بررسی فقهی و حقوقی استانداردهای تجهیزات پزشکی و مسئولیت اشخاص مرتبط با تولید و عرضه تجهیزات درمانی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 16، دوره 14، شماره 52، شهریور 1400، صفحه 307-322   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2021.1943943.2204

نویسندگان

مجتبی صادقی بهابادی¹؛ سیدمحسن رزمی^{* 2}؛ مصطفی رجایی پور³؛ سید احسان تهامی⁴

¹دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. رایانامه: [e-mail]

²استاد یارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

³استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. رایانامه: [e-mail]

⁴استادیار گروه مهندسی پزشکی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: پرواضح است تجهیزات درمانی و استانداردهای مربوط به آن از گذشته تاکنون رشد و ارتقای شگرف آوری داشته است. با این‌حال، امروزه بخشی از پرونده‌های دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم پزشکی معضلاتی است که حوزه تجهیزات پزشکی و درمانی و عدم استانداردهای لازم برای آنها مطرح است. اختلال در عملکرد تجهیزات پزشکی و نقص آن، ممکن است منجر به ورود خسارت جبران‌ناپذیری به بیمار شود.
روش: این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از مطالعات و پژوهش‌های مختلف، به استانداردهای تجهیزات پزشکی و اشخاص مرتبط با تولید و عرضه تجهیزات درمانی از منظر فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته ‌شده است.
یافته‌ها و نتایج: تسریع در روند مسئولیت عدم نگهداشت تجهیزات و عدم استانداردهای آن، تولیدکننده و عرضه‌کننده و مراکز درمانی و کادر آن، در قبال خطای حادث شده و پرداخت خسارت به فرد زیان‌دیده از مزایای اصلی نظریه استناد نسبت به سایر نظریه‌ها می‌باشد. در فقه امامیه، مسئولیت محض تولیدکنندگان، متصدیان و کاربران تجهیزات درمانی با مبانی فقهی، نظریه استناد و آرای فقها سازگارتر است.

کلیدواژه‌ها

استاندارد؛ تجهیزات درمانی؛ نظریه استناد؛ مسئولیت مدنی؛ تولیدکننده؛ عرضه‌کننده

مراجع

- بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی. (1403ق). بلغة الفقیه. چاپ چهارم. منشورات مکتبة الصادق.

- بزغانی(شهید ثالث) ، محمدتقی. (1382). الدیات. تحقیق: عبدالحسین شهیدی. چاپ اول. حدیث امروز.

- جعفری تبار، حسن. (1389ش). مسئولیت مدنی کالاها. چاپ اول. دادگستر.

- جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1387ش). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. چاپ چهارم.گنج دانش.

 - حرعاملی، محمد بن حسن. (1409ق). وسائل الشیعه. چاپ اول. موسسه آل البیت علیهم السلام.

- حسینی خامنه‌ای، سید علی. (بی‌تا). جزوه درس خارج فقه. تهیه شده در مرکز تحقیقات فقهی.

- حسینی روحانی، سید محمدصادق. (1414ق). فقه الصادق. چاپ سوم. موسسه دارالکتاب.

- حسینی شیرازی، سید محمد. (1409ق).چاپ دوم. نشر دارالعلوم.

- حسینی مراغی، سید میر عبدالفتاح. (1417ق). العناوین. موسسه النشر الاسلامی.

- حکمت‌نیا، محمود. (1389ش). مسئولیت مدنی در فقه امامیه مبتنی و ساختار. چاپ دوم. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

- حلی. (1420ق). تحریر الاحکام . چاپ اول. موسسه امام صادق علیه السلام.

- خویی، سید ابوالقاسم. (1407ق). مبانی تکملة المنهاج. لطفی.

- دهخدا، علی‌اکبر. (1377ش). لغت‌نامه. چاپ اول. دانشگاه تهران.

رشتی، میرزا حبیب‌الله. (1322ق). رساله فی الغصب. چاپ سنگی.

- سبزواری، سید عبدالاعلی. (1413ق). مهذب الاحکام. موسسه المنار.

- سلیمی، فضه؛ پارساپور، محمدباقر. (1391ش). مبانی مسئولیت مدنی تولیدکننده در برابر مصرف‌کننده کالا. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 16(4). زمستان.

- سید مرتضی، علی بن حسین. (1415ق). الانتصار . چاپ اول. دفتر نشر اسلامی.

- صدوق، محمد بن علی. (1413ق). من لایحضره الفقیه. چاپ دوم. دفتر انتشارات اسلامی.

- صفایی، سید‌حسین؛ رحیمی، حبیب‌الله. (1393ش). مسئولیت مدنی: الزامات خارج از قرارداد. چاپ ششم. سمت.

- صفایی، سیدحسین؛ شعبانی کندسری، هادی. (1394ش). مبنای مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا و ارائه‌دهندگان خدمات؛ مطالعه‌ی تطبیقی در حقوق ایران، اسلام، آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا، 2(4).

- طوسی، محمد بن حسن. (1387ق). المبسوط. چاپ سوم. المکتبه المرتضویه علیه السلام.

  -----------------. (1407ق). تهذیب الاحکام. چاپ چهارم. دار الکتب الاسلامیه.

- عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی. (1422ق). روض الجنان فی شرح إرشاد الأذهان . چاپ اول. مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی.

-----------------. (1413ق). مسالک الافهام. چاپ اول. موسسه المعارف الاسلامیه.

- عاملی(شهید اول)، محمد بن مکی. (بی‌تا). القواعد والفوائد. چاپ اول. مکتبة المفید.

- فاضل لنکرانی، محمد. (1418ق). تفصیل الشریعه (کتاب الدیات). چاپ اول. نشر مرکز فقهی ائمه اطهار.

----------------. (1380ش). جامع المسائل. چاپ دهم. امیر العلم.

- کاتوزیان، ناصر. (1387ش). الزام های خارج از قرارداد: مسئولیت مدنی. چاپ هشتم. دانشگاه تهران.

---------------. (1387ش). الزام‌های خارج از قرارداد: مسئولیت مدنی. چاپ هشتم. دانشگاه تهران.

---------------.(1390ش). مسئولیت ناشی از عیب تولید. چاپ سوم. دانشگاه تهران.

- کاشف الغطا، محمد حسن. (1359ق). تحریر المجله. چاپ اول. مکتبه النجاح.

- کلینی، محمد بن یعقوب. (1990م). الکافی. چاپ اول. دار التعارف للمطبوعات.

- گلپایگانی، سید محمدرضا. (1409ق). مجمع المسائل. چاپ دوم. دارالقرآن الکریم.

- محقق داماد، سید مصطفی. (1385ش). قواعد فقه : بخش مدنی. چاپ دوازدهم. مرکز نشر علوم اسلامی.

- مددی، صادق. (1388ش). مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا. چاپ اول. میزان.

- مدنی کاشانی، آقا رضا. (1408ق). کتاب الدیات. موسسه النشر الاسلامی.

- مرتاضی، احمد؛ غفاری، راضیه؛ اسدی، محمد. (1397ش). مجله علمی- پژوهشی سازمان نظام پزشکی، 36(1)، بهار.

- مرعشی نجفی، سید شهاب الدین. (1415ق). القصاص علی ضوء القرآن. کتابخانه آیت الله مرعشی.

- مفید، محمد. (1413ق). المقنعه. چاپ اول.کنگره هزاره‌ شیخ مفید.

- منتقمی، فروغ. (1385ش). چاپ اول. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.

- موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم. (1416ق). فقه الدیات. چاپ اول. نشر مکتبة امیرالمومنین.

- موسوی بجنوردی، سید حسن. (1419ق). القواعد الفقهیه. چاپ اول. نشر الهادی.

- موسوی خمینی، سید روح‌الله .(1375ش). تحریر الوسیله. موسسه نشر آثار امام خمینی (ره).

- نجفی، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرایع الاسلام. چاپ هفتم. دار الاحیاء تراث العربی.

 - نرم افزار گنجینه استفتائات قضایی. نسخه، 4/1/1386ش. دفتر آموزش روحانیون.