خسارت ناشی از جنگ بر خدمات اکوسیستم در استان خوزستان( تالاب هورالعظیم)

اکوسیستم های طبیعی ایران

دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 44، شهریور 1400، صفحه 65-81   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سلیمه عبادی قاجاری^{* 1}؛ نغمه مبرقعی²؛ مصطفی کشتکار³

¹خیابان خوش. بالاتر از مرتضوی. انتهای کوچه خداکرم. ابتدای کوچه شهامی. پلاک ۱

²دانشیار گروه برنامه‏ریزی و طراحی محیط پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی، تهران

³دانشجوی دکترای علوم و مهندسی محیط‏زیست دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

جنگ به‌عنوان درگیری‌های مسلحانه بین کشورهای مختلف یا گروه‌های مختلف در یک کشور تعریف می‌شود که می‌تواند اثرات مخربی را در ابعاد مختلف از جمله محیط‌زیست به بار آورد. ازجمله اثرات جنگ بر محیط‏زیست می‌توان به تغییر کاربری و تخریب زیستگاه‏ها، آلودگی آب، خاک، هوا و صدا ناشی از سلاح‏های بیولوژیکی، شیمیایی و هسته‏ای، از بین رفتن گونه‏های گیاهی و جانوری، افزایش ناگهانی تولیدات غذایی کشاورزی، تغییر در الگوی جمعیت و استراتژی‏های مخرب محیط‏زیستی اشاره کرد.
هدف پژوهش حاضر تعیین ارزش اقتصادی میزان خسارت محیط‌زیستی ناشی از جنگ تحمیلی (1988-1980) بر تالاب هورالعظیم است. برای این منظور سعی شده است تا با مطالعه اسنادی، مقایسه نقشه‏های کاربری و پوشش اراضی قبل و بعد از جنگ با استفاده از طبقه‌بندی تصاویر ماهواه‌ای لندست 2 و 5 در سال 1977 و 1988 و روش شی‌گرا، انواع خسارات محیط‏زیستی ناشی از جنگ استخراج شده و شدت تخریب با استفاده از نرم‌افزارهای QGIS، ENVI وeCognition تحلیل شود. سپس با استفاده از روش ارزش‏گذاری خدمات اکوسیستمی(انتقال منافع) میزان این خسارات و تخریب ارزش‌گذاری و خسارات ناشی از آن بر اکوسیستم تالاب هورالعظیم محاسبه شده است. درنهایت مشاهده شد که جنگ ایران و عراق سالانه خسارتی بالغ‌بر 18 میلیارد دلار معادل 3857 هزار میلیارد ریال بر محیط زیست تالاب مذکور وارد ساخته است. که مبلغ ذکر شده برای یک سال می‌باشد و برای سال‌های متمادی بر اساس تورم سالانه این مبلغ قابل تغییر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

جنگ؛ خدمات اکوسیستم؛ خسارت محیط‌زیستی؛ روش انتقال منافع؛ استان خوزستان

مراجع