امکان سنجی حل و فصل الکترونیکی اختلافات در فقه اسلامی در چارچوب مقررات انسیترال

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 12، دوره 14، شماره 54، دی 1400، صفحه 221-237   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2021.1944726.2212

نویسنده

فریبا کاظمی جلیسه^*

مربی مدعو دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: هدف این مقاله بررسی حل ‌و فصل الکترونیکی اختلافات در فقه اسلامی در چارچوب مقررات آنسیترال است. حل اختلافات در فقه اسلامی، شامل حل ‌و فصل اختلافات بدون مراجعه به دادگاه است و مشابه حل اختلاف جایگزین یا الکترونیکی است. شکل حل اختلاف که معمولاً در فقه استفاده می‌شود، معمولاً شامل یک شخص ثالث مستقل است. همچنین ممکن است شامل مذاکره بین طرفین و وکلای آنها بدون شخص ثالث باشد. این در‌حالی است که در چارچوب مقررات آنسیترال یکی از سازوکارها حل ‌و فصل الکترونیکی است که می‌تواند طرفین را در حل اختلاف به روشی ساده، انعطاف‌پذیر و ایمن، بدون نیاز به حضور فیزیکی در جلسه یا جلسات دادرسی، یاری کند.
 روش: در این پژوهش روش تحقیق توصیفی- تحلیلی برای تحلیل حل‌ و فصل الکترونیکی اختلافات در فقه اسلامی در چارچوب مقررات آنسیترال استفاده شده است.
یافته‌ها و نتایج: روش حل ‌و فصل الکترونیکی، طیف گسترده‌ای از رویکردها و اشکال را شامل می‌شود (ازجمله این موارد به دادگستری، هیئت‌های شکایات، مذاکره، سازش، میانجیگری، حل‌ و فصل تسهیل، داوری) است. یافته‌ها حاکی از این است که اختلاف آنلاین مکانیزمی برای حل اختلافات از طریق استفاده از ارتباطات الکترونیکی است و ازآنجایی‌که فقه اسلامی بر حل ‌و فصل اختلافات در بیرون از دادگاه تأکید دارد، می‌توان گفت که بین حل ‌و فصل الکترونیکی اختلافات در فقه اسلامی و آنسیترال می‌توان ارتباط برقرار کرد.

کلیدواژه‌ها

آنسیترال؛ اختلافات؛ حل و فصل سنتی؛ حل و فصل الکترونیکی

مراجع

Reference

- Bygrave, L. (2002, May). Online dispute resolution–what it means for consumers. In a conference entitled “Domain Name Systems and Internet Governance” Grace Hotel. Sydney. 7 May 2002.‏

- Centre for Information Technology and Dispute Resolution. (2014). Online Ombuds narrative 1: The Web Site Developer and the Newspaper. Available at http://www.ombuds.org/narrative1.html.

- Columbia. Available at

https:/www.cle.bc.ca/practicePoints/LIT/14-GrowthODR.pdf

 - Digital Signature Act 1997 (ACT 562). Available at http://www.skmm.gov.my/legal/Acts/DIGITAL-SIGNATURE-ACT-1997-REPRINT-2002.aspx.

- Hadi, S., Hajipour, M. (2016). A Study of Alternative Dispute Resolution Methods from the Perspective of Iranian Law and Imami Jurisprudence. Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, 9 (1), 87-110.(persian)

- Hang, L.Q. (2001). Online Dispute Resolution Systems: The Future cyberspace Law.

- Herboczkova J., C.(2014). aspects of online arbitration. Journal of American Arbitration, vol. 1, No.1. available at http://www.law.muni.cz/sborniky/dp08/files/mezinaro/herboczkova.pdf.

-  Johnson, J.(2021). What is an arbitration agreement?, Free Advice. Available at https://www.freeadvice.com/legal/what-is-an-arbitration-agreement/

-  Jay P. K., Rajiv C.S. (2001). Fool us once shame on you – fool us twice shame on us. What we can learn from the privatizations of the internet backbone network and domain name system. Available at

 http://papers.ssm.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=260834

-  Katsh, E, Rifkin, J. (2001). Online Dispute Resolution: Resolving conflicts in cyberspace. Jossey-Bass: San Fransico. 

 - L.C. Interpreting Services. (2014). Can Digital Devices Replace devices-replace-interpreters. Available at

 http://signlanguagenyc.com/can-digital-devices-replace-interpreters.

- Nwandem, O. (2014). Online Dispute Resolution: Scope and Matters Arising. Available at

 https://ssrn.com/abstract=2592926 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2592926

-   Pappas B.A. (2008). Online Court: Online Dispute Resolution and The Future of Small Claims. UCLA Journal of Law and Technology . 12(2).

-  Internet-ARBitration. (2014).Benefits of Online Arbitration. Available on

www.net-arb.com/arbitration_articles/article.

-  Rasyid, A. (2013). Relevance of Islamic Dispute Resolution Processes in Islamic Banking and Finance. Arab Law Quarterly, 27(4), 343-369.

- Schmitz, A. J. (2019). Expanding Access to Remedies Through E-Court Initiatives (April 18, 2019). 67 Buffalo Law Review 89 ; University of Missouri School of Law Legal Studies Research Paper No. 2019-07.

- Turner, P. (2021). Finding your path: Arbitration, Sharia, and the Modern Middle East. Global Arbitration Review, 6(3).

- Thompson, D. (2014). The Growth of Online Dispute Resolution and Its Use in British Columbia. Continuing Legal Education Society of British Columbia.‏