توانمندسازی اجتماعات محلی با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی: ناحیه کرهرود شهر اراک )

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

دوره 13، شماره 49، آذر 1400، صفحه 88-65   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا نوری^{* 1}؛ علیرضا شیخ الاسلامی²

¹دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، بروجرد، ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، بروجرد، ایران

چکیده

شهرها به عنوان سیستم های پویای اقتصادی- اجتماعی و زنده، به ناچار در طول حیات خود شـاهد فرسـودگی های کالبدی در بافت خود می شوند که از این بافت ها می توان به عنوان عضو بیمـار شـهرها نـام بـرد. توجه به ساماندهی بافت های فرسوده شهری همواره یکی از مسائل اساسی تصمیم گیریان و مدیران  شهری می باشد. با‌توجه ‌به‌ ‌روند‌ ‌ رو به افزایش ‌این محدوده ها،‌ رهیافت ‌‌ها‌ی‌ مختلفی ‌برای‌ حل‌ معضل این نوع بافت ها ‌ارائه‌ شده‌است.‌ یکی ‌از ‌این ‌رهیافت ‌ها ‌توانمندسازی، ‌یعنی ‌پذیرفتن ‌حقوق شهروندی ‌این ‌ساکنان ‌و ‌حرکت‌ به ‌سوی ‌مشارکت ‌‌مردمی‌ ‌است. از اینرو مقاله حاضر نیز با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی آینده ساماندهی بافت فرسوده شهری محله کرهرود اراک با رویکرد توانمندسازی پرداخته است. برای گردآوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه ای و همچنین تهیه پرشسنامه و مصاحبه با خبرگان مربوطه بهره گرفته شده و در این رابطه، 51 شاخص در پنج حوزه اقتصادی، کالبدی، زیست محیطی، اجتماعی – فرهنگی و سیاسی و مدیریتی برای تحلیل آینده ساماندهی بافت فرسوده محله مورد مطالعه با رویکرد  توانمندسازی  استخراج گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افزار Mic Mac استفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت محدوده مورد مطالعه از یک سیستم ناپایدار تبعیت میکند. از طرفی 9 عامل کلیدی و موثر جهت ساماندهی این بافت در آینده و  با رویکرد توانمندسازی از تحلیل نتایج به دست آمده است.

کلیدواژه‌ها

توانمندسازی؛ اجتماعات محلی؛ آینده پژوهی؛ شهر اراک؛ کرهرود