اندیشه فرهنگ ایرانشهری

فصلنامه تاریخ

مقاله 13، دوره 17، شماره 65، تیر 1401، صفحه 240-259   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

الهام کیا¹؛ اللهیار خلعتبری^{* 2}

¹دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام،واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با تبیین برخی مفاهیم، اصول و نظریه های مندرج در فرهنگ و اندیشه ایرانی در دوره پیش از اسلام کوشیده است مجموعه فکر ایرانی را به مثابه دستگاهی منسجم و متعامل نشان دهد. بر این اساس هندسه فکر ایرانی از سه جزء نظام اعتقادی، نظام اخلاقی و نظام سیاسی تشکیل شده است که دو جزء نخست با فراهم کردن انگاره های پشتیبانی کننده، «الگوی شهریاری» ایرانی را در جزء سوم یعنی نظام سیاسی شکل داده است.«الگوی شهریاری» ایرانی به جهت انسجام نظری همچون پارادایم ثابت به دوره پس از ورود اسلام به ایران منتقل و با استحاله الگوی خلافت به سلطنت به شیوه اساسی کشورداری ایرانی تبدیل شده است. سوال محوری پژوهش حاضر آن است چارچوب فرهنگ اندیشه ایرانشهری دارای چه اجزا و عناصری است؟ بر اساس فرضیه مطرح شده، نظام سیاسی و دینی اجزای مهم و تعیین کننده ساختار اندیشه فرهنگ ایرانشهری هستند.این پژوهش با استناد به منابع دوره پهلوی و دوره اسلام و با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

ایرانشهر؛ فرهنگ؛ اهورامزدا؛ ساسانیان

مراجع