اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات418
تعداد شماره‌ها10,004
تعداد مقالات83,629
تعداد مشاهده مقاله78,542,321
تعداد دریافت فایل اصل مقاله55,611,016
فقانی, رامین, زارعی, محمد مهدی, ابراهیمی, سعید. (1400). همگرایی مفهوم عدالت فقهی در فقه مذاهب اسلامی. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 17(65), 213-243. doi: 10.22034/ijrj.2021.687049
رامین فقانی; محمد مهدی زارعی; سعید ابراهیمی. "همگرایی مفهوم عدالت فقهی در فقه مذاهب اسلامی". نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 17, 65, 1400, 213-243. doi: 10.22034/ijrj.2021.687049
فقانی, رامین, زارعی, محمد مهدی, ابراهیمی, سعید. (1400). 'همگرایی مفهوم عدالت فقهی در فقه مذاهب اسلامی', نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 17(65), pp. 213-243. doi: 10.22034/ijrj.2021.687049
فقانی, رامین, زارعی, محمد مهدی, ابراهیمی, سعید. همگرایی مفهوم عدالت فقهی در فقه مذاهب اسلامی. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 1400; 17(65): 213-243. doi: 10.22034/ijrj.2021.687049

همگرایی مفهوم عدالت فقهی در فقه مذاهب اسلامی

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی
دوره 17، شماره 65، آذر 1400، صفحه 213-243    اصل مقاله (270.12 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2021.687049
نویسندگان
رامین فقانی1؛ محمد مهدی زارعی* 2؛ سعید ابراهیمی2
1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده
به گواهی میراث مکتوب فقه اسلامی، بسیاری از احکام و فروع فقهی، به عدالت، مشروط است. این واقعیت، اهمیت و ضرورت تعریف و مفهوم شناسی عدالت فقهی را اهمیت و ضرورت می‌بخشد؛ از این رو، فقهاء مذاهب اسلامی (شیعه، مالکی، حنفی، شافعی و حنبلی)، درباره‌ی مفهوم شناسی عدالت در فقه، با عبارات متعدد و متفاوت، اظهارنظر کرده‌اند و در نتیجه، ادبیات فقه اسلامی، تعاریف متعددی را برای عدالت فقهی، بیان می‌دارد. نوشتار پیش رو، تعریف عدالت را در فقه مذاهب اسلامی می‌جوید و ماهوی و واقعی بودن و یا ظاهری و عارضی بودن اختلاف بین این تعاریف را می‌کاود و با رویکردی تقریب‏گرایانه، این گمانه را به محک بررسی می‌نشیند که تعاریف به ظاهر متفاوت از عدالت در ادبیات فقه اسلامی، محصول شیوه‌ی بیان و هماهنگی با ادبیات رایج در هر مذهب فقهی است و با استناد به توضیحات فقیهان هر یک از مذاهب اسلامی (شیعه، مالکی، حنفی، شافعی و حنبلی)، به تحلیل عمده‌ترین تعاریف عدالت فقهی روی می‌آورد که در کتب فقهی مسطور است و در پایان پژوهش، به این نتیجه دست می‌یابد که همه‌ی تعاریف بیان شده برای عدالت فقهی، در مذاهب اسلامی، بر مفهومی واحد، همگرا و دارای اتفاق هستند و از این رو، عدالت، در ادبیات فقه مذاهب اسلامی، تنها، دارای یک معنی است؛ امتثال واجبات، اجتناب از کبائر و عدم اصرار بر ارتکاب صغائر. اما می‌توان گفت در باب معاملات عدالت نفسانی حداقلی شهود و در ابواب مربوط به قضاء، حدود و قصاص عدالت نفسانی حداکثری مورد توجه می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
عدالت؛ عدالت فقهی؛ همگرایی مفهوم عدالت؛ تعریف عدالت در فقه فریقین
مراجع
  1. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین (1413). مقالة فی العدالة (چاپ اول). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  2. آشتیانی، محمد حسن بن جعفر (1425). کتاب القضاء (چاپ اول). قم: انتشارات زهیر ـ کنگره علامه آشتیانی.
  3. ابن ابی تَغْلب، عبد القادر بن عمر (1403). نیل المآرب بشرح دلیل الطالب (چاپ اول). کویت: مکتبة الفلاح.
  4. ابن ابی العز، علی بن علی (1424). التنبیه على مشکلات الهدایة (چاپ اول). ناشرون: مکتبة الرشد.
  5. ابن ادریس حلی، محمد بن منصور (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (چاپ دوم). قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  6. ابن اسحاق جندی، خلیل بن إسحاق (1429). التوضیح فی شرح المختصر (چاپ اول). قاهره: مرکز نجیبویه للمخطوطات و خدمة التراث.
  7. ابن بَلْبان، محمد بن بدر الدین (1416). أخصر المختصرات (چاپ اول). بیروت: دار البشائر الإسلامیة.
  8. ابن تیمیه، عبد السلام بن عبد الله (1404). المحرر فی الفقه (چاپ دوم). ریاض: مکتبة المعارف.
  9. ابن جَلاّب مالکی، عبید الله بن حسین (1428). التفریع فی فقه الإمام مالک بن أنس (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  10. ابن حجر هیتمی، أحمد بن محمد (1357). تحفة المحتاج فی شرح المنهاج. قاهره: المکتبة التجاریة مصطفى محمد.
  11. ابن حمزه طوسی، محمد بن علی (1408). الوسیلة إلی نیل الفضیلة (چاپ اول). قم: کتاب‌خانه مرعشی نجفی.
  12. ابن رشد حفید، محمد بن احمد (1425). بدایة المجتهد و نهایة المقتصد (چاپ اول). قاهره: دار الحدیث.
  13. ابن رشد قرطبی، محمد بن احمد (1408). البیان و التحصیل (چاپ دوم). بیروت: دار الغرب الإسلامی.
  14. ابن رفعه، احمد بن محمد (1429). کفایة النبیه فی شرح التنبیه (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  15. ابن شاس، عبد الله بن نجم (1423). عقد الجواهر الثمینة فی مذهب عالم المدینة (چاپ اول). بیروت: دار الغرب الإسلامی.
  16. ابن عابدین، محمد بن محمد امین (1412). قره عین الأخیار لتکملة رد المحتار علی الدر المختار (چاپ دوم). بیروت: دار الفکر.
  17. ابن عابدین، محمد امین بن عمر (1412). رد المحتار على الدر المختار (چاپ دوم). بیروت: دار الفکر.
  18. ـــــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). منحة الخالق (چاپ دوم). بیروت: دار الکتاب الإسلامی.
  19. ابن عبد البر قرطبی، یوسف بن عبد الله (1398). کتاب الکافی فی فقه اهل المدینة المالکی (چاپ اول). ریاض: مکتبة الریاض الحدیثة.
  20. ابن عسکر بغدادی، عبد الرحمن بن محمد (بی‌تا). إرشاد السالک إلى أشرف المسالک فی فقه الإمام مالک (چاپ سوم). قاهره: مطبعة الحلبی.
21- ابن فهد، احمدبن‌محمد بن فهد اسدی (1412). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع. قم: مؤسسه نشر اسلامی.

  1. ابن قائد نجدی، عثمان بن احمد (1419). حاشیة المنتهى (چاپ اول). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  2. ابن قاسم غزی، محمد بن قاسم (1425). فتح القریب المجیب فی شرح ألفاظ التقریب (چاپ اول). بیروت: دار ابن حزم.
  3. ابن قدامة المقدسی، عبد الله بن احمد (1414). الکافی فی فقه الإمام أحمد (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  4. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1388). المغنی. قاهره: مکتبة القاهرة.
  5. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1421). المقنع فی فقه الإمام أحمد (چاپ اول). جدّه: مکتبة السوادی.
  6. ابن مازَه، محمود بن احمد (1424). المحیط البرهانی فی الفقه النعمانی (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  7. ابن مفلح، ابراهیم بن محمد (1418). المبدع فی شرح المقنع (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  8. ابن مفلح، محمد بن مفلح (1424). الفروع (چاپ اول). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  9. ابن ملقن، عمر بن علی (1427). التذکرة فی الفقه الشافعی (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  10. ابن مُنَجَّى تنوخی، مُنَجَّى بن عثمان (1424). الممتع فی شرح المقنع (چاپ اول). مکه مکرمه: مکتبة الأسدی.
  11. ابن مودود موصلی، عبد الله بن محمود (1356). الاختیار لتعلیل المختار (چاپ اول). قاهره: مطبعة الحلبی.
  12. ابن نجار، محمد بن احمد (1419). منتهى الإرادات (چاپ اول). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  13. ابن نجیم، زین الدین بن ابراهیم (بی‌تا). البحر الرائق شرح کنز الدقائق (چاپ دوم). بیروت: دار الکتاب الإسلامی.
  14. ابن نقیب، احمد بن لؤلؤ (1402). عمدة السالک وعدة النّاسک (چاپ اول). قطر: الشؤون الدینیة.
  15. اردبیلی، احمد بن محمد (1403). مجمع الفائدة و البرهان (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  16. اردکانی، مرتضی بن محمد (1402). رسالة فی العدالة (چاپ اول). قم: مؤلف.
  17. اصفهانی، احمد بن حسین (بی‌تا). الغایة و التقریب. بیروت: عالم الکتب.
  18. اصفهانی، بهاءالدین محمد بن‌حسن [فاضل هندی] (1405). کشف اللثام. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی‌نجفی.
  19. انصاری، مرتضی بن محمد امین (1414). رسالة فی العدالة (چاپ اول). قم: مجمع الفکر الإسلامی.
  20. انصاری سنیکی، زکریا بن محمد (بی‌تا). أسنى المطالب فی شرح روض الطالب. بیروت: دار الکتاب الإسلامی.
  21. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1414). فتح الوهاب بشرح منهج الطلاب. بیروت: دار الفکر.
  22. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1417). منهج الطلاب فی فقه الإمام الشافعی (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  23. ایزدی فرد، علی اکبر؛ کاویار، حسین (1389). عدالت نفسانی حداقلی شهود. فصلنامه حقوق، دوره 40، شماره 4، ص 96-98.
  24. بُجَیْرَمِیّ، سلیمان بن محمد (1369). التجرید لنفع العبید. قاهره: مطبعة الحلبی.
  25. بحرانی، یوسف بن احمد (1405). الحدائق الناضرة فی الأحکام العترة الطاهرة (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  26. بعلی، احمد بن عبد الله (بی‌تا). الروض الندی شرح کافی المبتدی. ریاض: المؤسسة السعیدیة.
  27. بعلی خلوتی، عبد الرحمن بن عبد الله (1423). کشف المخدرات والریاض المزهرات لشرح أخصر المختصرات (چاپ اول). بیروت: دار البشائر الإسلامیة.
  28. بکری دمیاطی، عثمان بن محمد شطا (1418). إعانة الطالبین على حل ألفاظ فتح المعین (چاپ اول). بیروت: دار الفکر.
  29. بُلْقِینی، عمر بن رسلان (1433). التدریب فی الفقه الشافعی (چاپ اول). ریاض: دار القبلتین.
  30. بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل (1424). مصابیح الظلام (چاپ اول). قم: مؤسسه وحید بهبهانی.
  31. بهوتى، منصور بن یونس (1414). دقائق أولی النهى لشرح المنتهى (چاپ اول). بیروت: عالم الکتب.
  32. ــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). الروض المربع شرح زاد المستقنع. بیروت: دار المؤید - مؤسسة الرسالة.
  33. ــــــــــــــــــــــ (1431). عمدة الطالب لنیل المآرب (چاپ اول). کویت: مؤسسة الجدید النافع.
  34. ــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). کشاف القناع عن متن الإقناع. بیروت: دار الکتب العلمیة.
  35. جمل، سلیمان بن عمر (بی‌تا). فتوحات الوهاب بتوضیح شرح منهج الطلاب. بیروت: دار الفکر.
  36. جوینی، عبد الملک بن عبد الله (1428). نهایة المطلب فی درایة المذهب (چاپ اول). جدّه: دار المنهاج.
  37. حجاوی، موسى بن احمد (بی‌تا). الإقناع. بیروت: دار المعرفة.
  38. ـــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). زاد المستقنع فی اختصار المقنع. ریاض: دار الوطن للنشر.
  39. حدادی، ابو بکر بن علی (1322). الجوهرة النیرة (چاپ اول). قاهره: المطبعة الخیریة.
  40. حسینی عاملی، سید محمد بن جواد (1419). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  41. حَصْکَفِی، محمد بن علی (1423). الدر المختار شرح تنویر الأبصار و جامع البحار (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  42. حصنی، محمد بن عبد المؤمن (1415). کفایة الأخیار فی حل غایة الإختصار (چاپ اول). دمشق: دار الخیر.
  43. حطاب رُعینی، محمد بن محمد (1412). مواهب الجلیل فی شرح مختصر خلیل (چاپ سوم) بیروت: دار الفکر.
  44. حلبی، تقی الدین بن نجم الدین (1403). الکافی فی الفقه (چاپ اول). اصفهان: کتاب‌خانه‌ی عمومی امام أمیر المؤمنین (ع).
  45. حلی، ابوالقاسم‌نجم‌الدین‌جعفربن‌حسن [محقق حلی]‌‍ (1409). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (چاپ دوم). تهران: استقلال.
  46. حلّی، یحیی بن سعید (1405). الجامع للشرایع (چاپ اول). قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة.
  47. خطیب شربینی، محمد بن احمد (1415). مغنی المحتاج إلى معرفة معانی ألفاظ المنهاج (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  48. خنفر، حازم أحمد (بی‌تا). الحاشیة العثیمینیة على زاد المستقنع. بی‌جا: بی‌نا.
  49. دسوقی، محمد بن احمد (بی‌تا). حاشیة الدسوقی علی الشرح الکبیر. بیروت: دار الاحیاء الکتب العربیة.
  50. دَمِیرِی، بهرام بن عبد الله (1429). الشامل فی فقه الإمام مالک (چاپ اول). قاهره: مرکز نجیبویه للمخطوطات و خدمة التراث.
  51. دَمِیرِی، محمد بن موسى (1425). النجم الوهاج فی شرح المنهاج (چاپ اول). جدّه: دار المنهاج.
  52. رملی، محمد بن احمد (بی‌تا). غایة البیان شرح زبد ابن رسلان. بیروت: دار المعرفة.
  53. ــــــــــــــــــــ (1404). نهایة المحتاج إلى شرح المنهاج. بیروت: دار الفکر.
  54. رویانی، عبد الواحد بن اسماعیل (1430). بحر المذهب فی فروع المذهب الشافعی (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  55. زُرْقانی، عبد الباقی بن یوسف (1422). شرح الزُّرْقانی علی مختصر الخلیل (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  56. زرکشی، محمد بن عبد الله (1413). شرح الزرکشی علی مختصر الخرقی. بی‌جا: دار العبیکان.
  57. زمخشری، جارالله محمود بن عمر (1406). الکشّاف عن حقائق غوامض‌التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه‌التأویل. بیروت: دارالکتاب العربی.
  58. زَیْلَعِی، عثمان بن علی (1313). تبیین الحقائق شرح کنز الدقائق (چاپ اول). قاهره: المطبعة الأمیریة.
  59. سبحانی تبریزی، جعفر (1418). نظام القضاء و الشهادات فی الشریعة الاسلامیة الغراء (چاپ اول). قم: مؤسسه امام صادق (ع).
  60. سبزواری، محمد باقر بن محمد مؤمن (1247). ذخیرة المعاد (چاپ اول) (چاپ سنگی). قم: موسسه آل البیت (ع).
  61. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1423). کفایة الأحکام (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  62. سرخسی، محمد بن احمد (1414). المبسوط. بیروت: دار المعرفة.
  63. سُغْدی، علی بن حسین (1404). النتف فی الفتاوى (چاپ دوم). عمان ـ بیروت: دار الفرقان ـ مؤسسة الرسالة.
  64. سمرقندی، نصر بن محمد (1386). عیون المسائل (چاپ اول). بغداد: مطبعة أسعد.
  65. سیوری، مقدادبن‌عبدالله [فاضل مقداد] (1384). کنز العرفان فی فقه القرآن. تهران: مکتبه مرتضویه.
  66. شُرُنْبُلالِیّ، حسین بن عمار (بی‌تا). حاشیة الشُّرُنْبُلالی. بیروت: دار إحیاء الکتب العربیة.
  67. شِلْبِیّ، احمد بن محمد (1313). حاشیة الشِّلْبِیّ (چاپ اول). قاهره: المطبعة الأمیریة.
  68. شهید اول، محمد بن مکی (1417). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة (چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  69. شهید ثانی، زین الدین بن علی (1410). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (چاپ اول). قم: انتشارات داوری.
  70. _______________ (1413). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام (چاپ اول). قم: مؤسسه معارف اسلامیه.
  71. ـــــــــــــــــــــــــــ (1402). روض الجنان فی شرح الارشاد الأذهان (چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  72. شیخی زاده، عبد الرحمن بن محمد (بی‌تا). مجمع الأنهر فی شرح ملتقى الأبحر. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  73. شیخ طوسی، محمد بن حسن (1407). الخلاف (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  74. شیرازی، محمد (1407). الفقه. بیروت: دارالعلوم.
  75. طباطبائی بروجردی، سید حسین (بی‌تا). نهایة التقریر (چاپ اول). قم: بی‌نا.
  76. طباطبائی حائری، سید علی بن محمد (1418). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  77. طباطبایی، سیدعلی (1412). ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  78. طباطبائی حکیم، سید محسن (1430). مستمسک العروة الوثقی (چاپ اول). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  79. طباطبایی‌یزدی، محمدکاظم (1420). العروﺓ الوثقی. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  80. عاملی، محمدبن‌حسن [حر عاملی] (1403). وسائل اﻟﺸﻴﻌﺔ الی مسائل الشرﻴﻌﺔ. بیروت: دار احیاء التراث العرﺒﻴﺔ.
  81. علامه حلی، حسن بن یوسف (1410). إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان (چاپ اول). قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  82. ـــــــــــــــــــــــــــ (1420). تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة (چاپ اول). قم: مؤسسه امام صادق (ع).
  83. عمرانی، یحیى بن سالم (1421). البیان فی مذهب الإمام الشافعی (چاپ اول). جدّه: دار المنهاج.
  84. عُمیره، احمد برلسی (1415). حاشیة عمیرة علی شرح المنهاج. بیروت: دار الفکر.
  85. عینی، محمود بن احمد (1420). البنایة شرح الهدایة (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  86. فاضل لنکرانی، محمد (1412). تفصیل الشریعة فی شرح التحریر الوسیلة ـ الاجتهاد و التقلید (چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  87. فخر المحققین حلی، محمد بن حسن (1387). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (چاپ اول). قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  88. قاضی أبو یعلى، محمد بن حسین (1405). المسائل الفقهیة من کتاب الروایتین و الوجهین (چاپ اول). ریاض: مکتبة المعارف.
  89. قرافی، احمد بن ادریس (1416). الذخیرة (چاپ اول). بیروت: دار الغرب الاسلامی.
  90. قلیوبی، احمد سلامه (1415). حاشیة القلیوبی علی شرح المنهاج. بیروت: دار الفکر.
  91. کاسانی، ابوبکر بن مسعود (1406). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع (چاپ دوم). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  92. کرمی مقدسی، مرعی بن یوسف (1425). دلیل الطالب لنیل المطالب (چاپ اول). ریاض: دار طیبة.
  93. کلوذانی، محفوظ بن احمد (1425). الهدایة على مذهب الإمام أحمد (چاپ اول). بی‌جا: مؤسسة غراس.
  94. کوسج، اسحاق بن منصور (1425). مسائل الإمام أحمد بن حنبل و إسحاق بن راهویه (چاپ اول). مدینه منوره: عمادة البحث العلمی، الجامعة الإسلامیة بالمدینة المنورة.
  95. نیآوردی، علی بن محمد (1419). الحاوی الکبیر (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  96. مَحَلِّی، جلال الدین (1415). شرح منهاج الطالبین. بیروت: دار الفکر.
  97. مرداوی، علی بن سلیمان (بی‌تا). الإنصاف فی معرفة الراجح من الخلاف (چاپ دوم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  98. ــــــــــــــــــــــ (1424). تصحیح الفروع (چاپ اول). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  99. ـــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). الهدایة فی شرح بدایة المبتدی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  100. مزنی، اسماعیل بن یحیى (1410). مختصر المزنی. بیروت: دار المعرفة.
  101. مقدسی، عبد الرحمن بن ابراهیم (1424). العدة شرح العمدة. قاهره: دار الحدیث.
  102. مقدسی، عبد الرحمن بن محمد (1415). الشرح الکبیر (چاپ اول). قاهره: هجر.
  103. ملا خسرو، محمد بن فرامرز (بی‌تا). درر الحکام شرح غرر الأحکام. بیروت: دار إحیاء الکتب العربیة.
  104. منهاجی اسیوطی، محمد بن احمد (1417). جواهر العقود و معین القضاة و الموقعین و الشهود (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  105. مؤمن قمی، محمد (1422). مبانی تحریر الوسیلة ـ القضاء و الشهادات (چاپ اول). تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی (قده).
  106. موسوی اردبیلی، سید عبد الکریم (1423). فقه القضاء (چاپ دوم). قم: بی‌نا.
  107. موسوی خمینی، سید روح الله [امام خمینی] (بی‌تا). تحریر الوﺴﻴﻟﺔ. تهران: کتابفروشی علمی اسلام.
  108. موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1418). التنقیح فی شرح العروة الوثقی (چاپ اول). قم: لطفی.
  109. ـــــــــــــــــــــــــــ (1411). فقه الشیعة، الاجتهاد و التقلید (چاپ سوم). قم: چاپخانه نوظهور.
  110. موسوی سبزواری، سید عبد الأعلی (1413). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام (چاپ چهارم). قم: مؤسسه المنار.
  111. موسوی قزوینی، سید علی (1419). رسالة فی العدالة (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  112. موسوی عاملی، محمد بن علی (1411). مدارک الاحکام (چاپ اول). بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
  113. موّاق مالکی، محمد بن یوسف (1416). التاج و الإکلیل لمختصر خلیل (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
  114. میدانی، عبد الغنی بن طالب (بی‌تا). اللباب فی شرح الکتاب. بیروت: المکتبة العلمیة.
  115. نجفی، محمد حسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (چاپ هفتم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  116. نووی، یحیى بن شرف (1412). روضة الطالبین وعمدة المفتین (چاپ سوم). بیروت- دمشق- عمان: المکتب الإسلامی.
  117. ــــــــــــــــــــ (بی‌تا). المجموع شرح المهذب. بیروت: دار الفکر.
  118. ــــــــــــــــــــ (1425). منهاج الطالبین و عمدة المفتین (چاپ اول). بیروت: دار الفکر.
  119. هاشمی بغدادی، محمد بن احمد (1419). الإرشاد إلى سبیل الرشاد (چاپ اول). بیروت: مؤسسة الرسالة.
  120. یوسفی، ابن ابی‌المجد [فاضل آبی] (1408). کشف الرموز فی شرح المختصر النافع. قم: مؤسسه نشر اسلامی
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 246
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 210


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب