بررسی جریان تقابل سنّت و مدرنیته در رمان «صد سال تنهایی» گابریل گارسیا مارکز

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 18، شماره 52، شهریور 1400، صفحه 43-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا فرضی^{* 1}؛ رضا قاسم زاده²؛ فهیمه حاجی زاده³

¹گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

²دانشیار گروه زبان وادبیّات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

³دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه تبریز، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، تبریز، ایران.

چکیده

چکیده
رمان صد سال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز، یکی از زیباترین رمان‌هایی است که با درون مایه‌ای از تقابل سنّت و مدرنیته به شیوۀ رئالیسم جادویی به نگارش درآمده است. چالش میان سنّت و مدرنیته به عنوان دو رخداد عظیم اجتماعی، در ادبیّات جهان بویژه در قالب رمان بازتاب یافته است که رمان صد سال تنهایی مارکز، نمونۀ بارز این نوع آثار ادبی به شمار می‌آید. در این پژوهش ضمن بررسی پیامدهای مثبت و منفی مدرنیته در جامعۀ مورد نظر مارکز، به تقابل آن با سنّت در چهار حوزۀ فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و سیاست با تکیۀ بر نظریّة جامعۀ شناختی گیدنز پرداخته‌ایم. مارکز به عنوان یک ژورنالیست حرفه‌ای و رمان نویس توانا در حوزة کشورهای آمریکای لاتین، به خوبی توانسته است که با آفرینش تصاویر بدیع و با بهره‌گیری از شیوۀ نوین رئالیسم جادویی، مشکلات و گرفتارهای کشورش و سایر کشورهای همسان را در این رمان به نمایش بگذارد. به زعم مارکز، کشورهای جهان سوم نه تنها با حضور مدرنیته به مرز تعالی و ترّقی نرسیده‌اند بلکه به میدانی وسیع برای رقابت کشورهای سرمایه‌داری و استعمارگر در غارت ذخایر مادّی و چپاول سرمایه‌های معنوی آنها تبدیل شده‌اند. وی در این رمان برخلاف نظریّة گیدنز، به تصویرسازی یک جامعۀ سنّتی پرداخته‌اند که با نفود و گسترش روز افزون مدرنیته رو به نابودی و زوال می‌نهد.  

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌‌ها: سنّت؛ مدرنیته؛ فرهنگ؛ اجتماع؛ اقتصاد؛ صد سال تنهایی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد 99.pdf

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

• آزاد ارمکی، تقی، (1380)، مدرنیته ایرانی، تهران: نشر اجتماع، چاپ اوّل.
• احمدی، بابک، (1374)، مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران: مرکز، چاپ اوّل.
• استراترن، پل، (1388)، آشنایی با گارسیا مارکز، ترجمه مرجان رضایی، تهران: مرکز، چاپ اوّل.
• افشارکهن، جواد، (1383)، بازخوانی جامعه شناختی سنّت گرایی و تجدّد طلبی در ایران، تهران: آوای نور.
• باکاک، رابرت، (1386)، فهم جامعۀ مدرن، ترجمه مهران مهاجر، تهران: آگاه.
• برمن، مارشال، (1380)، تجربه مدرنیته، ترجمه مراد فرهادپور، تهران: طرح نو، چاپ اوّل.
• بهنام، جمشید، (1375)، ایرانیان و اندیشه تجدّد، تهران: فروزان، چاپ اوّل.
• جهانبگلو، رامین، (1373)، زمانی برای انسانیّت بشر، تهران: نشر نی، چاپ اوّل.
• زرّین کوب، عبد الحسین، (1378)، نقد ادبی، تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم.
• زیباکلام، صادق، (1376)، سنّت و مدرنیته، تهران: نشر روزنه، چاپ اوّل.
• عضدانلو، حمید، (1384)، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی، تهران: نشر نی، چاپ اوّل.
• فاضلی، مهبود، (1391)، سنّت و مدرنیته در رمان همسایه‌ها، فصلنامة زبان وادبیّات فارسی، شمارة 27، زمستان 91.
• کسرایی، محمّد سالار، (1384)، چالش سنّت و مدرنیته در ایران، تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.
• گلی، احمد، (1389)، گذر از سنّت به مدرنیته در داستان طعم گس خرمالو زویا پیرزاد، بهار سخن، شمارة 16.
• گیدنز، آنتونی، (1387)، پیامدهای مدرنیته، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم.
• ________، (1387)، تجدّد و تشخّص، ترجمة ناصر موفّقیان، تهران: نشر نی، چاپ پنجم.
• ________، (1380)، مجموعه مقالات در بارة مدرنیسم، ترجمة حسنعلی نوذری، تهران: نقش جهان، چاپ سوم.
• مارتین، جرالد، (1391)، زندگینامه گابریل گارسیا مارکز، ترجمة بهمن فرزانه، تهران: ققنوس، چاپ اوّل.
• مارکز، گابریل گارسیا، (1385)، صد سال تنهایی، ترجمة محمّدرضا راه‌ور، چاپ هفتم، تهران: شیرین.
• میلانی، لیلا، (1386)، کارناوال یکی از قدیمی‌ترین انواع جشن در جهان، روزنامة اعتماد، شمارة 1554، ص: 8.
• هورشیتان، عطاء، (1380)، مدرنیته، جهانی شدن ایران، تهران: چاپخش، چاپ اوّل.