ضرورت فهم متون مقدس؛ نمونه‌پژوهیِ نامۀ 28 نهج البلاغه

نامه الهیات

دوره 14، شماره 54، اردیبهشت 1400   

نویسندگان

سید محمد مهدی جعفری^{* 1}؛ الهه ویسی²؛ مریم حاجی عبدالباقی³؛ حمیدرضا مستفید³

¹استاد دانشگاه شیراز، گروه زبان و ادبیات فارسی

²دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

³استادیار دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

دین اسلام جزء ادیان مبتنی بر وحی و متن­­محور است و طبیعتاً فرهنگ دینی برگرفته از آن نیز اکنون و در درجۀ اول، با متن شناخته می­شود یعنی متن قرآن و احادیث پیامبر(ص) و سایر ائمه معصوم‰ و این بخشی از میراث فکری و فرهنگی جامعۀ ماست که از نسلی به نسل دیگر می­رسد و هر نسل به تناسب نیازمندی­هایش تفاسیری برای آن عرضه می­کند. به مقتضای پیشرفت علوم، نیاز است برداشت ما از متون مقدس نیز متناسب و همگام با آن مطرح شود. کتب مقدسی مانند نهج البلاغه وقتی به عنوان «متن» مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند، می­توانند هرچه بیشتر به واقعیات ملموس زندگی انسان نزدیک شوند و قابلیت تطبیق بر آن را پیدا کنند و بدین ترتیب، فهم بهتر و بهره­برداری بیشتری از آن­ها به دست آید. زمانی ضرورت بررسی این مسأله وضوح بیشتری پیدا می­کند که جایگاه امام علی(ع) به عنوان اسوه­ای فکری، فرهنگی مدنظر قرار گیرد. تا امروز، پژوهش­های زیاد راجع به نهج البلاغه صورت گرفته؛ اما متأسفانه مسألۀ فهم آن به­عنوان یک متن، زمینۀ تاریخی­اش، فرهنگ و شرایط زمانۀ آن و سبک بیانی در نهج البلاغه کمتر به­صورت متمرکز در نظر گرفته شده است؛ حال آن­که توجه به این مسائل در کنار بررسی­های سندی و فقه الحدیثی زمینه­ای فراهم می­کند تا بتوان به «درکی علمی» از متن رسید. پژوهش حاضر نامۀ 28 نهج البلاغه را از این منظر بررسی می­کند و تکیۀ اصلی آن بر متن­پژوهی است تا بتواند در مجموعه­ای مرکب از داده­های نقلی و عقلی و تحلیل زبانی، اعتبار متن را تعیین کند و از زمینۀ فکری­فرهنگی آن، بهره برداری نماید.

کلیدواژه‌ها

متون مقدس؛ نهج البلاغه؛ فهم حدیث؛ عمل؛ فرهنگ

سایر فایل های مرتبط با مقاله

ضرورت فهم متون مقدس (نمونه‌پژوهیِ نامۀ 28 نهج البلاغه).pdf

مراجع