اندازه گیری مقادیر ناچیز آترازین در نمونه های آبی با روش ریزاستخراج تشکیل حلال درجا به کمک حلال های سبز (مایع‌های یونی) و سوانگاری مایعی با کارایی بالا

پژوهش های کاربردی در شیمی

مقاله 9، دوره 15، شماره 3، آذر 1400، صفحه 90-100   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jacr.2021.686221

نویسندگان

مهدی حسینی^{* 1}؛ مهدیه چگنی²؛ وحید عزیزخانی³

¹استادیار شیمی تجزیه، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آیت ا... بروجردی، بروجرد، ایران

²استادیار شیمی آلی، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آیت ا... بروجردی، بروجرد، ایران

³استادیار شیمی آلی، گروه شیمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

       یک روش سریع، دقیق و حساس برگرفته از روش ریزاستخراج مایع-مایع همگن به نام ریزاستخراج تشکیل حلال درجا به کمک مایع ­های یونی به­عنوان حلال و فاز استخراج­ کننده برای تجزیه مقادیر ناچیز آترازین در نمونه­ های آبی حقیقی به­ کارگرفته شد. فاز استخراج کننده، حلالی از خانواده مایع­ های یونی به نام 1-اتیل-3-متیل­ایمیدازولیم کلرید [Emim][Cl] بود که در آب امتزاج ­پذیر است و پس از برهم­ کنش با آنالیت و افزودن یون مخالف هگزافلوئوروفسفات [^-PF₆]، به مایع یونی امتزاج­ ناپذیر یعنی 1-اتیل-3-متیل­ایمیدازولیم هگزافلوئوروفسفات [Emim][PF₆] تبدیل می­ شود. در ابتدا و حین فرایند استخراج آنالیت از فاز آبی، به ­دلیل عدم وجود مرز مشترک بین فاز آبی و آلی، کارایی استخراج بیشینه مقدار است. پس از انجام فرایند استخراج، به­منظور جداسازی دو فاز از هم و سنجش مقدار آنالیت استخراج­ شده، به­ دلیل تشکیل مایع یونی غیرقابل­ امتزاج در آب، جداسازی فازها از هم امکان ­پذیر
می­ شود. تاثیر عامل­ های متفاوت تجزیه­ ایی بر مقدار کارایی استخراج مانند pH محلول نمونه حاوی آنالیت، مقدار مایع یونی، مدت استخراج و مقدار یون مخالف بررسی و مقدارهای بهینه تعیین شدند. ویژگی­ های روش مانند حد تشخیص (LOD)، حد کمی (LOQ)، انحراف استاندارد نسبی (RSD) و گسترده دینامیکی خطی (LDR) به ترتیب   12/3ppt,  6/1µgl^-1,1/78µgl^-1و 5 تا µgl^-11500 به­ دست آمدند. روش به ­طور موفقیت ­آمیز برای استخراج و تعیین مقدار مقادیر ناچیز آترازین در چندین نمونه­ آبی حقیقی به­ کاربرده شد. اندازه­ گیری آترازین با روش حساس سوانگاری مایعی با کارایی بالا انجام شد.

کلیدواژه‌ها

آترازین؛ ریزاستخراج تشکیل حلال درجا؛ مایع‌های یونی؛ سوانگاری با کارایی بالا

مراجع

[1] Zhang, Y.; Li, X.; Zhang, M.; Liao, S.; Dong, P.; Xiao, J.; Zhang, Y.; Zeng, X.; Ceramics Inter. 43, 14082–14089, 2017.

[2] Gammon, D.W.; Aldous, C.N.; Carr, W.C.; Sanborn, K.R.; Pfeifer, K.F.; Pest Manage. Sci. 61, 331–335, 2005.

[3] Gianessi, L.P.; Marcelli, M.B.; Pesticide Use in U.S. Crop Production, Summary Report, National Center for Food and Agricultural Policy, Washington D.C., 2000.

[4] Zhou, Q.; Pang, L.; Xie, G.; Xiao, J.; Bai, H.; Anal. Sci. 25, 73–76, 2009.

[5] Usenko, S.; Hageman, K.J.; Schmedding, D.W.; Wilson, G.R.; Simonich, S.L.; Environ. Sci. Technol. 39, 6006–6015, 2005.

[6] Baranowska, I.; Barchanska, H.; Pacak, E.; Environ. Pollut. 143, 206–211, 2006,

[7] Wang, Y.; Shen, L.; Gong, Z.; Pan, J.; Zheng, X.; Xue, J.; Water Environ. Res. 91, 1009–1024, 2019.

[8] Zhang, X.; Ma, X.; Li, X.; Li, C.; Wang, R.; Chen, M.; Water Air Soil Pollut. 229, 270–281, 2018.

[9] Guan, S.H.; Huang, M.W.; Li, X.; Cai, Q.; Anal. Lett. 51, 613–625, 2018.

[10] Skaggs, C.S.; Logue, B.A.; J. Chromatogr. A. 1635, 461753, 2021.

[11] Islam, K.; Jha, K.S.; Chand, R.; Han, D.; Kim, Y.S.; Microelectronic Eng. 97, 391–39, 2012.

[12] Morais, S.; Tavares, O.; Baptista‐Paiga, P.C.; Delerue‐Matos, C.; Electrochem. 37, 3271–3286, 2004.

[13] Suarez, R.; Clavijo, S.; Gonzalez, A.; Cerda, V.; J. Sep. Sci. 41, 1096–1103, 2018.

[14] Swain, S.S.; Nayak, B.; Devi, N.; Das, S.; Sewin, N.; Hydrometallurgy 162, 63–70, 2016.

[15] Doner, G.; Ege, A.; Anal. Chim. Acta 547, 14–17, 2005.

[16] Vaezi, N.; Dalali, N.; Hosseini, M.; Iran. J. Anal. Chem. 4, 59–66, 2017.

[17] Meeravali, N.N.; Reddy, M.A.; Kumar, S.J.; Anal. Sci. 23, 351–356, 2007.

[18] Hosseini, M.; Dalali, N.; Mohammadnejad, S.; Int. J. Ind. Chem. 3, 1–6, 2012.

[19] Hashemi-Moghaddam, H.; Hosseni, M.; Mohammadhosseini, M.; Sep. Sci. Technol. 52, 1826–1834, 2017.

[20] Farajzadeh, M.A; Sorouraddin, S.M.; Mogaddam, M.R.A; Michrochim. Acta 181, 829–851, 2014.

[21] Chamsaz, M.; Arab-zavar, M.H.; Akhondzadeh, J.; Anal. Sci. 24, 799–801, 2008.

[22] Esrafili, A.; Baharfar, M.; Tajik, M.; Yamini, Y.; Ghambarian, M.; TrAC Trends Anal. Chem. 108, 314–322, 2018.

[23] Afzali, D.; Azadmehr, F.; Torkzadeh, M.; Sep. Sci. Technol. 51, 1509–1514, 2016.

[24] Baghdadi, M.; Shemirani, F.; Anal. Chim. Acta 634, 186–191, 2009.