پیش‌بینی گرایش به شبکه‌های اجتماعی بر اساس روابط بین‌فردی و نظم‌جویی هیجانی در دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه

روانشناسی اجتماعی

مقاله 1، دوره 9، شماره 61، آذر 1400، صفحه 1-11   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه فتاحی^{* 1}؛ علی برچلو²؛ رومینا حقجو³؛ شقایق اعلم⁴

¹کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

²کارشناس ارشد روانسنجی، گروه روانشناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشجوی کارشناس ارشد کودکان استثنایی، گروه روانشناسی، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

امروزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی رشد زیادی داشته و این شبکه‌ها هم دارای ویژگی‌ها و پیامدهای مثبت و هم دارای ویژگی‌ها و پیامدهای منفی هستند. از عوامل مرتبط با شبکه‌های اجتماعی می‌توان روابط بین‌فردی و نظم‌جویی هیجانی را نام برد. بنابراین، هدف مطالعه حاضر پیش‌بینی گرایش به شبکه‌های اجتماعی بر اساس روابط بین‌فردی و نظم‌جویی هیجانی در دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه بود. این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود. جامعه مطالعه همه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر رشت در سال تحصیلی 98-1397 بودند که از میان آنها تعداد 100 دانش‌آموز با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد. نمونه‌ها به ابزارهای پژوهش شامل مقیاس گرایش به شبکه‌های اجتماعی (آندریسن و همکاران، 2012)، پرسشنامه مهارت‌های ارتباطی (بارتون، 1990) و پرسشنامه نظم‌جویی هیجانی (گروس و جان، 2003) پاسخ دادند. داده‌های حاصل از جمع‌آوری با ابزارهای فوق با روش‌های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان در نرم‌افزار SPSS-19 تحلیل شدند. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که مهارت کلامی (169/0- =r)، مهارت بازخورد (117/0- =r)، روابط بین‌فردی (367/0- =r) و نظم‌جویی هیجانی (420/0- =r) با گرایش به شبکه‌های اجتماعی رابطه منفی و معنادار داشت (05/0>P)، اما مهارت شنود (085/0- =r) با گرایش به شبکه‌های اجتماعی رابطه معناداری نداشت (05/0<P). نتایج رگرسیون چندگانه با مدل همزمان نشان داد که روابط بین‌فردی و نظم‌جویی هیجان به طور معناداری توانستند 5/28 درصد و ابعاد روابط بین‌فردی به طور معناداری توانستند 6/4 درصد از تغییرات گرایش به شبکه‌های اجتماعی را تبیین کنند (05/0>P). بر اساس نتایج، متخصصان و برنامه‌ریزان تعلیم‌وتربیت دانش‌آموزان می‌توانند برای کاهش گرایش به شبکه‌های اجتماعی از طریق کارگاه‌های آموزشی میزان روابط بین‌فردی و نظم‌جویی هیجان در آنها را افزایش دهند.

کلیدواژه‌ها

گرایش به شبکه‌های اجتماعی# روابط بین‌فردی#نظم‌جویی هیجانی

مراجع

ابراهیم‌پور دلاور، حسینعلی؛ خالق‌خواه، علی و زاهدبابلان، عادل. (1398). بررسی تاثیر ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های ارتباطی بر سبک‌های مدیرتی تعارض معلمان مقطع دبیرستان شهرستان بابل. مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 20(2)، 89-78.##

امیری، سهراب؛ سپهریان آذر، فیروزه و ناصری تمرین، کبری. (1394). نقش راهبردهای نظم‌جویی شناختی هیجان، تکانش‌گری و برون‌گرایی در گرایش اعتیاد به اینترنت دانشجویان دانشگاه ارومیه در سال 93. مجله علمی پژوهان، 14(1)، 11-1. ##

چیت‌ساز، محمدعلی و سالک، ساناز. (1394). بررسی جامعه‌شناختی اثرات شبکه‌های مجازی جدید بر زندگی فردی و اجتماعی (مطالعه موردی: شهروندان شهرضا). مجله مهندسی فرهنگی، 10(86)، 126-105. ##

حدادی، آریا و ابراهیمی، محمداسماعیل. (1399). بررسی تاثیر گروه درمانی یالوم بر میزان تاب‌آوری و مهارت‌های ارتباطی دانشجویان. مجله پژوهش سلامت، 5(3)، 196-188. ##

حسینی، امین؛ شاهقلیان، مهناز و عبدالهی، محمدحسین. (1395). بررسی رابطه سیستم‌های مغزی رفتاری و اعتیاد به اینترنت با نقش واسطه‌ای احساس تنهایی و راهبردهای نظم‌جویی شناختی هیجان. دوفصلنامه شناخت اجتماعی، 5(2)، 51-26. ##

حسینی، فاطمه سادات و مومنی، فرشته. (1395). بررسی رابطه عملکرد خانواده با استفاده از شبکه‌های اجتماعی در دانش‌آموزان دبیرستانی. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 7(2)، 165-153. ##

رضاپور، رویا؛ ذاکری، محمدمهدی و انتصار فومنی، غلامحسین. (1397). رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با ادراک تعاملات اجتماعی، شخصیت خودشیفته و احساس مثبت نسبت به همسر در زوجین استفاده‌کننده از شبکه‌های اجتماعی. فصلنامه خانواده و پژوهش، 15(1)، 78-57. ##

صیادی، پری و عطایی، پری. (1396). تحلیل جامعه‌شناختی تاثیر استفاده از اینترنت بر روابط افراد در خانواده (مورد مطالعه: شهر اصفهان). فصلنامه علوم اجتماعی، 11(2)، 342-313. ##

عثمانی، هلاله و شکری، لیلا. (1398). اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه بر نظم‌جویی شناختی هیجان و همدلی شناختی دانش‌آموزان با اختلال رفتار برونی‌سازی‌شده. نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(1)، 136-125. ##

Ademiluyi, L. F., SuleMamman, J., & Dauda, O, A. (2019). Influence of social media on communication skills and academic performance of business education students in colleges of education in Southwest, Nigeria. International Journal of Education, Learning and Development, 7(8), 57-69. ##

Andreassen, C. S., Torsheim, T., Brunborg, G. S., & Pallesen, S. (2012). Development of a Facebook addiction scale. Psychological reports, 110(2), 501-517. ##

Bai, W., Johanson, M., Oliveria, L., & Mrozek, M. (2021). The role of business and social networks in the effectual internationalization: Insights from emerging market SMES. Journal of Business Research, 129, 96-109. ##

Barton, G. E. (1990). Exercises in management to accompany. 3^rd Edition, Management By Griffin: Houghton Mifflin Company. ##

Deng, X., An, S., & Cheng, C. (2019). Cultural differences in the implicit and explicit attitudes toward emotion regulation. Personality and individual Differences, 149, 220-222. ##

Cheda, G. (2019). An explorative study on social media and its relationship with self-esteem and emotional regulation. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 8(3), 11-18. ##

Gerhart, N., & Koohikamali, M. (2019). Social network migration and anonymity expectations: What anonymous social network apps offer. Computers in Human Behavior, 95, 101-113. ##

Gross, J. J., & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85(2), 348-362. ##

Hanany, S., & Rahman, A. (2014). Can’t live without my FB, LoL: The influence of social networking sites on the communication skills of TESL students. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 134, 213-219. ##

Karimi, F., & Matous, P. (2018). Mapping diversity and inclusion in student societies: A social network perspective. Computers in Human Behavior, 88, 184-194. ##

Lee, K. J., & Lee, K. H. (2020). Effect of Korean folk music intervention on schizophrenia inpatients' emotional behavior and interpersonal relationship functioning. Archives of Psychiatric Nursing, 34(3), 115-121. ##

Lee, T. S., Wu, Y., Chao, E., Chang, C., Hwang, K., & Wu, W. (2021). Resilience as a mediator of interpersonal relationships and depressive symptoms amongst 10th to 12th grade students. Journal of Affective Disorders, 278, 107-113. ##

Liu, C., & Ma, J. (2019). Adult attachment style, emotion regulation, and social networking sites addiction. Frontiers in Psychology, 10(2352), 1-7. ##

Miller, M., Balsamo, L., Pashankar, F., & Baliey, C. S. (2021). Emotion regulation, pain interference and affective symptoms in children and adolescents with sickle cell disease. Journal of Affective Disorders, 282, 829-835. ##

Niven, K., Garcia, D., Vander Lowe, I., Holman, D., & Mansell, W. (2015). Becoming popular: interpersonal emotion regulation predicts relationship formation in real life social networks. Frontiers in Psychology, 6(1452), 1-11. ##

O’Brien, J. E. (2018). Sometimes, somebody just needs somebody anybody to care: The power of interpersonal relationships in the lives of domestic minor sex trafficking survivors. Child Abuse & Neglect, 81, 1-11. ##

Ullah, N., Treur, J., & Koole, S. L. (2018). A computational model for flexibility in emotion regulation. Procedia Computers Science, 145, 572-580. ##

Xia, H., Li, C., Zhou, D., Zhang, Y., & Xu, J. (2020). Peasant households’ land use decision-making analysis using social network analysis: A case of Tantou Village, China. Journal of Rural Studies, 80, 452-468. ##

Wright, K. (2016). Social networks, interpersonal social support, and health outcomes: A health communication perspective. Frontiers in Communication, 1(10), 1-6. ##