رویکرد تعاملی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت در شرکت های دولتی در ایران The Interactive Approach in the use of management control systems in Iranian state-owned companies

اقتصاد مالی

دوره 15، شماره 54، خرداد 1400، صفحه 293-324   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

علیرضا فریمانی¹؛ امید پور حیدری^{* 2}؛ احمد خدامی پور³

¹گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد کرمان، کرمان، ایران.

²استاد، گروه حسابداری، دانشکاه شهید باهنر، کرمان، ایران

³گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزانمقبولیت فعالیت های حسابداری مدیریت نوین در شرکت های دولتی ایران می باشد. جامعه آماری کلیهخبرگان و کارشناسان مالی و رؤسای حسابداری صنعتی در شرکت های دولتی ایراناست. در بخش کیفی دیدگاه 15 نفر از کارشناسان مالی و رؤسای حسابداری صنعتیو در بخش کمی 384 نفر از کارکنان شرکت های دولتی ایران انتخاب و با استفاده ازتکنیک دلفی، تحلیل سلسله مراتبی و مدل سازی ساختاری تفسیریالگو  طراحی شد. تحلیل محتوای کیفی با روش تم و در بخش کمی از روش کمترین مجذورات جزئی (PLS)  استفاده شد. بر اساس الگوهای کمی، یافته ها نشان می دهد سازمانها جهت حفظ مزیت رقابتی باید با تغییرات ناشی از منابع خارجی اثرگذار بر عملکرد شرکت ها( رقبا، مشتریان، دولت و تغییر قوانین) و از منابع داخلی در قالب کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت هماهنگ و سیاستها و اقدامات لازم را بعمل آورند.
The Interactive Approach in the use of management control systems in Iranian state-owned companies
    
Alireza Farimani 
 Omid Pourheidari 
 Ahmad Khodamipour 

The main purpose of this study is to investigate the relationship between interactive and diagnostic approach in the use of management control systems with the acceptance of new management accounting activities and its impact on the success of these activities in Iranian state-owned companies. The statistical population in the present study is all financial experts and heads of industrial accounting in Iranian state-owned companies. In this study, the views of 15 financial experts and heads of industrial accounting in Iranian state-owned companies have been used, and in a small number of employees of Iranian state-owned companies, about 384 people were considered as available sample. The interview was used to collect research data in the qualitative part and a questionnaire was used in the quantitative part. In this research, Delphi technique, hierarchical analysis and interpretive structural modeling have been used to identify and design the pattern of index relations. Qualitative data analysis in this study was performed by theme analysis method. MAXQDA software was used for qualitative content analysis. Also, in a small part, structural equation modeling methods, ie partial least squares (PLS) method were used to test the measurement model and research hypotheses. According to the results, 17 identified criteria were evaluated and approved based on the opinion of experts. Based on the results, the proposed model was analyzed as a structural equation model and it was shown that the proposed model has a fit and is quantitatively approved. Finally, it can be concluded that in order to maintain a competitive advantage, organizations must adapt to changes in external accounting, such as competitors, customers, government and changing laws, as well as internal sources such as cost reduction and quality improvement; It can help managers make the right decisions to make the business environment more dynamic.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی:رویکرد تعاملی؛ سیستم های کنترل مدیریت؛ دلفی فازی؛ مدل سازی ساختاری تفسیری. طبقه بندی JEL: C54؛ L32؛ H30؛ E63

اصل مقاله

رویکرد تعاملی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت

در شرکت های دولتی  در ایران

 

تاریخ دریافت: 17/10/1399            تاریخ پذیرش: 21/12/1399

علیرضا فریمانی^[1]

امید پورحیدری^[2]

احمد خدامی پور^[3]

 

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزانمقبولیت فعالیت های حسابداری مدیریت نوین در شرکت های دولتی ایران می باشد. جامعه آماری کلیهخبرگان و کارشناسان مالی و رؤسای حسابداری صنعتی در شرکت های دولتی ایراناست. در بخش کیفی دیدگاه 15 نفر از کارشناسان مالی و رؤسای حسابداری صنعتیو در بخش کمی 384 نفر از کارکنان شرکت های دولتی ایران انتخاب و با استفاده ازتکنیک دلفی، تحلیل سلسله مراتبی و مدل سازی ساختاری تفسیریالگو  طراحی شد. تحلیل محتوای کیفی با روش تم و در بخش کمی از روش کمترین مجذورات جزئی (PLS)  استفاده شد. بر اساس الگوهای کمی، یافته ها نشان می دهد سازمانها جهت حفظ مزیت رقابتی باید با تغییرات ناشی از منابع خارجی اثرگذار بر عملکرد شرکت ها( رقبا، مشتریان، دولت و تغییر قوانین) و از منابع داخلی در قالب کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت هماهنگ و سیاستها و اقدامات لازم را بعمل آورند.

واژه‌های کلیدی:رویکرد تعاملی، سیستم های کنترل مدیریت، ، دلفی فازی، مدل سازی ساختاری تفسیری.

طبقه بندی JEL: C54, L32, H30, E63

1- مقدمه

مدیران سازمانها معمولا با چهار فعالیت اصلی تصمیم گیری، برنامه ریزی، رهبری فعالیت های عملیاتی و کنترل مواجه هستند. مدیران جهت دستیابی به هریک از این اهداف به اطلاعات نیاز دارند. نقش حسابداری مدیریت عبارت از تهیه و ارائه اطلاعات مرتبط و سودمند برای کمک به مدیریت در برنامه ریزی فعالیتها، اعمال کنترل مدیریت و تصمیم گیری عقلایی برای تحقق اهداف سازمان است. با توجه به نیاز مردم، سازمانها و جوامع به حسابداری مدیریت و رشد و تکامل این حرفه، باید طوری برنامه ریزی گردد که هم برای آموزش دانشجویان و هم برای آموزش مستمر (ضمن خدمت) برنامه هایی تدوین شود، به گونه ای که کارکنان امروز و آینده شان را برای ایفای نقش پویاتر در سازمان ها آماده ساخته و آنها را برای رویارویی با ماهیت در حال تغییر حسابداری مدیریت یاری دهند (داوودیان و محمدی پور، 1392).سازمان های بخش عمومی در محیطی کار می کنند که دائما در حال تغییر است (اوماشو و ویلت[i]، ۲۰۰۸)، شاخصه آن افزایش جهانی سازی اقتصاد، شدت یافتن رقابت در بازار و آزاد شدن شرکت های تحت مالکیت دولت می باشد (ماگد اند کوری[ii]، ۲۰۰۳). اطلاعات حسابداری نقشی اساسی در این تغییر روند دارند (کورونماکی و همکاران[iii]، ۲۰۰۳) چراکه فعالیت های حسابداری مدیریتی یک منبع مهم برای اطلاعات سازمانی می باشد. با این حال، فعالیت های سنتی حسابداری مدیریتی محدود به رسیدگی به نیازهای اطلاعاتی سازمان می باشد، چرا که تمرکز آنها کوتاه مدت بوده و درون محور و مالی محور می باشند. بر همین اساس، فعالیت های حسابداری مدیریت معاصر برای سازمان ها منافع بالقوه ای مانند بهبود اثرگذاری، قدرت رقابت، بهبود کیفیت، و تمرکز بهتر بر روی مشتری دارد (جوشی و همکاران[iv]، ۲۰۱۱). فعالیت های مدیریت حسابداری معاصر همراستا با تغییر محوریت بخش عمومی به سمت بهبود عملکرد و محوریت مشتری (ماگد و کوری، ۲۰۰۳)، مدیریت نتایج (مدل[v]، ۲۰۱۲)، و کمک به دستیابی نیازهای مدیریت عمومی جدید می باشد.

اگر چه یک سیستم خوب حسابداری مدیریت به خودی خود، تضمینی برای موفقیت شرکت ها نمی باشد، اما یک سیستم ضعیف حسابداری مدیریت می تواند برتری ها و منافع سازمان ها را به طور چشمگیری کاهش دهد .به علاوه استفاده از ابزارهای حسابداری مدیریت، اطلاعاتی دقیق و مربوط را ارائه می دهد که منجر به تصمیم گیری های موثر و دقیق تر توسط مدیران می شود. چگونگی عملکرد سازمان ها را می توان از طریق اطلاعات صورت های مالی آن ها بررسی نمود (دیانتی دیلمی و همکاران، 1395).

فعالیت های حسابداری مدیریتی سنتی بیشتر با نیازهای بخش عمومی سنتی همراستا می باشد که با بوروکراسی و قواعد استاندارد شناخته می شود. در مقابل، فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر بخشی از فعالیت های مدیریتی بخش خصوصی نوآور می باشد، همراه با بازنگری های مدیریت عمومی نوین این فعالیت ها باید به بخش عمومی نیز انتقال یابد.

اولین هدف این مطالعه کمک به تحقیقات احتمال محور با کمک بررسی ارتباط بین استفاده تعاملی و تشخیصی از سیستم های کنترل مدیریت و قبول تعدادی از فعالیت های مدیریت حسابداری معاصر در بخش عمومی می باشد. مطالعات پیشین به بررسی اثر فاکتورهای رفتاری و سازمانی بر موفقیت فعالیت های مدیریت حسابداری معاصر پرداخته اند. در بخش عمومی مد زین و همکاران[vi] (۲۰۱3) دریافتند که تعهد مدیریت ارشد و حسابدار مدیریتی نقشی اساسی در به کارگیری مدیریت نوین عمومی در شرکتی با رابطه های دولتی دارد. رابطه نظری بین میزان قبولی فعالیت های حسابداری مدیریتی نوین و میزان موفقیت آنها بر اساس این می باشد که یک سازمان نیازمند استفاده از فعالیت های حسابداری مدیریتی در سطح بسیار بالایی می باشد تا بتوانند به منافع این فعالیت ها دست پیدا کند (بیرد و همکاران[vii]، ۲۰۰۷). علاوه بر این ارتباط بین میزان قبول و موفقیت فعالیت های حسابداری مدیریتی نوین محتمل می باشد چرا که اهمیت اطلاعات به دست آمده از طریق فعالیت های حسابداری مدیریتی کاهش می یابد اگر این فعالیت های حسابداری مدیریتی به شکل حداقلی مورد استفاده قرار گیرند (نورین[viii]، ۱۹۹۱). لذا محقق در این تحقیق بر آن است تا ضمن مطالعه ی تحقیقات پیشین و گردآوری اطلاعات از منابع معتبر به مطالعه ی ارتباط بین رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین و تاثیر آن بر موفقیت این فعالیت ها در شرکت های بخش دولتی ایران بپردازد.

 

2- چارچوب نظری پژوهش

رویکردهای جدیدی در سال های اخیر در حوزه حسابداری مدیریت همچون هزینه یابی بر مبنای فعالیت، هزینه یابی هدف، حسابداری ناب، در صدد این مهم هستند که جایگاه واقعی محصولات یا خدمات را در جامعه و اقتصاد به لحاظ کیفیت و قیمت ترسیم نمایند و با مدیریت بهینه هزینه در سازمان ها از وقوع بحران مالی پیشگیری کنند (نیرومند و ایمانی، 1395). حسابداری مدیریت هنوز در دوران نوپایی قرار دارد. سابقا این موضوع نقش ثانویه ای را برای حسابداری مالی ایفا می کرد،البته رویدادهای دودهه گذشته موجب پیشرفت حسابداری مدیریت شد و به عنوان زمینه تخصصی و مجزا از حسابداری مالی شناخته شد.تعداد نوآوری های حسابداری مدیریت و حسابداری بهای تمام شده طی دو دهه گذشته بیشتر از دو دهه اول بوده است و این نشان می دهد که عدم نوآوری حسابداری مدیریت و حسابداری بهای تمام شده طی دو دهه گذشته،مساله ساز نبوده است. با این نظر کاپلان (1992) تاکید کرد که دهه های 1980 و 1990 میلادی، شاهد تحولی عظیم در نوآوری از لحاظ تئوری و روش های حسابداری مدیریت بوده ایم. طی پنجاه سال گذشته، در واقع چیز جدیدی در حسابداری مدیریت دیده نشده است .با توجه به تغییرات انجام شده در 50 سال گذشته، برخی از این وظایف بدون تغییر مانده اند ،اما هم اکنون،حسابداری مدیریت از مسئولیت کاربردی به مسئولیت حرفه ای تبدیل شده است.در واقع این تحول تابع حسابداری مدیریت بوده است .در نیمه آخر قرن نوزدهم سبک های مدیریت به طور چشم گیری تغییر یافت.آنچه که تغییر یافت مسایلی مانند محیط با سرعت تکنولوژی بود. مدیریت به عنوان یک فرمان و ساختار کنترل به کار برده می شد که هر گونه تصمیم در آن  در راس اتخاذ می شد .گزارش های غیرمتمرکز و ساختار تصمیم گیری نیز توسعه یافت.امروزه سازمان ها با چالش ها و گزینه های چندگانه مواجه هستند و از این رو نیاز است که حسابداران مدیریت وارد عمل شده و به عنوان بخشی از یک تیم در سطحی از آن فعالیت نمایند (وطن پرست و همکاران، 1397).

 

2-1- رویکرد تشخیصی و تعاملی سیستم های کنترل مدیریت

رویکرد تعاملی نسبت به استفاده از سیستم های کنترل مدیریت، می‌توانند تسهیل کننده قبول فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر باشد با در نظر داشتن تأکید آن بر گسترش یادگیری سازمانی و پرورش ایده های جدید (فریرا و آتلی^[ix] ۲۰۰۹، سیمونز^[x]، ۱۹۹۵). در حالی که استفاده تعاملی از سیستم های کنترل مدیریت، شامل مباحثه و ارتباطات می باشد، سازمان هایی که از سیستم های کنترل مدیریت به این شکل استفاده می کنند بیشتر نسبت به نقش فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر آگاه هستند و آن را قبول دارند. به طور مشخص، سازمان هایی که بر روی استفاده از سیستم های کنترل مدیریت به شکل تعاملی تاکید دارند می توانند فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر را به کار گیرند، مانند ایجاد معیار سنجش، تا به یادگیری سازمانی و رشد ایده های جدید برسند. علاوه بر این، فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر ابزارهایی هستند که سازمان ها به کار می گیرند تا ایده های نوآورانه را به کار گرفته و از بخش ها یا شرکت ‌هایی با عملکرد بهتر یاد بگیرند. علاوه بر این با بکارگیری فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر به عنوان ابزاری برای شکل دهی استراتژی ها (لنگفیلد-اسمیت، ۲۰۰۹)، به کارگیری آنها احتمالاً بیشتر از زمانی خواهد بود که سیستم های کنترل مدیریت به شکل تعاملی مورد استفاده قرار می گرفتند. باید یادآور شد که استفاده از فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر مانند هزینه یابی و مدیریت بر مبنای فعالیت، مدیریت کیفیت جامع و کارت ارزیابی متوازن زمانها را قادر می‌سازد به فاکتورهای کلیدی موفقیت مانند نوآوری دستیابی پیدا کنند (جرار و اسمیت^[xi]، ۲۰۱۴).

با در نظر داشتن اینکه استفاده تعاملی از سیستم های کنترل مدیریت مشوق نوآوری می باشد (هنری^[xii]، ۲۰۰۶)، سازمان هایی که از سیستم های کنترل مدیریت به شکل تعاملی استفاده می کنند بیشتر ممکن است حسابداری مدیریتی معاصر را بپذیرند. علاوه بر این، با در نظر داشتن اینکه استفاده تعاملی از سیستم های کنترل مدیریت تشویق کننده استقلال بین بخش‌های مختلف سازمان می باشد، استفاده از سیستم های کنترل مدیریت به شکل تعاملی تسهیل کننده قبول فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر می باشد.فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر مانند ایجاد معیارهای سنجش، کارت امتیازی متوازن در نقش ابزار هایی کار می کنند که دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده را امکان پذیر می سازند. بر همین اساس، چون رویکرد تشخیصی بر روی استفاده ازسیستم های کنترل مدیریت به عنوان یک مکانیزم بازخورد جهت ایجاد محدودیت ها و تسهیل انطباق (هنری، ۲۰۰۶؛ تریو و همکاران^[xiii]، ۲۰۰۹) تاکید دارد، فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر در شرکت هایی که از سیستم های حسابداری مدیریت به شکل تشخیصی استفاده می کنند مورد استفاده قرار می گیرد. به همین شکل، با در نظر داشتن استفاده تشخیصی از سیستم های کنترل مدیریت مرتبط با نظارت بر عملکرد کارمندان و یا بخش ها می باشد، فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر برای سازمان ‌ها اطلاعاتی را فراهم می‌کند که این نظارت‌ها را تسهیل کنند.

 

2-2- قبول و موفقیت فعالیت های حسابداری مدیریتی نوین

ارتباط بین میزان قبول و موفقیت فعالیت های حسابداری مدیریتی نوین را همچنین می توان به واسطه ادبیات به کارگیری سیستم توصیف نمود (پیرس و برون، ۲۰۰۶). همچنین، ادبیات سیستم اطلاعات نشان دهنده ی این است که میزان مقبولیت سیستم ها بر روی موفقیت سیستم های بین سازمانی اثر دارد.استفاده تعاملی کنترل مدیریت نمایانگر درگیر شدن مستقیم اعضای تیم در فرآیند کنترل مدیریت و همچنین ارزیابی عملکرد کل نیروی انسانی توسط بررسی استانداردهای تدوین شده در فرآیند بودجه و عملکرد واقعی می باشد. هنگامی که کنترل مدیریت به صورت تعاملی صورت می پذیرد اعضای تیم فعال می شوند و مرتبا درگیر برنامه ریزی و فرایند تصمیم گیری می شوند. به علاوه استفاده کنترل مدیریت به صورت متقابل دلیلی است برآنکه اعضای تیم حسابداری و مدیریت قادر خواهند بود در مورد برنامه ریزی فعالیت های جمعی به بحث می پردازند، همدیگر را به چالش کشیده ومذاکره نمایند (اوتلی، 1980).

ملزومات مورد نظر هنری عبارتند از تاکید بر استفاده مدیران ارشد از سیستم کنترل مدیریتی تعاملی جهت توجه مدیران سطوح بالا برای صرف نمودن بخش معنی داری از زمانشان به موارد مربوط به ورودی ها، فرایند ها و خروجی های مربوط به سیستم های کنترل مدیریت. دوم، استفاده مشتاقانه از سیستم کنترل مدیریتی تعاملی بوسیله مدیر عملیاتی با هدف انعکاس به مدیران اجرایی سطوح بالاتر که به شدت و مکرر درگیر استفاده از سیستم ها کنترلی می باشند. سوم، هر دوی مدیران ارشد و عملیاتی به صورت مرتب در خلل چالش ها و مباحثه رو در رو، نتایج وخروجی ها را مشاهده نموده و در تعامل با آن می باشند. چهارم، ایجاد و جمع آوری مطالعاتی که مربوط به تاثیرات عدم اطمینان استراتژیک بر روی استراتژی های کسب و کار می باشد. پنجم نیز نقش غیر تهاجمی، تسهیل کننده و همراستایمدیران اجرایی که مشوق، تسهیل کننده و الهام بخش زیردستان است (هنری، 2006).استفاده تشخیصی از سیستم کنترل مدیریت،در حالی است که کنترل فقط و فقط از بالا به پائین و از طرف رئیس صورت می گیرد. تقریبا بدون استثنا اغلب تحقیقات قبلی حسابداری مدیریت به صورت صریح و ضمنی فرض بر این دارند که بودجه بصورت تعریف سیمونز به عنوان نقش تشخیصی همکاران قبل به عنوان ماشین پاسخ گو از آن یاد کرده اند بکار گرفته می شود. از طرف دیگر استفاده تشخیصی کنترل که همان کنترل تشخیصی بعد از تولید محصول می باشد، در گیر استفاده کنترل در بررسی و مشاهده محصولات خروجی سازمان به صورت دائم برای تصحیح انحرافات از استاندارد های موجود می باشد (رهنمای رودپشتی، 1387).

در استفاده تشخیصی از سیستم کنترل مدیریت، گزارش مدیران ارشد و سطح بالا با شدت کمتری افراد را درگیر عملیات بودجه ای می نماید و فقط به صورت چشمگیر درگیر یک اصول استثنایی می باشند. در این حالت نیروی انسانی بر دیگران تکیه می کنند تا از موارد ویژه که نیازمند توجه آنان است آگاهی یابند در نتیجه کمترین تعامل در بین مدیران ارشد و مدیران اجرایی و زیردستانشان وجود دارد. می توان یکی از علل جلب توجه مدیران به غیر ضروری بودن فعالیت های بودجه توسط اعضای سازمان وناکارا بودن آنها را در صورت محاسبه عملکرد به صورت مستمر و مقایسه آنها با بودجه را به استفاده تشخیصی از بودجه ارتباط داد. با مطالعه رابطه میان ریسک استراتژیک و سیستم های کنترلی از جمله تشخیصی و تعاملی شاهد روابط نزدیک و مکمل آنها نیز می شویم (حجازی و رامشه، 1392).

فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر مانند ایجاد معیارهای سنجش، کارت امتیازی متوازن در نقش ابزار هایی کار می کنند که دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده را امکان پذیر می سازند. بر همین اساس، چون رویکرد تشخیصی بر روی استفاده از سیستم های حسابداری مدیریت به عنوان یک مکانیزم بازخورد جهت ایجاد محدودیت ها و تسهیل انطباق (هنری، ۲۰۰۶؛ تریو و همکاران، ۲۰۰۹) تاکید دارد، فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر در شرکتهایی که از سیستم های حسابداری مدیریت به شکل تشخیصی استفاده می کنند مورد استفاده قرار می گیرد. به همین شکل، با در نظر داشتن اینکه استفاده تشخیصی از سیستم های حسابداری مدیریت مرتبط با نظارت بر عملکرد کارمندان و یا بخش ها می باشد، فعالیت های حسابداری مدیریتی معاصر برای سازمان‌ها اطلاعاتی را فراهم می‌کند که این نظارت‌ها را تسهیل کنند.ارتباط بین میزان قبول و موفقیت فعالیت های حسابداری مدیریتی نوین را همچنین می توان به واسطه ادبیات به کارگیری سیستم توصیف نمود (پیرس و برون، ۲۰۰۶). همچنین، ادبیات سیستم اطلاعات نشان دهنده ی این است که میزان مقبولیت سیستم ها بر روی موفقیت سیستم های بین سازمانی اثر دارد.بر اساس چارچوب مطرح شده، برای دست یابی به اهداف پژوهش حاضر، فرضیه های زیر طراحی و مورد آزمون قرار گرفته اند:

فرضیه اول:استفاده تعاملی از سیستم های کنترل مدیریت رابطه مثبت و معنادار با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین دارد.

فرضیه دوم:رویکرد تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت رابطه مثبت و معنادار با میزان قبول فعالیت‌های حسابداری مدیریت نوین دارد.

فرضیه سوم:میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین رابطه مثبت و معنادار با موفقیت آنها دارد.

 

3- پیشینه تجربی پژوهش

حاجیها و سرخانی گنجی (1399) در پژوهشی با عنوان بررسی نقش میانجیگری حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت، به بررسی اثر میانجی روش‌های حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت پرداختند. نتایج حاصل از پژوهش بیان‌گر این است که بین طراحی سیستم هزینه و استفاده از روشهای حسابداری مدیریت رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین روش‌های حسابداری مدیریت نقش میانجی بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد دارند. غفاری و خوزین (1399) در پژوهشی به بررسی تاثیر متن مبتنی بر نگاره های مفهومی در یادگیری حسابداری مدیریت پرداختند. مساله اصلی این پژوهش یافتن راه حلی براییادگیری موثر و درازمدت مفاهیم حسابداری مدیریتبود.یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نمره دانشجویان حسابداری آموزش دیده با استفاده از کتاب مبتنی بر نگاره های مفهومی از نمرات دانشجویان مطالعه کرده از روی کتاب های مبتنی بر متن بیشتر است. از آنجائیکه نگاره های مفهومی به یادگیری معنی وار مفاهیم پیچیده کمک می کنند به استادان و دانشجویان پیشنهاد می شود از این شیوهیادگیری و آموزش به صورت گسترده تری استفاده نمایند.گرکز و بیگلری(1396)،پژوهشی را با عنوان بررسی رابطه بودجه تعاملی و بودجه تشخیصی با اثر بخشی تیم و نقش اثر جمعی ادراک شده انجام دادند.این پژوهش به بررسی رابطه روش های استفاده از بودجه بر انگیزش و اثر بخشی در سطوح مختلف تیم ها می پردازد. تجزیه و تحلیل نتایج، نشانگر تاثیر مستقیم و معنا دار استفاده تعاملی از بودجه بر اثر بخشی تیم می باشد. همچنین این رابطه توسط متغیر اثر جمعی ادراک شده به صورت ضمنی تعدیل می شود. در مورد تاثیر بودجه تشخیصی بر اثر بخشی تیم، وجود رابطه معنی دار که عامل اثر بخشی، خلاقیت و نوآوری باشد یافت نشد.

دیانتی دیلمی و همکاران (1395)، پژوهشی را با عنوان بررسی رابطه بین کاربرد ابزارهای پیشرفته حسابداری مدیریت و ارزش افزوده اقتصادی انجام دادند.هدف این تحقیق بررسی رابطه بین ابزارهای نوین حسابداری مدیریت و معیار اقتصادی ارزش افزوده اقتصادی بود.نتایج نشان می دهد که اثر بکارگیری ابزارهای نوین حسابداری مدیریت بر شاخص ارزش افزوده اقتصادی مثبتمی باشد.از این رو می توان گفت بکارگیری ابزارهای حسابداری مبتنی بر ارزش توانسته باعث بهبود عملکرد شرکت از بعد شاخص ارزش افزوده اقتصادی شود.اشرف گنجوئی و نایب زاده(1392)،پژوهشی را با عنوان بررسی تاثیر تغییرات سیستم های کنترل و حسابداری مدیریت بر عملکرد سازمانی شرکت های تولیدی انجام دادند.نتایج حاصل از تحلیل داده های تحقیق بیانگر این است که گرایشات استراتژیک بر روی قابلیت های سازمانی تاثیر معنی داری دارد و از طریق قابلیت های سازمانی و تغییرات سیستم های کنترل و حسابداری مدیریت بر رویعملکرد سازمانی نیز تاثیر می گذارد.همت فر و همکاران(1389)،پژوهشی را با عنوان تکنیک های نوین حسابداری مدیریت ابزار مدیریت در فضای کسب و کار رقابتی،انجام دادند. به اعتقاد آن ها تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت مدیران را در رسیدن به هدف هایی همچون کاهش هزینهها، افزایش کیفیت و تخصیص بهینه منابع یاری رسانده و موجبات باقی ماندن انها را در فضای رقابتی و تجارتی فراهم می نماید.

هیبل(2018)،پژوهشی را با عنوان علم "حسابداری مدیریت" به عنوان یک منبع سیاسی برای توانمند سازی موسسات دولتی نهادینه شده انجام داد.این تحقیق نشان می‌دهد که حسابداری مدیریت ممکن است در تقابل با عوامل دیگر در توانمند سازی ادارات دولتی نهادینه شده باشد. در نهایت، یافته‌ های بررسی نشان می‌ دهد که حسابداری مدیریت نه تنها ممکن است یک منبع مهم در قانونمند سازی تغییرات نهادی به وقوع پیوسته باشد، بلکه در شناسایی نیاز به تغییر، به دست آوردن حمایت دیگران برای تغییر و اجرای تغییر نیز مهم است.بار نیلسونو همکاران (2018) در پژوهشی کهدر یکی از بیمارستانها انجام دادند، با استفاده از مدلTDABC  به عنوان یکی از ابزار های نوین حسابداری مدیریت، به این نتیجه رسیدند که هزینههای درمانو هزینههای پرسنلی، بیشترین هزینه را در بین هزینههای کل بیمارستان به خود اختصاصمیدهند. یافتههای آنها نشان داد که مدلهای سنتیتوان چنین ارزیابی را ندارند، در نتیجه بایستی درسیاست دریافتها برای درمانهای مختلف، تجدید نظربه عمل آید.

یویار و کوزی (2016)، پژوهشی با عنوان آیا حسابداری مدیریت،نقش میانجی در رابطه ی بین طراحی سیستم هزینه وعملکرد شرکت دارد؟ را انجام دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که طراحی سیستم هزینه به تنهایی بر روی عملکرد شرکت اثر ندارد. بلکه این کار را به کمک فعالیت های حسابداری مدیریت انجام می دهد. در نتیجه، این مطالعه نشان می دهد که هزینه های بالای پیش آمده برای برپایی یک سیستم هزینه کارامد ممکن است قابل توجیه باشد اگر داده های به دست آمده از فیلتر ابزار تصمیم گیری متعددی عبور کرده باشد.راجا و همکاران(2010)،پژوهشی را با عنوان نگاهی جدید به حسابداری مدیریت انجام دادند. مقاله حاضر بااستفاده از آخرین فناوری اطلاعات و تکنولوژیهای تولید، حسابداری مدیریت سنتی را با شیوه جدید حسابداری مدیریت مقایسه می کند. تحقیق حاضر توسعه حسابداری مدیریت فعال و جدید را روشن می کند که به بخشی از تیم مدیریت با فرایند تجاری تبدیل شده است. نقش ها و انتظارات آتی از این حسابداران در اقتصاد جهانی رقابتی در اینجا مورد بحث قرار گرفته است.

 

4- روش شناسی تحقیق

نوع روش

روش مورد استفاده در این تحقیق طرح‌های اکتشافی است. پژوهش حاضر، بر اساس هدف یک پژوهش بنیادی است و از سوی دیگر با توجه به اینکه در این پژوهش از روش‌هایمطالعهکتابخانه‌ایونیزروش‌هایمیدانینظیرمصاحبه و پرسشنامهاستفادهشده است، می‌توان بیان کرد که پژوهش حاضر بر اساس روش گردآوری داده‌ها یک پژوهش پیمایشی-مقطعی است. در نهایت باید اشاره کرد این مطالعه براساس دو رویکرد کمی و کیفی انجام خواهد شد. در بخش نخست براساس مطالعات کتابخانه‌ای و سپس مصاحبه‌های تخصصی به شناسایی شاخص‌های رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت ورزیده خواهد شد. پس از مرحله تحلیل کیفی به توزیع پرسشنامه و گردآوری داده‌ها از خبرگان در حیطه مدیریت مالی و حسابداری صنعتی و صاحبنظران رشته حسابداری پرداخته می‌شود و پژوهش وارد فاز کیفی می‌شود. بنابراین از این منظر مطالعه حاضر یک پژوهش آمیخته می‌باشد. در نظریه بنیادی واحد تحلیل فرد است که در این جا خبرگان دانشگاه آزاد کرمان مد نظر هستند که با موضوع پژوهش در ارتباط هستند.

جامعه و نمونه

واحد نمونه گیری بافت تجربه ای است و اندازه نمونه بین 5 تا 15 نفر است. جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیهخبرگان و کارشناسان مالی و رؤسای حسابداری صنعتی در شرکت های دولتی ایران می‌باشند. در این مطالعه از دیدگاه 15 نفر از کارشناسان مالی و رؤسای حسابداری صنعتی در شرکت های دولتی ایران استفاده شده است و در بخش کمی کارکنان شرکت های دولتی ایران هستند که حدودا 384 نفر به عنوان نمونه در دسترس در نظر گرفته شدند.

 

جمع آوری داده ها

روش­های گردآوری اطلاعات در این پژوهش به دو دسته کتابخانه­ای و میدانی تقسیم می­شود. در خصوص جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روش­های کتابخانه­ای و جهت گردآوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیه­های پژوهش از روش میدانی استفاده شده است. در این پژوهش برای گردآوری داده­های پژوهش از مصاحبه^[xiv] و ابزار پرسشنامه^[xv] استفاده گردیده است. به منظور آشنایی و کسب آگاهی و شناخت از بررسی ارتباط بین رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین و تاثیر آن بر موفقیت این فعالیت ها در شرکت های دولتی ایران و همچنین هماهنگی بیشتر و تشخیص متغیرهای پژوهش با تعدادی از مدیران و کارشناسان مالی  مصاحبه‌هایی انجام شده است. در این روش نتایج قابل قبول و تاثیرگذاری در جهت شناخت مولفه‌هاحاصلگردید. در فاز تحقیق کمی از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. پرسشنامه شماره 1، پرسشنامه دلفی فازی برای شناسایی و غربال شاخص‌ها شناسایی شده است.  پرسشنامه شماره 2 در مرحله مدل ساختاری تفسیری و پرسشنامه مرحله 3 مرتبط با تکنیک معادلات ساختاری است.

 

روایی و پایایی

در این مطالعه تکنیک اصلی برای برقراری قابلیت اطمینان و قابلیت تایید از طریق رسیدگی فرآیندها و یافته‌های تحقیق بوده است. قابلیت اطمینان بوسیلهی بررسی کردن ثبات فرایند‌های مطالعه و قابلیت تایید توسط سنجیدن انسجام داخلی و درونی ماحصل تحقیق،یعنی، داده ها، یافته ها، تفاسیرو پیشنهادها صورت می گیرد. عناصری که می تواند در این رسیدگی‌ها مورد استفاده قرار گیرد شامل داده‌های خام، یادداشتهای دامنه، نکته‌های تئوری، راهنمای رمز گذاری، نکات فرآیند و غیره می باشد. فرآیند رسیدگیبراساس ۵ مرحله انجام شده است: پیش ثبت کردن، تعیین توانایی رسیدگی، توافق رسمی، اعتماد پذیری (قابلیت اطمینان و تایید) و مذاکرات.

در پرسشنامه خبره که مبتنی بر مقایسه زوجی تمامی عناصر با یکدیگر است احتمال اینکه یک متغیر درنظر گرفته نشود صفر است. بنابراین چون تمامی معیارها در این سنجش مورد توجه قرار گرفته است و طراح قادر به جهت گیری خاصی در طراحی سوالات نمی باشد بنابراین پرسشنامه‌های مبتنی بر مقایسه زوجی فی نفسه از روائی برخوردار هستند به دلیل اینکه در پرسشنامه تمامی عوامل مدل در نظر گرفته شده و با یکدیگر مقایسه می‌گردند لذا تمام احتمالات مرتبط با در نظر نگرفتن یک متغیر از بین خواهد رفت. از طرفی چون پرسشنامه تمامی معیارها را به صورت دو به دو مقایسه و سنجش می‌کند لذا حداکثر سوالات ممکن با ساختاری مطلوب از مخاطب پرسیده می‌شود و چون تمامی معیارها در این سنجش مورد توجه قرار گرفته است و طراح قادر به جهت گیری خاصی در طراحی سوالات نمی باشد نیازی به سنجش پایایی وجود نخواهد داشت (حبیبی و همکاران، 1393).

 

تحلیل داده ها

پژوهش حاضر براساس طی چند مرحله و با استفاده از تکنیک‌های متعددی صورت گرفته است. دراینپژوهش، ازتکنیک دلفی، تحلیل سلسله مراتبی و مدل سازی ساختاری تفسیری برای شناسایی و طراحی الگوی روابطشاخص‌‌هااستفادهشدهاست. روش‌های تجزیه و تحلیل داده در دو مطالعه متفاوت می باشد. در مطالعه اول روش تجزیه و تحلیل داده‌ها  پس از جمع آوری اطلاعات از تحلیل محتوا در پی تحلیل و تفسیر نتایج و پیاده سازی مدل کیفی تلاش خواهد شد. در مطالعه دوم که روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری استفاده خواهد شد.

تحلیل داده‌های کیفی در این مطالعه با روش تحلیل تم انجام شده است. برای تحلیل محتوای کیفی از نرم‌افزار MAXQDA استفاده شده است. در فاز اول این مطالعه با استفاده از تکنیک دلفی اقدام به پالایش، ترکیب و شناسائی معیار‌های اصلی انتخاب روش اجرای پروژه استفاده گردیده است. پنل مورد نظر براساس ترکیبی از خبرگان با تخصص‌های گوناگون تعیین گردید و از نمونه‌ای به حجم 12 نفر استفاده شده است. دراینپژوهش، ازتکنیک مدل‌سازی ساختاری تفسیری برای شناسایی و طراحی الگوی روابطشاخص‌‌هااستفادهشدهاست. جهت انجام محاسبات از محیط نرم افزار اکسل استفاده شده است. در پژوهش حاضر از روشهای مدل سازی معادلات ساختارییعنیروش کمترین مجذورات جزئی (PLS) برای آزمون الگوی اندازه گیری و فرضیه های پژوهش استفاده شد.

 

5- یافته ها

1-5- انتخاب روش ترکیب و تحلیل یافته های مطالعات

با انتخاب روش فراترکیب و از آنجا که هدف این روش، تجزیه یافته های هر یک از مطالعات، کشف نکات اساسی در آنها و ترکیب نتایج به یک جایگزین کلی تر است، در آغاز امر به­منظور تجزیه یافته های هر مطالعه و کشف نکات اساسی با روش کدگذاری باز پیشنهاد شده توسط ساندوسکی و بروسو (2006)، ابتدا تمام نکات و عوامل کلیدی استخراج شده از مستندات به عنوان کد در نظر گرفته شده سپس با در نظر گرفتن مفهوم هر یک از کدها، آنها با یکدیگر مقایسه شده و در یک مقوله مشابه با در نظر گرفتن وجه اشتراکشان از نظر محقق، جمع و دسته بندی شده اند. در مرحله بعد پس از مرور چندبارۀ مطالعات و شناسایی درست مفاهیم و ارتباط بین آنها به منظور ترکیب نتایج، با استفاده از روش کدگذاری محوری و با برقراری پیوند بین مقوله‌ها و استراتژیها، اطلاعات به شیوه‌ جدیدی با یکدیگرارتباط داده خواهند شد.

نهایتاً پس از بررسی مطالعات از جنبه‌های مختلف و تعیین ارتباط بین مقوله‌ها و استراتژیها، مرحلۀ کدگذاری محوری به پایان رسیده تا در گام نهایی تحلیل، کدگذاری انتخابی و خلق مدل نهایی پیشنهادی انجام شود. بنابر نظر کریسول (2005) مدل نهایی می تواند در قالب نمودار ارائه شود.

 

جدول 1- مقوله بندی کدهای شناسایی شده

مفاهیم و کدهای شناسایی شده	مقوله کلی	مأخذ
شناسایی عدم اطمینان استراتژیک و توسعه برنامه های عملیاتی	سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین و عوامل موثر بر آن	L3, L4,L5, L6,  L8, L9, L10, L11, L12, L14, L15, L16, L17, L18, L19, L20, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P12, P13
جلسه های رودررو بین مدیران ارشد و عملیاتی		L3, L4,L5, L6, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L14, L15, L16, L17, L18, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P11, P12,
ارزیابی تعاملات مدیران		L1, L2, L3, L4,L5, L6, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L14, L15, L16, L17, L18, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P11, P12, P13,
تولید کننده اطلاعات شکل دهنده اهداف مهم		L1, L2, L3, L4,L5, L6, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L14, L15, L16, L17, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P11, P12
پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج		L1, L3, L4,L5, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L14, , L16, L17, L18, L19, L20, P1, P2, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P11, P12, P13,
برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک		L2, L3, L4,L5, L7,  L8, L9, L10, L12,L13, L14, L15, L16, L17, L18, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P12, P13,
بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها		L2, L3, L4,L5, L6, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L14, L15, L16, L17, L18, L20, L21, P1, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, , P12, P13,
مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA)		L1, L2, L3, L5, L6, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L14, L15, L16, L17, L18, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P7, P9, P10, P11, P12, P13,
بهایابی بر مبنای فعالیت (ABC)		L1, L2, L3, L4,L5, L6, L7,  L8, L9, L11, L12,L13, L14, L15, L17, L18, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P11, P12
کارت امتیازی متوازن (BSC)		L1, L2, L3, L4,L5, L6, L7,  L8, L9, L10, L11, L12,L13, L15, L16, L17, L18, L19, L20, L21, P1, P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P12, P13,
مدیریت کیفیت جامع (TQM)		L13, P6, P11, P12
مدیریت کیفیت جامع (TQM)		L10, L17, L19, L20, L21
مدیریت استراتژیک بها (SCM)		L6, L13, L19, L20, L21, P11
تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش (CVA)		L15, P4,
الگو برداری (Benchmarking)		P12
کلاس های آموزش های ضمن خدمت		L6, L14, L16, L17, L19, L20, P1, P5, P7, P8,
مدیریت ارتباطات		L2, L8, L9, L14, L17, L20, P10,

منبع: یافته های پژوهشگر

 

2-5- غربالگری شاخص‌های پژوهش (دلفی فازی)

براساس تحلیل فراترکیب متون مرتبط انجام شده در نهایت 17 شاخص شناسایی شد. برای غربالگری و حصول اطمینان از اهمیت شاخص‌های شناسایی شده وانتخاب شاخص‌های نهایی از روش دلفی فازی استفاده شده است. برایسنجش اهمیت شاخص‌ها از دیدگاه خبرگان استفاده شده است. اگرچهافرادخبرهازشایستگی‌هاوتوانایی‌هایذهنیخودبرایانجاممقایسات استفادهمی‌نمایند،امابایدبهایننکتهتوجهداشتکهفرآیندسنتی کمی سازی دیدگاه افراد،امکانانعکاسسبکتفکرانسانیرابطورکاملندارد. برای فازی‌سازی دیدگاه خبرگان از اعداد فازی مثلثی استفاده شده است. دیدگاه خبرگان پیرامون اهمیت هر یک از شاخص‌ها با طیف فازی 7 درجه گردآوری شده است. براساس نتایج مندرج در جدول 2 مشخص گردید که در تمامی موارد اختلاف کوچکتر از 2/0 است بنابراین می‌توان راندهای دلفی را به پایان برد.

 

جدول 2- فاصله مقدار قطعی راند نخست و راند دو

شاخص‌ها	نتیجه راند 1	نتیجه راند 2	اختلاف	نتیجه
گویه 1	0.778	0.795	0.017	توافق
گویه 2	0.738	0.806	0.069	توافق
گویه 3	0.741	0.790	0.049	توافق
گویه 4	0.777	0.853	0.076	توافق
گویه 5	0.813	0.852	0.040	توافق
گویه 6	0.803	0.808	0.005	توافق
گویه 7	0.928	0.908	0.021	توافق
گویه 8	0.890	0.890	0.000	توافق
گویه 9	0.741	0.790	0.049	توافق
گویه 10	0.918	0.894	0.024	توافق
گویه 11	0.731	0.817	0.085	توافق
گویه 12	0.866	0.849	0.017	توافق
گویه 13	0.708	0.754	0.047	توافق
گویه 15	0.932	0.897	0.035	توافق
گویه 14	0.741	0.790	0.049	توافق
گویه 16	0.847	0.830	0.017	توافق
گویه 17	0.827	0.799	0.028	توافق

منبع: یافته های پژوهشگر

 

3-5-مدل ساختاری تفسیری

فاز اول در این تحقیق استفاده از مدل ساختاری تفسیری[xvi] (ISM) می باشد. این روش به طبقه بندی عوامل و شناسایی روابط بین معیارها می­پردازد.

 

جدول 3- نماد گذاری عوامل

عوامل	نماد
کلاس های آموزش های ضمن خدمت	C1
جلسه های رودررو بین مدیران ارشد و عملیاتی	C2
ارزیابی تعاملات مدیران	C3
تولید کننده اطلاعات شکل دهنده اهداف مهم	C4
پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج	C5
برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک	C6
تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش (CVA)	C7
مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA)	C8
بهایابی بر مبنای فعالیت (ABC)	C9
کارت امتیازی متوازن (BSC)	C10
مدیریت کیفیت جامع (TQM)	C11
مدیریت استراتژیک بها (SCM)	C12
الگو برداری (Benchmarking)	C13
بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها	C14
شناسایی عدم اطمینان استراتژیک و توسعه برنامه های عملیاتی	C15
مدیریت زمان و هزینه	C16
مدیریت ارتباطات	C17

منبع: یافته های پژوهشگر

 

با مشخص شدن سطح عوامل، می توان مدل ساختاری تفسیری آنها را رسم نمود. به این منظور نخست با توجه به ماتریس دسترسی نهایی، طراحی شده و سپس با حذف روابط گذار، مدل نهایی به دست می آید. مدل اولیه در اختیاز خبرگان قرار گرفته و با اعمال نظر آنها اصلاح شده است:

 

شناسایی عدم اطمینان استراتژیک و توسعه برنامه های عملیاتی

مدیریت زمان و هزینه

مدیریت ارتباطات

SCM

الگوبرداری

بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها

TQM

MBA

ABC

BSC

CVA

کلاس های آموزش های ضمن خدمت

جلسه های رودررو بین مدیران ارشد و عملیاتی

تولید کننده اطلاعات شکل دهنده اهداف مهم

ارزیابی تعاملات مدیران

پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج

برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک

شکل 1- مدل ساختاری تفسیری

منبع: یافته های پژوهشگر

 

 

5-4- آزمون مدل پژوهش با رویکرد تکنیک حداقل مربعات جزئی

در پژوهش حاضر از روشهای مدل سازی معادلات ساختاری یعنی روش کمترین مجذورات جزئی(PLS) برای آزمون الگوی اندازه گیری و فرضیه های پژوهش استفاده شد. رابطه متغیرهای مورد بررسی در هر یک از فرضیه‌های تحقیق براساس یک ساختار علی با تکنیک حداقل مربعات جزئی PLS آزمون شده است. در مدل کلی تحقیق که در شکل ترسیم شده است مدل اندازه‌گیری (رابطه هریک از متغیرهای قابل مشاهده به متغیر پنهان) و مدل مسیر (روابط متغیرهای پنهان با یکدیگر) محاسبه شده است. برای سنجش معناداری روابط نیز آماره t با تکنیک بوت استراپینگ محاسبه شده است که در شکل 2، بارعاملیمتغیرهای تحقیق ارائه شده است. در این مدل که خروجی نرم افزار Smart PLS است خلاصه نتایج مربوط به بار عاملی استاندارد روابط متغیرهای تحقیق ارائه شده است. آزمون فرضیه‌های تحقیق براساس روابط هریک از متغیرها به تفکیک نیز ارائه شده است.

 

 

شکل 2- بار عاملی مدل کلی پژوهش

منبع: یافته های پژوهشگر

 

 

شکل 3- مقدار آماره تی تکنیک بوت استراپینگ مدل کلی پژوهش

منبع: یافته های پژوهشگر

 

اگرآزمونتناسبنشاندهندکهمدلبه‌طورکافیمتناسبباداده‌هااست.دراینمرحلهبررویعواملمشخص‌شده(پارامترهایمدل)مدلمتناسبشدهتمرکزمی‌شود.دراینمرحله،معناداریپارامترهاوهمچنیننمایشآن‌هامستلزمتخمین‌هایاستانداردشده‌ایاست.بههمیندلیلدراینمرحلهتخمین‌هایغیراستانداردراکهعمدتاًبهمقیاسخودوابستههستندرابهتخمین‌هایاستانداردشده‌ایکهوابستهبهمقیاسخودنیستند؛تبدیلکردهواینتاحدودیبرازشوپارامترهایمدلراتحتتأثیرقرارمی‌دهد.اینمرحلهازمدلمعادلاتساختاریدقیقاًشبیهاستانداردکردنضرایبرگرسیوندرآماراست.

معیاری است که برای متصل کردن بخش اندازه گیری و بخش ساختاری مدل سازی معادلات ساختاری به کار می رود و نشان از تأثیر ی دارد که یک متغیر  برون زا بر یک متغیر  درون زا می گذارد.نکته ی حیاتی  در اینجا این است که   تنها برای سازه های درون زا ( وابسته ) مدل محاسبه می گردد و در مورد سازه های برون زا مقدار این معیار صفر است. هر چه قدر مقدار  مربوط به سازه های درون زا  یک مدل بیشترباشد نشان از برازش بهتر مدل است. چین^[xvii] 1998 سه مقدار 67% - 33% و 19% را به عنوان ضعیف،متوسط،قوی بودن مدل را تعیین می کنند.

 

شکل 4- مقدار

منبع: یافته های پژوهشگر

مقدار برای سازه های مدل369/0 در شکل مشخص شده است.با توجه به سه مقدار ملاک مناسب بودن برازش مدل ساختاری را تأیید می سازد. معیار نیکویی برازش (GOF)[xviii]مربوط به بخش کلی مدل های معادلات ساختاری است. بدین معنی که توسط این معیار،محقق می تواند پس از بررسی برازش بخش اندازه گیری و بخش ساختاری مدل کلی پژوهش خود برازش بخش کلی را نیز کنترل نماید.وتزِلس و همکاران^[xix](2009)، سه مقدار 1/0، 25/0، 36/0 را به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF معرفی نموده اند. مقدار این معیار در پژوهش حاضر معادل 53% محاسبه شده است.

 

1-4-5- تحلیل مسیر مدل معادلات ساختاری

در این قسمت براساس نتایج حاصل شده از محاسبه کمترین مربعات جزئی براساس بارعاملی و بوت استراپینگ، فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند:

 

جدول 4- بررسی تحلیل مسیر مدل معادلات ساختاری

تاثیر		ضریب مسیر	آماره t
متغیر مستقل	متغیر وابسته
کلاس های آموزش های ضمن خدمت	جلسه های رودررو بین مدیران ارشد و عملیاتی	562/0	166/12
	تولید کننده اطلاعات شکل دهنده اهداف مهم	553/0	978/3
جلسه های رودررو بین مدیران ارشد و عملیاتی	شرایط خانوادگی	557/0	464/15
	پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج	447/0	187/9
ارزیابی تعاملات مدیران	برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک	541/0	593/2
تولید کننده اطلاعات شکل دهنده اهداف مهم	پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج	572/0	061/13
	تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش (CVA)	617/0	516/3
پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج	برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک	612/0	923/4
	مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA)	602/0	610/3
	بهایابی بر مبنای فعالیت (ABC)	610/0	880/2
برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک	کارت امتیازی متوازن (BSC)	710/0	719/3
	مدیریت کیفیت جامع (TQM)	661/0	351/2
تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش (CVA)	مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA)	521/0	996/10
	مدیریت استراتژیک بها (SCM)	688/0	439/4
مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA)	الگو برداری (Benchmarking)	658/0	698/2
بهایابی بر مبنای فعالیت (ABC)	الگو برداری (Benchmarking)	729/0	376/3
	کارت امتیازی متوازن (BSC)	641/0	669/4
کارت امتیازی متوازن (BSC)	بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها	519/0	958/3
مدیریت کیفیت جامع (TQM)	بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها	537/0	955/4
مدیریت استراتژیک بها (SCM)	شناسایی عدم اطمینان استراتژیک و توسعه برنامه های عملیاتی	701/0	915/6
	الگو برداری (Benchmarking)	388/0	891/4
الگو برداری (Benchmarking)	بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها	615/0	746/5
	مدیریت زمان و هزینه	642/0	065/5
بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها	مدیریت ارتباطات	638/0	839/5
شناسایی عدم اطمینان استراتژیک و توسعه برنامه های عملیاتی	مدیریت زمان و هزینه	657/0	883/7
مدیریت زمان و هزینه	مدیریت ارتباطات	680/0	271/9

منبع: یافته های پژوهشگر

 

براساس نتایج به دست آمده در شکل های 2 و 3، ضریب مسیر متغیرها در جدول 4 نشان داده شده است، همان طور که مشاهده می شود تمامی ضریب مسیرهای به دست آمده بالاتر 5/0 به دست آمده اند و همچنین آماره تی مرتبط با هر ضریب مسیر بزرگتر از 96/1 به دست آمده است. بنابراین تمامی روابط فرض شده در مدل مورد تائید قرار می گیرد.

 

 

 

بحث و نتیجه گیری

در قسمت کیفی عوامل موثر بر سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین و عوامل موثر بر آن شناسایی شدند. در نهایت 17 معیار مشخص شدند. شناسایی عدم اطمینان استراتژیک و توسعه برنامه های عملیاتی، جلسه های رودررو بین مدیران ارشد و عملیاتی، ارزیابی تعاملات مدیران، تولید کننده اطلاعات شکل دهنده اهداف مهم، پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و نظارت بر نتایج، برنامه ریزی در راستای اهداف استراتژیک، بررسی عملکرد و ارزیابی پیامدها، مدیریت بر مبنای فعالیت (MBA) (آستایان و همکاران، 2020)، بهایابی بر مبنای فعالیت (ABC) (رملی و همکاران، 2013)، کارت امتیازی متوازن (BSC) (سوسکا، 2014)، مدیریت کیفیت جامع (TQM)  (بدفرود و همکاران، 2015)، مدیریت کیفیت جامع (TQM) (آرجالیاس و همکاران، 2013)، مدیریت استراتژیک بها (SCM) (نورالدین و همکاران، 2017)، تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش (CVA) (نیماگادا و همکاران، 2019)، الگو برداری (Benchmarking) (مکیناتی و همکاران، 2014)، کلاس های آموزش های ضمن خدمت (انصاری و همکاران، 1397) و مدیریت ارتباطات (حاجیها و همکاران، 1399). افزایش روز افزون استفاده از ابزارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات وتوسعه آن،تحولات شگرفی را در دنیای کسب و کار و به ویژه در حوزه حسابداری و مالی به وجود آورده است. این در حالی است که بالا رفتن نیاز شرکتها به افزایش سطح ارتباطات و اطلاعات و همچنین برخورداری از ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی، سبب شده تا پیشرفت های مبتنی بر فن آوری با سرعت بیشتری ارائه گردد. از این رو به کارگیری این ابزارها و مدیریت بر منابع مالی به عنوان یکی از منابع مهم سازمانی، امکان دسترسی به منابع مالی پایدار با نوسانات کمتر را برای شرکت ها میسر می سازد. در دنیای رقابتی امروزه منابع انسانی یکی از عواملی است که می‌تواند برای سازمان‌ها مزیت رقابتی ایجاد کند موفقیت یا شکست هر سازمانی، تا حد زیادی بستگی به افراد آن سازمان دارد، و سازمان‎هایی می‌توانند به بقای خود ادامه دهند که با توجه به تغییرات دنیای کنونی، نقش قابل قبولی را در انعطاف‌پذیری با این تغییرات ایفا کنند. در این خصوص لازم به ذکر است که علت تمایز میان منابع انسانی و سایر منابع سازمانی، به این خاطر است که منابع انسانی یک سازمان، دارای قابلیت‌هایی نظیر یادگیری، تغییرپذیری، نوآوری و خلاقیت می‌باشند. با مدیریت صحیح، می‌توانند بقای طولانی مدت سازمان‌ها را تضمین کنند. اهمیت ایجاد یک سیستم حسابداری جدید و به دنبال آن مدیریت مؤثر منابع انسانی به این دلیل است که سالیانه سهم عظیمی از هزینه‌های هر سازمانی را هزینه‌های علمیاتی آن تشکیل می‌دهد که بخش قابل ملاحظه‌ای از آن به نیروی انسانی بر می‌گردد. بر خلاف عصر صنعتی که سازمان‌ها دارایی‌های فیزیکی خود را مورد توجه قرار می‌دهند، امروزه به اقتضای محیط و پیدایش اقتصاد مبتنی بر دانش، سرمایه انسانی بخش قابل توجهی از ارزش سازمان را تشکیل می‌دهد و بر این اساس، باید به عنوان یک دارایی از ترازنامه نشان داده شود تا بر اساس تجزیه تحلیل‌های کمّی حاصل از آن، تصمیمات مناسبی توسط مدیریت اتخاذ شود و اقدامات لازم صورت گیرد. در نهایت می توان گفت رعایت عوامل موثر در رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین می تواند مزایای زیر را برای سازمان به دنبال داشته باشد:

• افزایش پاسخگویی عمومی
• مدیریت برای عملکرد بهتر
• بهبود نحوه تخصیص منابع
• در برگرفتن کلیه سطوح مدیریت
• ارائه یک ابزار تشخیص ارزشمند
• کمک به توجیه بودجه
• مبنایی برای نظام مدیریت عملکرد گسترده
• فراهم سازی اهداف دو جانبه برای برنامه‌ها
• ایجاد امکان مقایسه در هزینه واحد
• حمایت از تصمیمات آگاهانه و ملموس

همچنین با توجه به نتایج به دست آمده، 17 معیار شناسایی شده براساس نظر خبرگان مورد ارزیابی و تائید قرار گرفتند.

مدیریت با رویکرد برنامه‌ریزی صحیح در راستای اهداف سازمانی و حسابداری با در نظر گرفتن روش‌های مناسب و به‎کارگیری افراد متخصص در زمینه مالی، در راستای تعالی سازمانی گام بر می‌دارند و با پیاده کردن سیستم مالی مناسب و ارزیابی مدیران سعی بر جلوگیری از به وجود آمدن بحران‌های مالی دارند. مدیریت به طور کلی در سازمان دارای دو وجه است: یک وجه که به «اهداف سازمانی» بر می‌گردد و دیگر وجهی که به «اهداف سازمان» منجر می‌شود. برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل، از وظایفی است که به طور مستقیم به اهداف سازمان منتهی می‌شوند و انگیزش و بسیج نیرو که افراد را در رسیدن به اهدافشان کمک می‌کند. به همین اعتبار، بهبود مدیریت یعنی، توجه کردن به وظایف مدیر در جهت رسیدن به اهداف سازمان. به تعبیری دیگر، رشد، بالندگی و توسعه شاخص‎ها و پارامترهایی که برای تحقق توسعه مدیریت مورد نیاز است، هرکدام زمینه‎ساز تعالی سازمان و تحقق اهداف تعیین شده است. به عبارت دیگر، ضمن اینکه معرفی مدل تعالی عملکرد می‌تواند در صدر برنامه‌های توسعه مدیریت قرار گیرد، می‌بایست بر این باور بود که هر چه در برنامه‌ریزی برای توسعه اجزای سیستم، از مدیریت کوشا باشیم طبیعتاً به همان میزان دستیابی به تعالی سازمانی نیز محقق خواهد گشت. جمله بحران‌های کنونی موجب افزایش آگاهی درباره ارزش حسابداری و حسابداری حرفه‌‎ای و خدمات آنان شده است. به نظر رؤسای سازمان‌های حسابداری، نیاز به خدمات حسابداران حرفه‎ای درباره موضوعاتی که با بحران‌های مالی مرتبط است افزایش خواهد یافت و جامعه جهانیان بار امید زیادی به پشتیبانی و همکاری حرفه حسابداری برای غلبه بر بحران دارد. اکنون اهمیت نقش حرفه حسابداری در حفظ سیاست اقتصادی جهانی بیشتر درک می‎شود. با توسعه فناوری‌های نوین در صنایع و ایجاد تغییر و تحول در سیستم‌های تولید، سازمان‌ها چنان با پیچیدگی و تغییرات شدید رو به رو شده‌اند که مدیریت، به تنهایی نمی‌تواند نسبت به محیط خود در سازمان شناخت کافی داشته باشد. به همین دلیل، ضرورت دارد سیستمی به وجود آید که مدیریت را در امر شناسایی مساله، تعیین اهداف، تعریف راه‌حل‌های ممکن و ارزیابی و انتخاب راه حل بهینه و اجرای آن کمک کند که همین توجهی برای ارائه خدمات حسابداری مدیریت است.

براساس الگوی پیشنهادی، معیارهای شناسایی عدم اطمینان استراتژیک، مدیریت زمان و هزینه و مدیریت ارتباطات از اصلی ترین معیارهای الگوی رویکرد تعاملی و تشخیصی در استفاده از سیستم های کنترل مدیریت با میزان قبول فعالیت های حسابداری مدیریت نوین هستند. حسابداری مدیریت و سیستم های کنترلی بر تشخیص، اندازه گیری، تفسیر و کنترل فعالیت های سازمان برای تضمین و اطمینان از استفاده مناسب از سرمایه های سازمانی است. با کنترل مدیریت ارتباطات، مدیریت زمان و هزینه و همچنین شناسایی عدم اطمینان استراتژیک می تواند مهم ترین اهداف حسابداری مدیریت و سیستم های کنترلی را برآورده ساخت. در  نهایت این مدل به روش های ارزیابی و بهبود مانند جلسه، تصمیم گیری و آموزش منتهی می شود. در گام های دوم و سوم این مدل تکنیک های کنترلی مناسب پیشنهاد شده است، استفاده و اجرای یک و یا تعدادی از این سیستم های کنترلی، میزان فعالیت های حسابداری مدیریت نوین را بهبود می بخشد.

تامین اطلاعات مورد نیاز در رهبری و کنترل فعالیت های عملیاتی می تواند از مهم ترین پیامدهای این مدل باشد. همچنین کمک به مدیران در رهبری و کنترل فعالیت های عملیاتی، انگیزش کارکنان و مدیران برای فعالیت در راستای سازمان و همچنین سنجش و ارزیابی عملکرد واحدهای سازمان، مدیران و سایر کارکنان سازمان از دیگر نتایج به کارگیری مدل پیشنهادی می باشد. براساس نتایج به دست آمده، مدل پیشنهادی به صورت مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این قسمت نشان داده شده است که مدل پیشنهادی دارای برازندگی بوده و مورد تائید از نظر کمی است. در نهایت می توان این گونه نتیجه گرفت که سازمانها جهت حفظ مزیت رقابتی باید با تغییرات بوجود آمده چه از منابع خارجی از قبیل رقبا، مشتریان، دولت و تغییر قوانین و چه از منابع داخلی از قبیل کاهش هزینه و بهبود کیفیت؛هماهنگ گردند. حسابداری مدیریت میتواند مدیران را در اتخاذ تصمیمات صحیح جهت پویایی محیط کسب وکار یاری نماید.

پیشنهاد های مبتنی بر نتایج

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده و تفاوت در میزان استفاده‌ی تشخیصی و تعاملی از بودجه با اثربخشی تیم‌های سازمانی پیشنهاد می‌شود:

• به‌منظور افزایش کارایی حسابداری مدیریت و سیستم های کنترلی، کنترل‌هایی از قبیل بودجه، جهت برنامه‌ریزی و ارزیابی مورداستفاده قرار گیرد.
• با قرار دادن صندوق پیشنهادها و انتقادات و پایش و اندازه‌گیری سطح بودجه‌بندی به‌صورت مستمر و ادواری، از نیازهای سازمانی آگاه شد و در جهت رفع نیازها نهایت تلاش خود را نمود.
• داشتن یک محیط پویا در سازمان و به دور از هرگونه پافشاری در استفاده از روشهای موجود.
• قرار دادن بخشی در سازمان ها که تغییرات را ارزیابی و کارشناسی نموده و مدیریت تغییر را اعمال نماید.
• مدیران در انتخاب روش ها برای هماهنگی با تغییرات همواره سه بعد کیفیت، زمان و بهای تمام شده را در نظر داشته باشند.
• دوره‌های آموزشی برای مدیران و اعضای تیم‌های تصمیم‌گیرنده سازمانی برگزار گردد و از افراد متخصص و باتجربه به‌منظور آموزش استفاده نمود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[1]- گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد کرمان، کرمان، ایران.  [e-mail]

[2]- گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]

[3]- گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.  [e-mail]

 

 

[i] Umashev et al

[ii] Magd& curry

[iii] Kurunmaki et al

[iv] Joshi et al

[v] Modell

[vi] Md zin et al

[vii] Byrne et al

[viii] Noreen

[ix]Ferreira &otley

[x]Simons

[xi]Jarrar &smith

[xii]Henri

[xiii]Theriou et al

[xiv] Interview

[xv] Questionire

[xvi] Interpretive structural model

[xvii]:Chin

[xviii]Goodness Of Fit

[xix]:Wetzels et al

مراجع

• اسماعیل اعزازی, محمد و نیک بی بی رئیسی. (1393)، حسابداری مدیریت و روش های نوین ارزیابی عملکرد، سومین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، تهران، موسسه اطلاع رسانی نارکیش.
• اشرف گنجوئی, اسما و شهناز نایب زاده، ۱۳۹۲، بررسی تاثیر تغییرات سیستم های کنترل و حسابداری مدیریت بر عملکرد سازمانی شرکت های تولیدی، یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
• جلالی.فریز هندی، سید حین، شکیبا جمال آباد، غدیر (۱۳۹۰). بررسی عوامل تاثیر گذار بر حسابداری مدیریت استراتژیک و ارتباط آن با بهبود شرکت. دومین کنفرانس مدیریت اجرایی.
• حاجیها زهره، خراط زاده محدثه. (1393). بررسی رابطه کاربرد نوآوری های حسابداری مدیریت و شاخص های مالی ارزیابی عملکرد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابداری و حسابرسی، دوره 3، شماره 11، 40-29.
• حاجیها، زهره، سرخانی گنجی، حمیدرضا. (1399). بررسی نقش میانجیگری حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت، حسابداری مدیریت، دوره 14، شماره 44، 53-41.
• حاجیها، زهره، نبیونی، شایسته. (1393)، "بررسی تاثیر خصوصیات سیستم اطلاعات حسابداری بر عملکرد این سیستم در شرایط تحلیل پذیری وظیفه"، فصلنامه ی علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال هفتم، شماره ی بیست و یکم.
• حبیبی، آرش؛ ایزدیار، صدیقه و سرافرازی، اعظم. (1393). تصمیمگیری چندمعیاره فازی، رشت، کتیبه گیل.
• امیربیکی لنگرودی، حبیب، کردستانی، غلامرضا، رضایی، فرزین. (1399). الگوی یکپارچه حسابداری مدیریت توسعه پایدار، حسابداری مدیریت، دوره 13، شماره 44، بهار 1399، صفحه 1-21.
• حجازی، رضوان، رامشه، منیژه. (1392). بررسی روابط میان استراتژی تمایز، نوآوری و سیستم های کنترل مدیریت، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، پاییز 1392 , دوره 2 , شماره  7 ; از صفحه 61 تا صفحه 73 .
• داوودیان, معصومه و رحمت الله محمدی پور. (1392)، جایگاه حسابداری مدیریت در مدیریت نوین، دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین، گرگان، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی حکیم جرجانی
• دیانتی دیلمی، زهرا ،علم بیگی،امیر برزگر، مرتضی. (1395)، بررسی رابطه بین کاربرد ابزارهای پیشرفته حسابداری مدیریت و ارزش افزوده اقتصادی، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال نهم، ص 10-1.
• رهنمای رودپشتی، فریدون. (1387). مبانی حسابداری مدیریت: رویکرد و دیدگاه نوین، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
• محسنی، عبدالرضا، وفایی‌پور، روح‌اله. (1398). اولویت بندی عوامل موثر بر نسل سوم هزینه یابی بر مبنای فعالیت عملگرا (PFABC) مطالعه موردی: بیمارستان نمازی شیراز)، حسابداری مدیریت، دوره 12، شماره 41، 184-171.
• غفاری، سمیه، خوزین، علی. (1399). بررسی تاثیر متن مبتنی بر نگاره های مفهومی در یادگیری حسابداری مدیریت، حسابداری مدیریت، دوره 13، شماره 45، 140-131.
• گرکز، منصور، بیگلری، بهرام. (1396). بررسی رابطه بودجه تعاملی و بودجه تشخیصی با اثر بخشی تیم و نقش اثر جمعی ادراک شده، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 6، شماره 22، 102-87.
• ملانظری، مهناز، داور، سمانه داور. (1392)، "ارتباط اطلاعات حسابداری مدیریت با یادگیری سازمانی و عملکرد تولید"، فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری، سال سوم، شماره نهم، 145-125.
• ملایی, علیرضاا؛ وحید ادوایی و المیرا امسیا. (1393). مباحث جدید حسابداری مدیریت و کاربرد آن در تصمیم گیری مدیران، اولین کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی، رشت، شرکت کارآفرینان دانشگاهی منطقه آزاد انزلی.
• جوادپور، مهران، حمیدیان، محسن. (1398). کاربرد مدل‌ Light TDABC در انتخاب سودآورترین محصولات تولیدی (مطالعه موردی: شرکت تولید محصولات لبنی هموطن)، حسابداری مدیریت، دوره 12، شماره 41، 36-19.
• عابدنظری، مونا، آراد، حامد. (1398). روش شناسی کیفی در تحقیقات حسابداری مدیریت با تأکید بر چالش ها و فرصت ها، حسابداری مدیریت، دوره 12، شماره 41، 132-111.
• برزگر، ناهید، صیادی، محمد، مرادخانی، بهنام. (1398). بررسی نقش هویت های چندگانه در بروز مسأله ی نمایندگی پنهان در حسابداری مدیریت، فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری, دوره 3 شماره 11 (1398) , صفحه 150-165
• رستمی مازویی، نعمت، رهنمای رودپشتی، فریدون، رییس زاده، سید محمدرضا، پورزمانی، زهرا. (1398). واکاوی و تبیین اثرات کنشگران فنی و انسانی بر کارکردهای سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت با استفاده از نظریه شبکه کنشگران، حسابداری مدیریت، دوره 12، شماره 41، 110-91.
• نیرومند, حسن و امید ایمانی خوشخو. (1395). رویکرد های نوین حسابداری مدیریت و مدیریت هزینه سازمان ها، اولین کنفرانس ملی مدیریت مهندسی، آستانه اشرفیه، مؤسسه آموزش عالی مهرآستان گیلان.
• همت فر, محمود؛ هادی همدم و قادر وظیفه دمیرچی، ۱۳۸۹، تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت ابزار مدیریت در فضای کسب و کار رقابتی، همایش بررسی راهکارهای ارتقاء مباحث حسابداری مدیریت در صنعت، دورود، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود.
• وطن پرست، محمّدرضا، تصدّی کاری، محمّدجواد، احمدزاده لایق، نرگس. (1397). مروری بر تاریخچه و تکنیک‌های حسابداری مدیریت، چشم انداز حسابداری و مدیریت، دوره 1، شماره 2، 53-39.
• Abubakar Nuhu Kevin., Baird Appuhami Bala Appuhamilage, (2017)," The adoption andsuccess of contemporary management accounting practices in the public sector ", Asian Review ofAccounting, Vol. 25 Iss 1 pp. 106 – 126.
• Agostino, D. and Arnaboldi, M. (2012), “Design issues in balanced scorecards: the ‘what’ and ‘how’ ofcontrol”, European Management Journal, Vol. 30 No. 4, pp. 327-339.
• Arjaliès, D.L. and Mundy, J. (2013), “The use of management control systems to manage CSR strategy: a levers of control perspective”, Management Accounting Research, Vol. 24 No. 4, pp. 284-300.
• Bauer-Nilsen, K., Hill C., Trifiletti DM. Libby B., Lash DH. Lain M., Christodoulou D., Hodge C., and Showaiter TN. (2018). “Evaluation of Delivery Costs for External Beam Radiation Thertapy and Brachythetapy for Locally Advanced Cervical Cancer Using Time-Driven Activity-Based Costing”, International Journal of Radiation Oncology*Physics, 1(100):88-94.
• Bedford, D.S. and Malmi, T. (2015), “Configurations of control: an exploratory analysis”, Management Accounting Research, Vol. 27 No. 1, pp. 2-26.
• Byrne, S., Stower, E. and Torry, P. (2007), “Activity based costing implementation success in Australia”, paper presented at the Proceedings of the 21st Australian and New Zealand Academy ofManagement Conference (ANZAM 2007), Sydney.
• Creswell J. (2005). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. 2nd ed. Oxford: Oxford University Press.
• Ferreira, A. and Otley, D. (2009), “The design and use of performance management systems: anextended framework for analysis”, Management Accounting Research, Vol. 20 No. 4, pp. 263-28
• Ganorkar Ashwin B., Lakhe Ramesh R., Agrawal Kamalkishor N. (2018). Impiementation of TDABC in SME: A Case Study, Journal of Corporate Accounting & Finance, 29(2): 87-113.
• Henri, J.F. (2006a), “Organizational culture and performance measurement systems”, Accounting, Organizations and Society, Vol. 31 No. 1, pp. 77-103.
• Hiebl, M. R. W. (2018). Management accounting as a political resource for enabling embedded agency. Management Accounting Research, 38, 22–38. https://doi.org/10.1016/j.mar.2017.03.003.
• Jarrar, N.S. and Smith, M. (2014), “Innovation in entrepreneurial organisations: a platform forcontemporary management change and a value creator”, The British Accounting Review, Vol. 46No. 1, pp. 60-76.
• Joshi, P.L.A.L., Bremser, W.G., Deshmukh, A. and Kumar, R. (2011), “Diffusion of management accounting practices in gulf cooperation council countries”, Accounting Perspectives, Vol. 10No. 1, pp. 23-53.
• Kaplan SE, Mackey JT. An examination of the association between organizational design factors and the use of accounting information for managerial performance evaluation. Journal of Management Accounting Research 1992;4:116–30.
• Kurunmaki, L., Lapsley, I. and Melia, K. (2003), “Accountingization v. legitimation: a comparative studyof the use of accounting information in intensive care”, Management Accounting Research, 14 No. 2, pp. 112-139.
• Langfield-Smith, K. (2009), Management Accounting: Information for Creating and Managing Value, 5th ed., McGraw-Hill Higher Education, Sydney.
• Lapsley, I. and Wright, E. (2004), “The diffusion of management accounting innovations in the publicsector: a research agenda”, Management Accounting Research, Vol. 15 No. 3, pp. 355-374.
• leksandre Asatiani, Uday Apte, Esko Penttinen, Mikko Rönkkö, Timo Saarinen. (2020). Impact of accounting process characteristics on accounting outsourcing - Comparison of users and non-users of cloud-based accounting information systems, International Journal of Accounting Information Systems, Volume 34, 2019, 100419.
• Macinati, P, Anessi-Pessina, E/ Health Policy 117 (2014) 98–111. Magd, H. and Curry, A. (2003), “Benchmarking: achieving best value in public-sector organisations”, Benchmarking: An International Journal, Vol. 10 No. 3, pp. 261-286
• Magd, H. and Curry, A. (2003), “Benchmarking: achieving best value in public-sector organisations”, Benchmarking: An International Journal, Vol. 10 No. 3, pp. 261-286
• Md Zin, N., Sulaiman, S. and Ramli, A. (2013), “Performance measurement and Balanced Scorecard implementation: case evidence of a government-linked company”, Procedia Economics anFinance, Vol. 7 No. 1, pp. iii-v.
• Modell, (2012), “Strategy, political regulation and management control in the publicsector: institutional and critical perspectives”, Management Accounting Research, Vol. 23 No. 4, pp. 278-295.
• Noreen, E. (1991), “Conditions under which activity-based cost systems provide relevant costs”, Journal of Management Accounting Research, Vol. 3 No. 4, pp. 159-168.
• Nuraddeen Abubakar Nuhu Kevin Baird Appuhami Bala Appuhamilage , (2017)," The adoption and success of contemporary management accounting practices in the public sector ", Asian Review of Accounting, Vol. 25 Iss 1 pp. 106 – 126.
• Otley   The  contingency  theory  of  management  accounting: achievement and prognosis. Accounting, Organizations and Society 1980;5:413–28.
• Peter G. Rötzel, Alexander Stehle, Burkhard Pedell, Katrin Hummel. (2019). Integrating environmentalmanagement control systems totranslate environmental strategyinto managerial performance, Journal of Accounting &Organizational ChangeVol. 15 No. 4, 2019pp. 626-653.
• Pierce, B. and Brown, R. (2006), “Perceived success of costing systems: activity-based and traditional systems compared”, Journal of Applied Accounting Research, Vol. 8 No. 1, pp. 108-161.
• Ramli, A., Sulaiman, S. and Mitchell, F. (2013), “Challenges in management accounting innovation adoption: evidence from Malaysian companies”, Journal of Finance and Accounting, Vol. 2 No. 2, pp. 125-130.
• Shastri L Nimmagadda, Torsten Reiners, and Gary Burke. (2019). Big Data Guided Design Science Information System (DSIS) Development for Sustainability Management and Accounting, Procedia Computer Science, Volume 112, 2017, Pages 1871-1880.
• Simons, R. (1995), Levers of Control - How Managers Use Innovative Control Systems to Drive Strategic Renewal, Harvard Business School Press, Boston, MA.
• Songini, L., Gnan, L. and Malmi, T. (2013), “The role and impact of accounting in family business”, Journal of Family Business Strategy, Vol. 4 No. 2, pp. 71-83.
• Talha, M., Raja, J. B., & Seetharaman, A. (2010). A New Look At Management Accounting. Journal of Applied Business Research (JABR), 26(4).https://doi.org/10.19030/jabr.v26i4.309.
• Theriou, N., Loukas, A., Maditinos, D. and Šević, Ž. (2009), “Management control systems and strategy: a resource based perspective. Evidence from Greece”, paperpresented at the 7th International Conference on Accounting and Finance in Transition, ICAFT, London.
• Tuanmat, T., Smith, G. M., & Djajadikerta, G.H. (2010). Management Accountingand Organizational Change: An Exploratory Studyin Malaysian Manufacturing Firms. Journal ofApplied Management Accounting Research, Vol.8.No.2, pp51-80.
• Umashev, C.and Willett, R. (2008), “Challenges to implementing strategic performance measurement systemsinmulti‐objective organizations: the case of a large local government authority”, Abacus, Vol. 44 No. 4, pp. 377-398.
• Uyar, A., & Kuzey, C., Does management accounting mediate the relationship between cost system design andperformance?Advances in Accounting, incorporating Advances in International Accounting(2016),http://dx.doi.org/10.1016/j.adiac.2016.06.004.
• Wetzels, M., Schroder, G.O., Oppen, V.C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration, MIS Quarterly, 33 (1), 177-195, 2009.
• Wynne W. Chin., G. Marcoulides. (1998). The Partial Least Squares Approach to Structural Equation Modeling, January 1998Advances in Hospitality and Leisure 8(2).

 

 

یادداشت‌ها