الگوی حکمرانی توسعه اقتصادی (مورد مطالعه: استان آذربایجان غربی)

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 1، دوره 27، شماره 80، خرداد 1400، صفحه 13-40   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

اسماعیل پناهی¹؛ وحید آرائی^{* 2}؛ مینا جمشیدی³

¹دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

²استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

³استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

حکمرانی در سطح کلان نشان می‌دهد که دولت به چه میزان منابع عمومی را برای منافع عمومی مصرف می‌نماید. بنابراین استان‌های کشور به عنوان نهاد اجرایی و ناظر بر مصوبات دولتی در سطح هر استان باید از الگوی مناسبی برای حکمرانی توسعه اقتصادی استفاده کنند. مقاله حاضر با هدف ارائه الگوی حکمرانی توسعه اقتصادی در استان آذربایجان غربی انجام شده است. این مقاله از منظر هدف یک پژوهش بنیادی است که با روش پژوهش آمیخته و مبتنی بر استدلالی قیاسی- استقرایی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان نظری (اساتید مدیریت دولتی) و خبرگان تجربی (مدیران استان آذربایجان غربی) است. نمونه‌گیری به روش غیراحتمالی و به صورت هدفمند صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه می‌باشد. جهت تحلیل مصاحبه‌های تخصصی، روش تحلیل تم بکار گرفته شده است. همچنین شاخص‌های شناسایی شده با روش دلفی فازی اعتبارسنجی شده است. در نهایت به ارائه مدل نهایی پژوهش با روش ساختاری- تفسیری پرداخته شده است. تحلیل داده‌های پژوهش در فاز کیفی با نرم‌افزار MaxQDA و در فاز کمی با نرم‌افزار Matlab و MicMac انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد، مؤلفه‌های «بهبود سیاست‌های اقتصادی» و «شفاف‌سازی اطلاعات و اقدامات اقتصادی» به صورت مستقیم بر «مبارزه با فساد» و «پاسخگویی عمومی» تأثیر می‌گذارند. به همین ترتیب «مبارزه با فساد» و «پاسخگویی» نیز بر «توسعه اقتصادی» و «رضایتمندی شهروندان» تأثیر دارند و از این طریق می‌توان به «حکمرانی توسعه اقتصادی» دست پیدا کرد. اگر مدیران استان آذربایجان غربی اصول اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ارائه شده را در پیش گیرند نیل به اهداف و دستیابی به منافع حکمرانی توسعه اقتصادی میسر خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

حکمرانی؛ توسعه اقتصادی؛ استان آذربایجان غربی؛ رویکرد آمیخته

مراجع

آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا. (1397)، تحقیق در عملیات نرم، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

آرایی، وحید (1396) حکمرانی خوب تهران، انتشارات فرهیختگان دانشگاه.

اسلامی، محمدرضا (1393). تحلیل تطبیقی نظریه حکمرانی خوب در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اقتصادی.

احمدی، حسین؛ مالکی، فائزه (1394). «سیاستگذاری در آموزش عالی با رویکرد حکمرانی (خوب)». انتشارات مشکوه دانش.

الوانی، مهدی؛ بودلایی، حسن (1391)، «پدیدارشناسی در مطالعات کارآفرینی»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره 5، شماره 19.

برادران شرکاء، حمیدرضا؛ سعید ملک الساداتی (1390). «حکمرانی خوب کلید توسعه آسیای جنوب غربی»، فصلنامه راهبرد، شماره 46.

برادران شرکاء و ملک الساداتی (1387)، «تاثیر حکمرانی خوب (براساس شاخص های بانک جهانی) بر رشد اقتصادی در کشورهای منتطقه(1996-2005)»، مجله راهبردی، 4(49)، 27-52.

جاسبی، جواد؛ نفری، ندا (1388)، «طراحی الگوی حکمرانی خوب بر پایه نظریه سیستم‌های باز»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 4 (16).

جعفری صمیمی، احمد و آذرمند، حمید(1384)، «بررسی رابطه بین آزادسازی اقتصادی و عملکرد اقتصاد کلان در کشورهای جهان (1980-2001)»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 37، 62-41.

حبیبی، آرش؛ ایزدیار، صدیقه؛ سرافرازی، اعظم (1393) تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی، انتشارات کتیبه گیل.

دانائی فرد، حسن؛ جبار باباشاهی، عادل اذر، اسدالله کردنائیج (1391)، «تحول در رفاه ملی: آیا حکمرانی خوب نقش مهمی ایفا می‌کند؟»، مدرس علوم انسانی (تحقیق‌های مدیریت در ایران)، شماره 4.

دادخواه، هادی؛ زمانی، غلام؛ دهمرده، نظر (1397). «نقش حکمرانی خوب و اقتصاد مقاومتی در توسعه شهری»، فصلنامه راهبرد، دوره 27، شماره ۸۷.

دقتی، عادله؛ یعقوبی، نورممد؛ دهقانی، مسعود (1399). «طراحی الگوی استقرار و توسعه حکمرانی خوب الکترونیک با استفاده از رویکرد فراترکیب»، پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 24، شماره 108.

دوله، فاطمه؛ سیفی، سیف؛ زنجانی، حبیب (1398). «مطالعه زمینه‌ها و موانع شکل‌گیری حکمرانی خوب در ایران معاصر»، فصلنامه علوم اجتماعی شوشتر، دوره 13، شماره ۴۵.

رجبی، حاجیه؛ عرب، آسیه. (1398)، «تأثیر حکمرانی خوب بر سلامت سازمانی با توجه به نقش میانجی رفتار سیاسی»، چشم انداز مدیریت دولتی، دوره 3، شماره 3.

رضایی، محمدرضا (1397)، «سنجش تأثیر بوروکراسی اداری بر روند حکمرانی خوب شهری نمونه موردی: کلانشهر شیراز»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دوره 9، شماره ۳۲.

رضایی، حسن؛ دهقانی روح‌الله؛ کیانپور، مهرداد (1393). طراحی و تبیین مؤلفه‌ها و شاخص‌های اساسی حکمرانی اسلامی، انتشارات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.

رنجبر، هادی؛ حقدوست، اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علی (1391)، «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع»، پژوهش علوم سلامت و نظامی، دوره 2، شماره 3.

رنگریز، حسن؛ ابراهیمی، رحیم؛ آراسته، حمید. سلطانیه، فرزاد (1396)، «طراحی الگوی شایستگی های استراتژیک مدیران کارکردی با استفاده از روش تحلیل تم»، فصلنامه مدیریت آموزشی، دوره 6، شماره 96.

زرقانی، هادی؛ احمدی، ابراهیم (1398)، «حکمرانی خوب در دولت های محلی: تمرکز زدایی»، فصلنامه دولت پژوهی، دوره 5.

سنجرانی، زهره (1396). تحلیل میزان تحقق الگوی مناسب حکمروایی خوب در مدیریت روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان زهک). پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل.   

شاکری، محبوبه، جعفری صمیمی، احمد و کریمی موغاری، زهرا (1394) «ارتباط بین متغیرهای نهادی و رشد اقتصادی: معرفی شاخص نهادی جدید برای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا». فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، 6(2) 94-106.

عابدی، حسن؛ تسلیمی، سعید؛ فقیهی، ابولفضل؛ شیخ، محمد (1390)، «تحلیل تم و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، دوره 5، شماره 10.

عالمیان، علی اکبر (1397). حکومت علوی؛ تبلور کارامدی. نشرفرهنگ پویا، دوره 3، شماره 12.

عیوضی، رحیم؛ مرزبان، نازنین (1395)، «بررسی مؤلفه‌های حکمرانی خوب از منظر امام خمینی (ره)». مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره 5، شماره 3.

کمیجانی، اکبر و سلاطین، پروانه(1387)، «تاثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در گروه کشورهای منتخب OPEC و OECD »، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 2(2)،1-24.

متفکرآزاد، محمدعلی، اسدزاده، احمد و گرشاسبی فخر، سعید(1392)، «تاثیر حکمرانی خوب بر تولید ناخالص داخلی»، دو فصلنامه جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 2، 144-125.

نادری‌فر، مهین؛ گلی، حمیده؛ قلجایی، فرشته (1396)، «گلوله‌برفی روشی هدفمند در نمونه‌گیری پژوهشات کیفی»، نشریه گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، دوره 14، شماره 41.

ندیری، محمد و محمدی، تیمور (1390)، «بررسی ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده های تابلویی پویا». فصلنامه مدلسازی اقتصادی،5(3)، 1-24.

نصیرخانی، پرویز(1393)، «تاثیر حکمرانی خوب بعنوان شاخص اخلاقی بر رشد اقتصادی». فصلنامه علمی-ترویجی اقتصاد و بانکداری اسلامی، 7، 104-85.

وافره، مهدیه (1398). «ارزیابی حکمرانی خوب شهری توسط شهرداری‌ها به منظور جلب مشارکت شهروندان»، فصلنامه رویکردهای تحقیقی نوین در مدیریت و حسابداری، دوره 3، شماره 12.

 

Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385-405.

Biswas, R., Jana, A., Arya, K., & Ramamritham, K. (2019). A good-governance framework for urban management. Journal of Urban Management, 8(2), 225-236.

Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation. European journal of operational research, 142(1), 174-186.

Devaney, L. (2016). Good governance? Perceptions of accountability, transparency and effectiveness in Irish food risk governance. Food Policy, 62, 1-10.

Escribano, G., Paredes-Gazquez, J., & San-Martín, E. (2020). The European Union and the good governance of energy resources: Practicing what it preaches?. Energy Policy, 147, 111884.

Fatas,  A.,  &  Mihov,  I.  (2013).  "Policy  volatility,  Institutions  &  Economic  Growth".  Review  of  Economics  and Statistics, 95(2). 362-376.  

Feng, Y. (2003), "Democracy, Governance and Economic performance: Theory and Evidence",  Cambridge: MA, MIT press.

Foley, C. F., Goldsmith-Pinkham, P., Greenstein, J., & Zwick, E. (2018). Opting out of good governance. Journal of Empirical Finance, 46, 93-110.

Gilbert  Niyongabo,  (2003).  Trade  openness  policy,  Quality  of  instituations  and  economic  growth.  University Auvergne Clermont, Frrand, France. 

Hopper, T. (2017). Neopatrimonialism, good governance, corruption and accounting in Africa. Journal of Accounting in Emerging Economies.

Huang,  C.J.,  and  Ho,  Y.H.,  (2017).  Governance  and  economic  growth  in  Asia.  North  American  Journal  of Economics and Finance, 39, 260–272.

Huynh, Kim P, Jacho-Chavez David T. (2009) "Growth and Governance: A Nonparametric Analysis", Journal of Comparative Economics. 37, 121-143

Jalilian, Hussein. Colin Kirkpatrick and David Parker. (2006). The Impact of Regulation on Economic Growth in Developing Countries: A Cross Country Analysis . World Development .35(1) .87–103

Keping, Y. (2018). Governance and good governance: A new framework for political analysis. Fudan Journal of the Humanities and Social Sciences, 11(1), 1-8.

Knack, s. (Ed.) (2003), "Democracy, Governance and Growth", Ann Arbor: The University of Michigan press.

Knack,  s.  and  keefer,  p.  (2003),  "Does  social  capital  Have  an  Economic  Payoof:  A  cross  country  empirical investigation", The university of Michigan Press.

La  porto,  R.,  Lopez-  de-  silanes,  f.,  shleifer,  A.  and  vishny,  R.  (1998),  "The  Quality  of  Government,  Journal  of Law". Economics and organization, 15 (1): 222-279.

Omri, A., & Mabrouk, N. B. (2020). Good governance for sustainable development goals: Getting ahead of the pack or falling behind?. Environmental Impact Assessment Review, 83, 106388.

Wang, W. (2011). A Content Analysis of Reliability in Advertising Content Analysis Studies., East Tennessee State University.