مقایسه پریشانی روان‌شناختی، سرمایه‌های روان‌شناختی و نظم‌جویی هیجانی در بین مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان با مادران عادی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 12، شماره 46، آذر 1400، صفحه 135-147   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم السادات حسینی^{* 1}؛ رویا محمدی²؛ علی اکبر نهنگ³

¹کارشناسی ارشد راهنمایی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات یزد، یزد، ایران.

²کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران (فارس)، تهران، ایران

³کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران (ساوه)، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه پریشانی روان­شناختی، سرمایه­های روان شناختی و نظم­جویی هیجانی در بین مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان با مادران عادی شهر تهران انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه مورد- شاهد بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمام مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان و مادران عادی شهر تهران در سال 1396 بود. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند استفاده شد. بدین صورت که از مادران دارای فرزندان مبتلا به سرطان شهر تهران، تعداد 100 مادر و از بین مادران دارای کودکان عادی نیز 100 مادر به صورت هدفمند انتخاب و پرسشنامه­های پژوهش به آن­­­ها ارائه داده شد. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه پریشانی روان­شناختی (کسلر و همکاران، 2003)، پرسشنامه تنظیم هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001) و پرسشنامه سرمایه­های روان‌شناختی (لوتانز، 2007) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد که پریشانی روان­شناختی، سرمایه­های روان شناختی و نظم­جویی هیجانی بین دو گروه مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان و مادران عادی دارای تفاوت معنادار با هم است(P<0.0001). بدین صورت که مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان نسبت به مادران عادی، دارای نمرات پایین­تر در مولفه­های سرمایه­های روان­شناختی و نظم­جویی هیجانی مثبت و نمرات بالاتر در مولفه­های پرشانی روان­شناختی و نظم­جویی هیجانی منفی بودند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، لازم است که به فرایندهای روان­شناختی مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان توجه کافی صورت گرفته و با بکارگیری روش­های مداخله­ای مناسب، به سلامت روان­شناختی این مادران یاری رسانده شود.

کلیدواژه‌ها

پریشانی روان‌شناختی؛ سرمایه‌های روان شناختی؛ نظم‌جویی هیجانی؛ سرطان

مراجع

اصلی‌آزاد، م؛ منشئی، غ؛ قمرانی، ا. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و تحمل ابهام دانش‌آموزان مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 9(36)، 33-53.

اصغری نکاح، س.م؛ جانسوز، ف؛ کمالی، ف؛ طاهری نیا، س.(1394). وضعیت تاب آوری و آسیب‌های هیجانی در مادران دارای کودک مبتلا به سرطان. مجله روان شناسی بالینی، 7(1)، 26-15.

امیری، ف؛ ویسکرمی.، ح.ع؛ سپهوندی، ع.م. (1397). و اثربخشی آموزش تنظیم شناختی هیجان بر خلاقیت هیجانی و نشاط ذهنی دانش‌آموزان تیزهوش دوره اول متوسطه. فصلنامه روان‌شناسی تحلیلی شناختی، 9(33)، 47-57.

حسنی، ج؛ شاهمرادی فر، ط.(1395). اثربخشی آموزش نظم جویی فرایندی هیجان در دشواری تنظیم هیجان. مجله طب نظامی، 18(1)، 346-339.

دلاور، ع.(1389). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش.

علمردانی صومعه، س؛ نریمانی، م؛ میکائیلی، ن؛ بشرپور، س.(1396). مقایسه عدم بلاتکلیفی و تنظیم هیجان در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی و عادی، مجله مطالعات روان‌شناختی، 11(2)، 96-77.

فرخی، ا؛ سبزی، ن. (1394). شادکامی و ادراک الگوهای ارتباطی خانواده: نقش واسطه ای سرمایه روان شناختی، روان شناسی تحولی، 11(43)، 324-313.

فروهر، م؛ هویدا، ر؛ جمشیدیان، ع.(1390). تبیین رابطه سرمایه روان شناختی و کارآفرینی سازمانی اعضای هیئت علمی دانشگاه. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 8(2)، 83-100.

گل پرور، م؛ مصاحبی، م.ر.(1394). پیش بینی بهزیستی معنوی سالمندان از طریق مولفه‌های سرمایه روان شناختی، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 3(61)، 12-4.

لطفی کاشانی، ف؛ وزیری، ش؛ قیصر، ش؛ موسوی، س.م؛ هاشمیه، م.(1391). اثربخشی مداخله معنوی برارتقای کیفیت زندگی مادران کودک مبتلا به سرطان، فصلنامه فقه پزشکی، 4(11)، 50-125.

مردانی حموله، م؛ شهرکی واحد، ع.(1388). بررسی رابطه سلامت روانی و کیفیت زندگی در بیماران دچار سرطان، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، 16(2)،42-33.

مسلمان، م؛ سهرابی، ا. (1396). پیش بینی میزان خودکارآمدی بر اساس مولفه‌های تنظیم شناختی هیجان در بین دانشجویان دانشگاه کردستان در سال 95-1394، فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی، 8(29)، 75-85.

یعقوبی، ح. (1394). ویژگی‌های روانسنجی نسخه 10 سوالی پرسشنامه پریشانی روانشناختی کسلر (10-K). فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 6(4)، 45 – 57.

یوسفی، ف. (1385). بررسی رابطه راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با افسردگی و اضطراب در دانش آموزان مراکز راهنمایی استعدادهای درخشان، فصلنامه کودکان استثنایی، 6(4)، 892-871.

Akechi, T., Okuyama, T., Akizuki, N., Azuma, H., Sagawa, R., Furukawa, T.A., et al.(2006). Course of psychological distress and its predictors in advanced non small cell lung cancer patients. Psychooncology, 15(6): 463-473.

Anderson, L.S., Grimsrud, A., Myer, L., Williams, D.R., Stien, D. J., Seedat S. (2011). The psychometric properties of the K10 and K6 scales in screening for mood and anxiety disorders in the South African Stress and Health study. International Journal Methods Psychiatry Research, 20(4), 215-223.

Avey, J.B., Luthans, F., Smith, R.M., Palmer, N.F.(2010). Impact of positive psychological capital on employee well-being over time. Journal of Occupational Health Psychology, 15(1): 17–28.

Bektas, M., Kudubes, A.A., Bektas, I., Altan, S.S., Selekoglu, Y.(2017). Determination of the interventions of families intended for the symptoms of children with cancer. Collegian, 24(3): 237-245.

Benfer, N., Bardeen, J.R., Clauss, K.(2018). Experimental manipulation of emotion regulation self-efficacy: Effects on emotion regulation ability, perceived effort in the service of regulation, and affective reactivity. Journal of Contextual Behavioral Science, 10: 108-114.

Colonna, M., Boussari, O., Cowppli-Bony, A., Delafosse, P., Romain, G., Grosclaude, P., Jooste, V.(2018). Time trends and short term projections of cancer prevalence in France. Cancer Epidemiology, 56: 97-105.

Corkum, K.S., Lautz, T.B., Hebal, F.N., Rowell, E.E.(2019). Procedural burden experienced by children with cancer during their terminal hospital admission. Journal of Pediatric Surgery, 54(1): 133-139.

Cristofanilli, M., Broglio, K.R., Guarneri, V., Jackson, S., Fritsche, H.A., Islam ,R., Dawood, S., Reuben, J.M., Kau, S.W., Lara, J.M., Krishnamurthy, S., Ueno, N.T., Hortobagyi, G.N., Valero, V.(2007). Circulating tumor cells in metastatic breast cancer: biologic staging beyond tumor burden. Clinical Breast Cancer, 7(6):471-9.

Doumit, M.A.A., Rahi, A.C., Saab, R., Majdalani, M.(2019). Spirituality among parents of children with cancer in a Middle Eastern country. European Journal of Oncology Nursing, 39: 21-27.

Fletcher, P.C. (2011). My child has cancer: finding the silverlining in every mother’s nightmare. Pediatr Nurse, 33(3): 164- 84.

Fotiadou, M., Barlow, J.H., Powell, L.A., Langton, H.(2008). Optimism and psychological well-being among parents of children with cancer: an exploratory study. Psychoncology, 17(4): 401-409.

Garnefski, N., Teerds, J., Kraaij, V., Legerstee, J., Van den Kommer, T.(2004). Cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: differences between males and females. Personality Individual Difference, 36(2): 267-76.

Garnefski, N., Van Den Kommer, T., Kraaij, V., Teerds, J., Legerstee, J., Onstein, E.(2002). The relationship between cognitive emotion regulation strategies and emotional problems, Comparison between a clinical and non clinical sample. European Journal of Personality, 16: 403–420.

Green, K., Karraki, H. (2010). Life span developmental psychology: Prospective on stress and coping (pp. 151-174). Hillsdale, N. J: Lawrence Erlbaum Associates.

Kessler, R.C., Barker, P.R., Colpe, L.J., Epstein, J.F., Gfroerer, J.C., Hiripi, E., Howes, M.J., Normand, S-L.T., Manderscheid, R.W., Walters, E.E. & Zaslavsky, A.M. (2003). Screening for serious mental illness in the general population. Archives of General psychiatry, 60(2), 184-189.

Kraaij ,V., Van, E.A., Garnefski, N., Schroevers, M.J., Lo-Fo- Wong, D., van, E.P., et al. (2010).Effects of a cognitive behavioral self-help program and a computerized structured writing intervention on depressed mood for HIV-infected people: a pilot randomized controlled trial. Patient Educational Counseling, 80(2): 200-4.

Lavee, Y., Mey-dan, M.(2003). patterns of change in marital relationships among parents of children with cancer. Journal health and social work, 28(4): 255-263.

Lee, S.J., Fairclough, D., Parsons, S.K., Soiffer, R.J., Fisher, D.C., Schlossman, R.L. (2001). Recovery afterstem-cell transplantation for hematologic diseases. Journal of Clinical Oncology, 19(1): 242-252.

Litzelman, K., Catrine, K., Gangnon, R., Witt, W.P. (2011). Quality of life among parents of children with cancer or brain tumors: the impact of child characteristics and parental psychosocial factors. Quality of Life Research, 20(8):1261-9.

Madi, D., Clinton, M.(2018). Pain and its Impact on the Functional Ability in Children Treated at the Children's Cancer Center of Lebanon. Journal of Pediatric Nursing, 39: 11-20.

Micheli, A., Coebergh, J.W., Mugno, E., Massimiliani, E., Sant, M., Oberaigner, W, et al.(2003). European health systems and cancer care. Annual Oncology, 14(5): 41-60.

Mirowsky, J., Ross, C.E. (2002). Selecting outcomes for the sociology of mental health: Issues of measurement and dimensionality. Journal of Health and Social, 43(2): 152-170.

Muscara, F., McCarthy, M.C., Woolf, C., Hearps, S.J., Burke, K., Anderson, V.A.(2015). Early psychological reactions in parents of children with a life threatening illness within a pediatric hospital setting. European Psychiatry, 30(5): 555-561.

Nikfarid, L., Rassouli, M., Borimnejad, L., Alavimajd, H.(2017). Experience of chronic sorrow in mothers of children with cancer: A phenomenological study. European Journal of Oncology Nursing, 28: 98-106.

O’Conner, V.(2009). Coping with cancer: A web-based educational program for early and middle adolescents. Journal of Pediatric Oncology Nurse, 26(4):230-241.

Ridner, S.H.(2004). Psychological distress: concept analysis. Journal of Advanced Nursing, 45: 536-545.

Rottenberg, J., Gross, J.J.(2007). When emotion goes wrong: realizing the promise of affective science. Clinical Psychology Science Practice, 10(2): 227-32.

Saegrove, S.(2005). Health, quality of life and cancer. International Nurse Review, 52(3): 533-540.

Sagharian, K., Huijier, H.A., Tamim, H.(2013). Lebanese Quality of life and symptom prevalence as reported by children with cancer in Lebanon. European Journal of Oncology Nursing, 17(6): 704-710.

Vasiliadis, H.M., Chudzinski, V., Gontijo-Guerra, S., Préville, M.(2015). Screening instruments for a population of older adults: The 10-item Kessler Psychological Distress Scale (K10) and the 7-item Generalized Anxiety Disorder Scale (GAD-7). Psychiatry Research, 228(1), 89-94.

Visser, A., Gea, G. (2004). Emotional and Behavioral functioning of children with cancer”. American Journal Psycho-Oncology, 22: 3293-301.

Wheaton, B.(2007). The twain meets: distress, disorder and the continuing conundrum of categories (comment on Horwitz). Health: An Interdisciplinary Journal for the Social Study of Health, Illness and Medicine, 11: 303-319.

You, J.W.(2016). The relationship among college students' psychological capital, learning empowerment, and engagement. Learning and Individual Differences, 49: 17-24.

Zeynalova, N., Schimpf, S., Setter. C., Yahiaoui-Doktor, M., Zeynalova, S., Lordick, F., Loeffler, M., Hinz, A.(2019). The association between an anxiety disorder and cancer in medical history. Journal of Affective Disorders, 246: 640-642.