اثربخشی مداخله گروهی مبتنی بر روان شناسی مثبت گرا بر بهبود استرس شغلی کارمندان

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 12، شماره 47، اسفند 1400، صفحه 103-112   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محبوبه امیدی^{* 1}؛ سوسن سالاری²؛ محمدمهدی عقیلی³

¹کارشناسی ارشد، گروه روان شناسی عمومی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

³دکتری روانشناسی سلامت، استادیار گروه روان شناسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله گروهی مبتنی بر روان­شناسی مثبت­گرا بر استرس شغلی کارکنان شاغل در قوه قضاییه در شهر تهران انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون – پس­آزمون با گروه کنترل و پی­گیری 3 ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه کارمندان تحت استرس قوه قضاییه شهر تهران بود که در سال 96 به مرکز سلامت قوه قضاییه مراجعه کردند. تعداد30 نفر از کارکنان قوه قضاییه در شهر تهران به صورت نمونه­گیری دردسترس برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل اختصاص یافتند. گروه آزمایش در هشت جلسه 5/1 ساعته مداخله گروهی مثبت­گرا را دریافت کرد. برای گروه کنترل، هشت جلسه 5/1 ساعته با موضوعات بی­ربط به مداخله مانند صحبت در باره­ سیگار، الکل و تصادفات برگزار گردید. آزمودنی­ها پیش و پس از مداخله  و در مرحله پی­گیری به پرسش­نامه استرس شغلی (اسپیو، 1987) پاسخ دادند. داده­های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: مداخله گروهی مبتنی بر روان­شناسی مثبت­گرا، منجر به کاهش معنی­دار نمره استرس شغلی گردید (01/0>P). نتیجه­گیری: پیشنهاد
می­شود در کنار دیگر راهبردهای مقابله­ای موثر، مداخله گروهی مبتنی بر
روان­شناسی مثبت­گرا بر روی کارمندان شاغل تحت استرس شغلی صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

روان‌شناسی مثبت‌گرا؛ استرس شغلی؛ گروه درمانی

مراجع

ساعتچی، م. (1387). بهداشت­روانی در محیط کار با تأکید بر فشار روانی و فرسودگی شغلی. تهران: نشر ویرایش.

خسروی، م. (1382). بررسی عوامل استرس­زای شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه­های دانشگاهی وزارت علوم، تحقیقات و فن­آوری شهر تهران از دیدگاه آنان. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک).

دایر، و. (1380). عظمت خود را دریابید. مترجم: محمدرضا آل­یاسین. تهران: هامون.

رحمتی، د. (1389). ارتباط عوامل فردی ایجاد فشار روانی با بهره­وری نیروی انسانی. فصلنامه انتظام اجتماعی، 2(1)، 99 – 124.

راس، ر.، آلتایمر، ال. (1385). استرس شغلی. مترجم: غلامرضا خواجه‌پور. تهران: بازتاب.

گلستانی­بخت، طاهره. (1388). روان­شناسی مثبت­گرا. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

مریدی، گ.، ولیئی، س.، فتحی، م.، شفیعیان، م.، غریبی، ف. (1391). عوامل استرس­زای آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان پرستاری، مامایی و اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی کردستان. مجله آموزش در علوم پزشکی، 11(7)، 675-684.

 

Ahrens, B., & Youssef-Morgan , C. (2017). Gratitude: an antidote to work stress. In R. Burke, & K. Page (Eds.), Research Handbook on Work and Well-Being (pp. 314-331). Cheltenham, England: Edward Elgar Publishing.

Ali, N. S., & Ali, O. S. (2016). Stress perception, lifestyle behaviors, and emotional intelligence in undergraduate nursing students. Journal of Nursing Education and Practice, 6(10), p16.

Avey, J. B., Luthans, F., Hannah, S. T., Sweetman, D., & Peterson, C. (2012). Impact of employees' character strengths of wisdom on stress and creative performance. Human Resource Management Journal, 22(2), 165-181.

Carver, C. S., & Scheier, M. F. (1999). Stress, coping, and self-regulatory processes. In L. A. Pervin & O. P. John (Eds.), Handbook of personality (., pp. 553-575). New York: Guilford.

Chen, M., Miller, G., Cooper, D., Wilson, T. (1995). Taiwanese Junior College Teachers Stress: Counseling Implications, Proceeding of the 15. Integer National Counseling Conference, Hong Kong.

Cohn, M., Fredrickson, B L., Brown, S L., Mikels, J A., Conway, A M. (2009). Happiness unpacked: Positive emotions increase life satisfaction by building resilience. Emotions, 9(3), 361 – 368.

Cox, S. S. (2011). An investigation of forgiveness climate and workplace outcomes. Academy of Management Proceedings, 1, 1-6.

Cox, S. S., Bennett, R. J., Tripp, T. M., & Aquino, K. (2012). An empirical test of forgiveness motives' effects on employees' health and well-being. Journal of occupational health psychology, 17(3), 330-340.

Darabi, M., Macaskill, A., & Reidy, L. (2017). Stress among UK academics: identifying who copes best. Journal

Duckworth, A., Steen, T., Seligman, E P. (2005). Positive psychology in clinical practice. University of Pennsylvania, 629 – 651.

Fava, A G., Ruini, C.  (2003). Development and characteristics of a well-being enhancing psychotherapeutic stategy: Well-being therapy. Journal of Behavior Therapy and Ewperimental Psychiatry, 34, 45-63.

Fredrickson, B. L. (2000). What good are positive emotions? Review of General Psychology, 2(3), 300–319.

Fredrickson, B L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology. American Psychologist, 56, 218-226.

Fredrickson, B. L. (2004). The broaden-and-build theory of positive emotions. Philosophical transactions-royal society of London series biological sciences, 359, 1367-1378.

Harzer, C., & Ruch, W. (2015). The relationships of character strengths with coping, work-related stress, and job satisfaction. Frontiers in Psychology, 6.1-12.

Johnson, M. K., Rowatt, W. C., & Petrini, L. (2011). A new trait on the market: Honesty–Humility as a unique predictor of job performance ratings. Personality and Individual Differences, 50(6), 857-862.

Joseph, S., Wood, A. (2010). Assessment of Positive Functioning in Clinical Psychology: Theoretical and Practical issues. Clinical Psychology Review, 12: 34-39.

Lecardeur. L., Stip. E., Giguere. M., Blouin. G., Rodriguez. J. P., Champagne-Lavau. M. (2009). Effects of Cognitive Remediation Therapies on Psychotic Symptoms and Cognitive Complaints in Patients with Schizophrenia and Related Disorders: A Randomized Study. Schizophrenia Research, 111 (1-3): 153-158.

Lucas R E., Diner E R., Suh E.  (1996). Discriminate validity of wellbeing measures. Personality and Social Psychology, 71 (4): 616-628.

Mac, Grath.  (2001). Group processes in organizational contexts. Wiley Online Library.

National Institute for Occupational Safety and Health. (1999). Stressat Work. Centers for Disease Control and Prevention. U S Department of Health and Human Services. 1999: Publication no: 99-101: p 26.

Oginska-Bulik, N. (2005). Emotional intelligence in the workplace: Exploring its effects on occupational stress and health outcomes in human service workers. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 18(2), 167-175.

Oh, I. S., Lee, K., Ashton, M. C., & de Vries, R. E. (2011). Are Dishonest Extraverts More Harmful than Dishonest Introverts? The Interaction Effects of Honesty Humility and Extraversion in Predicting Workplace Deviance. Applied psychology, 60(3), 496-516.

Schwartz, N., Strack, F. (2008). Evaluating one’s life: a judgment model of subjective well-being. Great Britain: Pennington Press, 4, 27-47.

Seligman, M E P.  (2000). Handbook of positive psychology. University of Pennsylvania.

Slaski, M., & Cartwright, S. (2003). Emotional intelligence training and its implications for stress, health and performance. Stress and health, 19(4), 233-239.

• Tak Y, Lauver D. (1995). Optimism and coping with breast cancer symptom. Nursing research, 44 (4): 202-207.