مثبت اندیشی و کارکردهای آن از دیدگاه قرآن کریم

فصلنامه مطالعات قرآنی

دوره 12، شماره 48، دی 1400، صفحه 193-209   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.687506

نویسنده

علیرضا ذوالفقاری

گروه روان‌شناسی، واحد تویسرکان، دانشگاه آزاد اسلامی، تویسرکان، ایران

چکیده

چگونگی اندیشیدن نقش مهمی در زندگی و کارکرد انسان‌ها دارد. انسان‌ها با توجه به نوع نگرشی که نسبت به خداوند، جهان و خود دارند از یکدیگر متمایز و به دو گروه خوش بین و بدبین دسته بندی می‌شوند. افراد خوش بین رویدادهای عالم هستی را بد در نظر نمی‌گیرند. زیرا که می‌دانند هر لحظه عالم دارای حساب و کتاب بوده و بدون اراده خداوند سبحان برگی از درخت نمی‌افتد و انسان‌ها باید به رحمت و بخشش خداوند امید داشته و شادمانه به برنامه ریزی و عمل بپردازند. در پژوهش حاضر سؤال مطرح شده این است که مثبت اندیشی از دیدگاه قرآن کریم دارای چه کارکردهای روان‌شناختی است؟ با بررسی و توجه به معانی آیات یازده کارکرد روان‌شناختی برای مثبت اندیشی یافت شد که عبارت‌اند از تقویت خداباوری، افزایش سلامت جسمانی و روانی، آینده نگری و امیدواری، مدیریت هیجانات، برقراری ارتباطات اثربخش، افزایش تاب آوری، افزایش گذشت، موفقیت بیش‌تر، شاد زیستن، ارزشمندی و معناداری زندگی و استحکام خانواده.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم؛ پیامدهای روان‌شناختی؛ خوش‌بینی؛ خداباوری؛ ارزشمندی زندگی

مراجع

قرآن کریم. ترجمه حسین انصاریان.

نهج البلاغه.

سلیگمن، ای، پی. 1393ش، شادمانی درونی: روان‌شناسی مثبت‌گرا در خدمت خشنودی پایدار، ترجمه مصطفی تبریزی و علی نیلوفری و رامین کریمی، تهران: انتشارات دانش.

سلیگمن، ای، پی. 1394ش، شکوفایی روان‌شناسی مثبت‌گرا(درک جدیدی از نظریه شادکامی و بهزیستی)، ترجمه امیر کامکار و سکینه هژبریان، تهران: انتشارات روان.

سیولی، آنتونی و هنری بیلر. 1391ش، نیروی امید: بر مشکلات دلهره آور زندگی تا غلبه کنید- هرچه باشند، ترجمه مریم تقدیسی، تهران: انتشارات ققنوس.

کوئیلیام، سوزان. 1385ش، تفکر مثبت، ترجمه محمدعلی حسینی و شیوا ایزدی، تهران: انتشارات سارگل.

کوئیلیام، سوزان. 1395ش، مثبت اندیشی، ترجمه فریده براتی و افسانه صادقی، تهران: انتشارات جوانه رشد.

مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. 1374ش، تفسیر نمونه، قم: دار الکتب الإسلامیة.

 

مقالات

توانایی، محمد حسین و الهه سلیم زاده. 1389ش، «بررسی تأثیر مثبت اندیشی از دیدگاه قرآن و حدیث»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم، سال دوم، شماره 7، صص39-63.

سلیم زاده، الهه و محمد حسین توانایی. 1393ش، «غلبه بر موانع موفقیت از دیدگاه قرآن و روایات»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال پنجم، شماره 18، صص119-136.

شریفی، منیژه و اعظم پرچم و مریم السادات فاتحی زاده. 1396ش، «بررسی خوشبینی و تبیین جایگاه آن در استحکام خانواده»، مجله روان‌شناسی و دین، سال دهم، شماره 38، صص65-75.

عبداللهی، صمد و ام کلثوم رزمی. 1393ش، «نقش مثبت اندیشی در حل مسائل زندگی با تأکید بر آیات قرآن کریم و روایات»، فصلنامه قرآن در آینه پژوهش، سال اول، شماره 20، صص159-188.

علی زمانی، امیر عباس. 1383ش، «ایمان دینی و رنج‌های وجودی»، مجله پژوهش‌های فلسفی- کلامی، شماره 21 و 20، صص19-2.

مقدس، حسین و جواد کارخانه. 1399ش، «ایمان به وعده‌های الهی و هدفمندی زندگی از منظر قرآن کریم»، فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره 44، صص275-304.