بررسی اقلام سته درسیرتحول خطوط اسلامی

تاریخ ایران اسلامی

دوره 8، شماره 1، مرداد 1399   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محمدتقی فاضلی^{* 1}؛ عبدالعزیز موحد²

¹اگروه تاریخ ،واحدشوشتر،انشگاه آزاداسلامی واحدجامع شوشتر ،شوشتر،ایران

²واحد جامع شوشتر

چکیده

در آغاز دولت عباسی )۱۳۲–۶۵۶ ه‍. ق) بازار خوشنویسی رونق گرفت و برای تفنن و زیبایی، شیوه‌های متعددی در خط پیدا شد. انواع خط کوفی متجاوز از پنجاه نوع مختلف رواج داشت و خط نسخ اولیه نیز از نظر شکل نگارش و اندازه قلم تنوع زیادی پیدا کرد که تشخیص و خواندن و نوشتن همه آن‌ها کار ساده‌ای نبود.در این زمان قلم‌ها یا روش‌های روشن‌تر و بهتری پدید آمدند که به خطوط ششگانه یا اقلام سته شهرت دارند.محققین ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن عبدالله بیضاوی شیرازی (شوال ۲۷۲- ۳۲۸ قمری / مارس ۸۸۶ -۹۴۰ میلادی معروف به اِبْنِ مُقْله، ادیب، خوشنویس و وزیر عباسیان را مبدع و شکل دهنده این شش خط مختلف می‌دانند درواقع ابن مقله این خطوط را از میان خطوط مختلف متمایز کرد و آنان را قاعده‌مند ساخت.او از آمیختن خط کوفی اولیه، نسخ اولیه و ابتکارات جدید، خطوط ششگانه را بوجود آورد. دراین پژوهش اقلام سته درسیرتحول خطوط اسلامی به روش کتابخانه ای بارویکرد توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرارخواهدگرفت.براساس نتایح این مقاله هدف بررسی اقلام سته وخوشنویسی دردوره های اسلامی ودرپی پاسخ به این پرسش است که واضع اصلی اقلام سته و خوشنویسی اسلامی چه کسی بوده است؟ برطبق این پژوهش مشخص خواهدشد که ابن مقله نقش اصلی ومهم راایفانموده است.تاجایی که دراین راه ازجانش مایه گذاشت وباتربیت شاگردانی برجسته موجب پیشرفت این هنرتزیینی درفرهنگ وتمدن اسلامی شد.
کلیدواژه ها:اقلام سته،ابن مقله،خط ،خوشنویسی

کلیدواژه‌ها

اقلام سته؛ ابن مقله؛ خط؛ خوشنویسی

مراجع