تطبیق و تحلیل عناصر رمانتیک در شعر نادر نادرپور و پل الوآر ترجمۀ احمد شاملو

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 13، شماره 50، دی 1400، صفحه 273-296   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.688643

نویسنده

فرهاد محمدی^*

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد هشتگرد، دانشگاه آزاد اسلامی، هشتگرد، ایران.

چکیده

رمانتیسم یکی از پیچیده ­ترین و در عین حال جذاب­ترین مکاتب ادبی در جهان به­ شمار می ­رود. ظهور آن در قرن هجدهم در فرانسه در برابر سنت نئوکلاسیسم بود. نادر نادرپور به عنوان یکی از شاگردان نیما یوشیج که خود سر منشا رمانتیسم در شعر معاصر پارسی شناخته می­ شود، در اشعار خود بسیار از خصوصیات مکتب رمانتیسم بهره برده است و مقایسۀ آنها با شعر شاعری سورئال مانند پل الوآر خالی از لطف نیست، چرا که خود رمانتیسم، بعدها راه به سوی سورئالیسم باز کرد و شاعران مکتب سورئال از خصوصیات رمانتیسم به طور موثری در شعرشان بهره می­ برند. به­ خصوص پل الوآر که گاه آنقدر در اشعارش رمانتیک می ­شود که مخاطب شعر در مورد اندیشه ­های سورئال او تردید می ­کند. در این نوشتار سعی  می شود عناصر رمانتیسم در شعر او با شعر پل الوآر شاعر فرانسوی که بعدها از بنیانگذاران مکتب سورئالیسم شد به بحث گذاشته شود که منظور و هدف یافتن آموزه ­های مشترک دو شاعر از دو سرزمین و دو فرهنگ محتلف از دیدگاه مکتب رمانتیسم می­ باشد که همانا ادبیات در همین سیر نگاه مشترک شاعر و نویسنده مبنایی جهانی و همه­ گیر می­ یابد. این گفتار به شیوۀ توصیفی تحلیلی (تحقیقات کتابخانه­ ای) انجام پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها

شعر؛ عناصر رمانتیسم؛ نادرپور؛ الوآر؛ ادبیات مقایسه ای

مراجع

کتاب‌ها

ترابی، علی اکبر(1376) جامعه شناسی ادبیات فارسی، تبریز: فروغ آزادی.

جعفری جزی، مسعود (1378) سیر رمانتیسم در اروپا، تهران: نشر مرکز.

حقوقی، محمد (1383) ادبیات امروز ایران، تهران: قطره.

رجایی، نجمه (1378) آشنایی با نقد معاصر عربی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.

رستمی، فرشته، کشاورز، مسعود (1382) رمانتیسم در شعر فروغ فرخزاد، تهران: نوای دانش.

زرین کوب، عبدالحسین (1374) آشنایی با نقد ادبی، تهران: سخن.

سید حسینی، رضا (1354) مکتب‌های ادبی، تهران: نیل.

شاملو، احمد (1384) همچون کوچه‌ای بی‌انتها، تهران: نگاه.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1388) صورخیال در شعر فارسی، تهران: نگاه.

شکیب انصاری، محمود (1376) مکتب‌های ادبی، 2 جلد، تهران: نوبهار.

طحان، رعیون (1972م) الادب المقارن و الادب العالم، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.

غزایی عمران، سعدی (2011م) شعراء معاصرون من اعلام الشعر العربی المعاصر، بیروت: دار الکتاب العربی.

غنیمی هلال، محمد (1373) ادبیات تطبیقی، ترجمه و تحشیه و تعلیق از مرتضی آیت الله زاده شیرازی، تهران: امیرکبیر.

فورست، لیلیان (1385) رمانتیسم، ترجمۀ مسعود جعفری، تهران: مرکز.

کاخی، مرتضی (1368) روشن‌تر از خاموشی، تهران: آگاه.

گلدمن، لوسین (1376) جامعه، فرهنگ و ادبیات، ترجمۀ محمد جعفر پوینده، تهران: چشمه.

مرتضویان، علی (1386) رمانتیسم در اندیشۀ سیاسی، تهران: ارغنون.

مکی، طاهر احمد (1987م) الادب المقارن، اصوله و تطوره و مناهجه، القاهره: دارالمعارف.

نادرپور، نادر (1382) مجموعه اشعار، تهران: نگاه.

مقالات

آل بویۀ لنگرودی، عبدالعلی، مدبری، فریبا (1390) بررسی تطبیقی رمانتیسم در اشعار نادر نادرپور و ابوالقاسم شابی، فصلنامۀ لسان مبین، شمارۀ 2 (3)، صص1-27.

باشلار، گاستون (1378) بذر و خرد در شعر پل الوار، ترجمۀ جلال ستاری، ماهنامۀ کلک، شمارۀ 105، صص 7-11. خاکپور، محمد، اکرمی، میرجلیل (1389) رمانتیسم و مضامین آن در شعر معاصر فارسی، فصلنامة علمی پژوهشی کاوش نامه، شمارۀ 11 (21)، صص 225- 248.

سیدی، حسین (1390) درآمدی توصیفی-تحلیلی بر پیستی و ماهیت ادبیات تطبیقی، شمارۀ 1 (3)، صص 1-21.

معروف، یحیی، نعمتی، فاروق (1390) بررسی تطبیقی رمانتیسم در اشعار سید قطب و نادر نادرپور، نشریه ادبیات تطبیقی، شمارۀ 3 (5)، صص 253-278.

منابع لاتین

Abrams, M.H. (1978) The Norton Antology of English Literature. Fifth ed. New york and London: w.w.norton and company.

Abrams, M.H. and Galt Harpham, Geoffrey (2007) A  Glossary of the literary terms. tenth ed. Boston: Wadsworth Cengage Learning.

Arana, R. Victori (2008) The Facts on File Companion to World Poetry: 1900 to the Present. New York. Facts On File, Inc.

Keynes, Geoffrey (1939)  A vision of the Last Judgment in Poetry and Prose of William Blake. Forth ed. London. The nonesuch press.