تحلیل گزیده‌ای از اشعار سیاسی ـ اخلاقیِ فیلیس ویتلی شاعر آفریقایی ـ آمریکایی براساس نظریة‌ استدلال‌ورزی استفن. ای. تولمین

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 18، شماره 52، شهریور 1400، صفحه 131-152   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ویدا سبزواری بیدختی¹؛ سعید روزبهانی^{* 2}؛ ابوالقاسم امیر احمدی³

¹دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.

²گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار ، ایران.

³گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.

چکیده

چکیده
استدلال­ورزی، از فرض­ها یا مقدّمه به ­عنوان گزاره­های معلوم و حقیقی برای نشان دادن گزاره‌های نو استفاده می­شود. این فرایند، به­ویژه در حیطة اخلاق و مذهب، ممکن است اندیشه­ها، عقاید، و جهان‌بینیِ مخاطب را چنان تحت تأثیر قرار دهد که شخص به­ناچار در جهت اصلاح آنها قدم برمی‌دارد. استفن. ای. تولمین، فیلسوف مشهور قرن بیستم، صاحب نظریّة استدلال‌ورزی، استدلالات موجود را در شش مؤلفة ادّعا، داده­ها، برهان، پشتوانۀ برهان، ردیّه و شاخص­های قطعیّتِ کلام تقسیم­بندی کرده است. چنین نظریة­ اقناعی را می‌توان در شعر فیلیس ویتلی(1784م)؛ اشاره ­­کرد. پژوهش حاضر، با هدف تحلیل و واکاویِ استدلالی و مضمونی چند قطعۀ سیاسی ـ اخلاقی برگزیده از اشعار شاعر فوق براساس نظریّۀ فوق، صورت ­گرفته است. در این مقاله سعی شده به این پرسش­ها پاسخ داده شود: ویتلی در قالب اشعار سیاسی ـ اجتماعی منتخب چه ادّعاها و یا توصیه­هایی و چه برهان­ها و پشتوانه­هایی را برای اقناعِ مخاطب و تأییدِ دعاوی خود استفاده کرده­است؟ شاخص­های قطعیّت به کار رفته در داده­ها، دعاوی و برهان­ها کدام­اند و تأثیرهای ممکن و محتمل آنها بر لحن و کلام شاعر چیست؟ نتایج حاصل از این مقاله عبارتنداز: در قطعة الف، دعاوی، نژادپرستی و برهان­ها، وراثت، درقطعة ب، دعاوی: آزادی، امیدبخشی، نام نیک و برهان­ها: سیاست و جهان‌بینی، در قطعة ج، دعاوی: امیدبخشی، خداشناسی، عدالت‌گستری و برهان­ها: جهان‌بینی و اخلاق اجتماعی، در قطعة چهارم، دعاوی: خداشناسی، پیروی از عالم، پرهیز از گناه و برهان­ها: جهان‌بینی عقیدتی، اخلاق شخصی و اخلاق علم‌آموزی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: استدلال‌ورزی؛ ویتلی؛ نظریّه؛ تولمین؛ تحلیل

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد 99.pdf

مراجع

فهرست منابع و مأخذ

الف: کتابنامه

• عالمی، روح اللهة، (1389)، منطق، چاپ دوم، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی.
• کانوی، د.، مانسون، ر. (1391)، مبانی استدلال، ترجمةتورج قانونی، تهران: ققنوس.
• مزینانی، ابوالفضل. (1396). گفتمان­کاوی موضوعی مدلی بر مبنای تاریخی گفتمانی و روش تفسیر قرآن کریم، رساله دکتری منتشرنشده، مشهد: دانشگاه فردوسی.  

 

ب: مجلاّت

• اسکویی، نرگس، (1394)، «تأثیر فرهنگ عامّه بر شعر رسمی»، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، ش 39، صص: 22-1
• روزبهانی، سعید، و دیگران، (بی­تا)، «بررسی شیوة استدلال­ورزی در مناظرات پروین اعتصامی بر اساس نظریة تولیمن»، مجلّه پژوهش­های ادبی شیراز، (در نوبت چاپ می­باشد).
• عبدالهی، منیژه، عمل­صالح، احیا، (1391)، «بررسی ساختار استدلال در سه متن دورۀ قاجار»، مجلّة بوستان ادب دانشگاه شیراز، س 4. ش 2، صص: 174-151.
• مزینانی، ابوالفضل؛ نصیری، سحر، (1397)، «طرح روش تحقیق جهت کاربست نظریّة تولمین در سبک­شناسی، تحلیل گفتمان، و زبان­شناسی حقوقی»، مجلّة جستارهای زبانی، ش 51، صص: 189-169.

 

ج: منابع انگلیسی

• Gates, H. L. (2010), Trials of Phillis Wheatley: America's Second Black Poet and Her Encounters with the Founding Fathers, Basic Civitas Books
• Kennedy, G. A. (1963), Greek Rhetoric under Christian Emperors, New Jersey: Princeton.
• Mani, Manimangai. (2015). "Racial Awareness in Phillis Wheatley’s Selected Poems". International Letters of Social and Humanistic Sciences. Vol. 56, pp 74-79.
• Meehan, Adam; Bell, J. L.(2017). "Phillis Wheatley: George Washington's Mount Vernon". Mount Vernon.
• Reisigl, M., & Wodak, R. (2009). The discourse-historical approach. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of critical discourse analysis (2nd ed., pp. 87–121). London, UK: Sage.
• Herbert, R. G. (1970). Life and Works of Phillis Wheatley. The Black Heritage Library Collection. Plainview, N.Y.: Books for Libraries Press.
• J. (2008), Rhetoric, London and New York: Routledge.
• Shields, J. C. (1980). "Phillis Wheatley's Use of Classicism",American Literature. 52(1). pp 97-111.
• Ivester, H. (2009). “The Stamp Act of 1765 – A Serendipitous Find" The Revenue Society, Vol. XX, No.3, pp.87–89.
• Watkins, J. D. (2016). Literary Subversions: The Enlightenment Subject in Wheatley and Melville. MA Thesis. San Francisco State University
• Wodak, R. (2001). The Discourse-historical Approach. In R. Wodak. & M. Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Analysis (pp. 63–94). London: Sage
• Toulmin, S. E. (1972). Human Understanding: The Collective Use and Evolution of Concepts. Princeton University Press.
• Toulmin, S. E. (1985 [2003]). The Uses of Argument. Cambridge University Press.
• Wheatley, P. (1773). Poems On Various Subjects, Religious And Moral. Denver, Colorado: W.H. Lawrence.
• Carretta, V. (2011). Phillis Wheatley: Biography of A Genius in Bondage. Athens: University of Georgia Press.