ارزیابی توان اکولوژیک توسعه‌ فیزیکی شهر رشت با استفاده از منطق فازی در محیط GIS

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

دوره 17، شماره 36، آذر 1400، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (کاربردی)

نویسندگان

مهدی خداداد^{* 1}؛ حسین موسی زاده²؛ فضل الله اسمعیلی³

¹کارشناسی ارشد جغرافیاوبرنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان، ایران

²دانشجوی دکتری، گروه علوم منطقه ایی، دانشگاه اتوش لوراند مجارستان.

³استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

با مدلسازی سیستم پیچیده شهری، الگوهای فضایی و روندهای رشد شهری را می­توان شبیه­سازی و پیش­بینی کرد و درک بهتری از سیستم شهر به­عنوان یک کل به­دست آورد. از اینرو از مدل­های فضایی ابزارهایی مفید برای درک فرآیند توسعه­شهری و ابزاری کمکی برای سیاست­گذاری، مدیریت و برنامه­ریزی شهری می­باشد. در همین راستا ضرورت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه­شهری به معنای عینیت­بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین مورد انتظار است. هر صورت، برای داشتن یک توسعه­پایدار و در خور شهرها، برنامه­ریزی سرزمین امری ضروری است. بنابراین پژوهش حاضر به­منظور ارزیابی توان اکولوژیک توسعه فیزیکی شهر رشت با استفاده ترکیبی از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و منطق­فازی انجام گرفته است. در این نوشتار، هشت معیار جهت پهنه­بندی اراضی مستعد توسعه­شهری رشت در محیط نرم افزاری Arc GIS10.2 استفاده شده است. یافته­های تحقیق حاصل از روش فازی، بیانگر این بود که 15.88 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه که معادل 1299.98 هکتار می­باشد در کلاس خیلی­مناسب قرار دارد. این مقدار برای کلاس با قابلیت مناسب برابر 22.95 درصد معادل 1878.495 هکتار از مساحت منطقه می­باشد. 27.56 درصد از مساحت حوزه که معادل 2255.273 هکتار می باشد در کلاس با قابلیت متوسط قرار دارد. 22.81 درصد از مساحت حوزه که معادل 1867.261 هکتار می­باشد در کلاس با قابلیت نامناسب قرار دارد. در نهایت 10.77 درصد از مساحت حوزه که معادل 881.4634  هکتار در کلاس با قابلیت خیلی­نامناسب می­باشد.

کلیدواژه‌ها

توان‌اکولوژیک؛ توسعه‌شهری؛ منطق‌فازی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ شهر رشت