و اثر همه ابعاد بر عوامل سازنده و موثر بر رشد خودباوری در نوجوانان تایید شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به عوامل سازنده و موثر شناسایی‌شده برای رشد خودباوری نوجوانان می‌توان از طریق آنها برنامه‌هایی جهت بهبود رشد خودباوری آنان طراحی و اجرا کرد.

کلیدواژه‌ها

عوامل سازنده؛ عوامل موثر؛ رشد خودباوری؛ نوجوانان

مراجع

Ahmadi E, Garousi Farshi MT, Sheikh Alizadeh S. (2006). Investigating the effective factors of students' self-confidence. Modern psychological research; 1(2-3): 11-31.

Akdeniz H, Saytekin GN. (2020). Examination of leadership orientations and self-confidence behaviors of faculty of sport sciences students (Kocaeli University sample). International Journal of Curriculum and Instruction; 12(Special): 233-250.

Babaei M, Fadakar Soghe R, Sheikhol-Eslami F, Kazemnejad Leili E. (2015). Survey selfesteem and its relevant factors among high school students. Journal of Holistic Nursing and Midwifery; 25(3): 1-8.

Baharloo F, Hashemi SA. (2019). Practical solutions to increase self-confidence in children. Ourmazd Journal; 47(2): 150-170.

Bas K. (2019). The relationship between classroom management skills and self-confidence of social studies teachers. International Journal of Education and Literacy Studies; 7(4): 62- 68.

Colburn MD, Harris E, Lehmann C, Widdice LE, Klein MD. (2020). Adolescent depression curriculum impact on pediatric residents' knowledge and confidence to diagnose and manage depression. Journal of Adolescent Health; 66(2): 240-246.

Ding Z, Chen X, Dong Y, Herrera F. (2019). Consensus reaching in social network DeGroot Model: The roles of the Self-confidence and node degree. Information Sciences; 486: 62- 72.

Firoozbakht S, Jowkar B, Fouladchang M, Hoseinchari M, Fazilatpoor M. (2019). Development of an instructional package of optimal self-esteem based on mindfulness and its effectiveness on reducing anger and anger rumination. Journal of Education Strategies in Medical Sciences; 12(5): 99-110.

Gandhi S, Glaman R, Yeager J, Smith M. (2021). Evaluation of anxiety and self-confidence among baccalaureate nursing students post pandemic simulation exercise. Clinical Simulation in Nursing; 56(3): 91-98.

Hamid N, Almasi M, Mehrabizadeh Honarmand M. (2018). The effect of life skills training on self-believe and risk taking of first high school male students. Psychological Methods and Models; 9(31): 191-202.

Herron EK, Powers K, Mullen L, Burkhart B. (2019). Effect of case study versus video simulation on nursing students' satisfaction, self-confidence, and knowledge: A quasiexperimental study. Nurse Education Today; 79: 129-134.

Irvani J, Emadi A. (2013). Analysis of the framework and indicators of self-confidence in the light of Quranic teachings. Journal of Quranic teachings; 18: 25-50.

Kahng SK, Mowbray C. (2004). Factors influencing self-esteem among individuals with severe mental illness: Implications for social work. Social Work Research; 28(4): 225-236.

Kim KJ, Wee SJ, Gilbert BB. (2017). Opening a window to foster children's self-confidence through creative art activities. Dimensions of Early Childhood; 45(2): 4-12.

Kim LM, Manion AB. (2019). Improving self-esteem and building self-confidence in adolescent mothers: Implementation of self-efficacy-focused activity essions. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services; 57(8): 11-15.

Mashayekh M, Mohseni Chelak MH, Salahi Kojour A. (2021). Why self-esteem in children and adolescents and ways to strengthen it. Journal of Recent Advances in Psychology, Educational Sciences and Education; 4(34): 58-69.

McGrane B, Belton S, Powell D, Woods CB, Issartel J. (2016). Physical self-confidence levels of adolescents: Scale reliability and validity. Journal of Science and Medicine in Sport; 19(7): 563-657.

Norman SL, Taha AA. (2019). Delirium knowledge, self-confidence, and attitude in pediatric intensive care nurses. Journal of Pediatric Nursing; 46: 6-11.

Pinar SE, Yildirim G, Sayin N. (2018). Investigating the psychological resilience, self-confidence and problem-solving skills of midwife candidates. Nurse Education Today; 64: 144-149.

Sharour LA. (2019). Improving oncology nurses’ knowledge, self-confidence, and self-efficacy in nutritional assessment and counseling for patients with cancer: A quasiexperimental design. Nutrition; 62: 131-134.

You X, Hou F. (2022). A self-confidence and leadership-based feedback mechanism for consensus of group decision making with probabilistic linguistic preference relation. Information Sciences; 582: 547-572.

Zulkosky K, Minchhoff D, Dommel L, Price A, Handzlik BM. (2021). Effect of repeating simulation scenarios on student knowledge, performance, satisfaction and self-confidence. Clinical Simulation in Nursing; 55: 27-36. [Link]