سیاست های فرهنگی امام رضا(ع) در همگرایی و تقریب ادیان ومذاهب اسلامی

فصلنامه تاریخ

مقاله 7، دوره 17، شماره 65، تیر 1401، صفحه 115-136   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

علی اصغر خسروی هفشجانی¹؛ حسین خسروی^{* 2}؛ علی الهامی³؛ سهراب اسلامی⁴

¹دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

²استادیار گروه معارف، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران ، (نویسنده مسئول)

³استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی ،دانشگاه علوم پزشکی تهران ، ایران

⁴گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

چکیده

جهان اسلام، امروزه با چالش های گوناگونی رو به روست، بنابراین ضروریست که برای غلبه بر این چالش ها زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی را هموار سازیم.بی تردید هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل حرمت و بزرگی اسلام، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلافات است. به هر میزان این هم‌گرایی در میان فرقه‌های اسلامی اعم از شیعه و سنی پررنگ‌تر شود، به همان اندازه نیز فرصت های بیشتری برای قدرت نمایی امت اسلامی در برابر زیاده‌خواهی‌ دنیای زر و زورآماده خواهد شد.اما آنچه که مایه نگرانی است، شعله‌ور شدن دشمنی و کینه‌توزی در میان مذاهب و فرق مختلف اسلامی است. در حقیقت اختلاف در مسائل فقهی و بعضی مسائل غیراساسی که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، در ذات خود خطرناک نیست و مقصود از تقریب مذاهب هم از بین بردن اصل اختلاف نیست، بلکه مهم‌ترین هدف این است که این اختلاف موجب دشمنی نگردد و دوری و مشاجره جای خود را به برادری و نزدیکی دهد. احادیث، کتب و گفتار و کردار امام رضا (ع) نشان‌دهنده آن است که ایشان درطول حیات متبرک خود تلاشی دوچندان در خصوص همگرایی ادیان از خویشتن نشان داده‌اند.فرضیه این نوشتار موثر بودن آموزه های امام رضا (ع) در وحدت ، همگرایی مذاهب براساس قرآن ، احادیث، روایات و مناظرات آن حضرت می باشد.در این نوشتار که به شیوه توصیفی و تحلیلی بنا شده است در وهله اول به‌صورت فیش و یادداشت‌ها ازمنابع ومآخذ گوناگون نگاشته وسپس موضوع‌بندی و فهرست‌بندی آخرالامر به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

امام رضا (ع)؛ وفاق مذاهب؛ تقریب؛ گفتار و روش؛ اخوت و وحدت اسلامی

مراجع