مفهوم و ماهیت نسل زایی: با نگاهی به ابعاد حقوقی نسل زدایی مسلمانان روهینگیا

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 7، دوره 15، شماره 55، خرداد 1401، صفحه 127-147   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1946549.2234

نویسندگان

محمد تقی گهرنیا¹؛ اسمعیل رحیمی نژاد^{* 2}؛ رضا فانی³

¹دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. رایانامه: [e-mail]

²دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

³استادیار گروه حقوق دانشکده الهیات، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: اگرچه نسل‌زدایی در گذشته جرم مستقلی نبود و ذیل جنایات علیه بشریت قرار داشت، اما شدت و شنیع بودن اقدامات و همچنین، سوءنیت خاص که از ویژگیهای منحصربه‌فرد این جرم است، به‌سرعت در اسناد بین‌المللی آن را به عنوان یک جرم مستقل مورد شناسایی قرار داد. این جرم علیه گروه‌های مختلف در طول تاریخ صورت گرفته که می‌توان مورد اخیر آن را بر علیه مسلمان روهینگیا عنوان نمود. از این رو، ضمن بررسی مفهوم و ماهیت این جرم به مطالعه این امر می‌پردازیم که نسل‌زدایی مسلمانان روهینگا از چه ابعاد حقوقی برخوردار است؟
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات، به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها و نتایج: نسل‌زدایی اگرچه در اسناد بین‌المللی از جمله معاهده نسل‌زدایی و اساسنامه رم، منع و جرم‌انگاری شده است، اما از جمله جنایاتی است که اکنون جزو حقوق بین‌الملل عرفی و به تعبیری جهانی است که تمامی دول غیرعضو در اسناد مذکور را نیز متعهد می‌سازد. تاکنون جنایات متعددی علیه مسلمانان روهینگیا ارتکاب یافته است که دولت این کشور نیز نقش مهمی در ارتکاب و تشدید این جنایات داشته است و در انطباق با مصادیق نسل‌زدایی مقرر در اسناد بین‌المللی مانند قتل، صدمات شدید روحی و جسمی، قرار دادن عمدی در وضعیت نامناسب زندگی و اقدامات به منظور  جلوگیری از توالد، ارتکاب نسل‌زدایی در میانمار محرز می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

نسل زدایی؛ جرم بین المللی؛ میانمار؛ مسلمانان روهینگیا؛ دیوان کیفری بین المللی

مراجع

- اردبیلی، محمدعلی؛ حبیب زاده، محمدجعفر و فخربناب، حسین. (1385). نسل‌کشی و ضرورت جرم‌انگاری آن در حقوق کیفری ایران. فصلنامه مدرس علوم انسانی، 10 (3)، 26-1.

https://clr.modares.ac.ir/article-20-12313-fa.html

-آذری، هادی. (1385). تعریف و توصیف جنایت ژنوسید در پرتو رویه قضایی دادگاههای کیفری بین‌المللی برای روآندا و یوگسلاوی سابق. مجله پژوهش‌های حقوقی، 5 (10)، 84-55.

https://jlr.sdil.ac.ir/article_44313.html

-جوانمردی صاحب، مرتضی. (1384). نسل‌زدایی: ساختار عناصر جرم. مطالعات حقوق خصوصی (حقوق)، (68)، 48-1.

https://jflps.ut.ac.ir/article_11194.html

-رحمتی، علی؛ میر محمد صادقی، حسین. (1398). امکان‌سنجی تعقیب و محاکمه مرتکبان جنایات اخیر در میانمار در عرصه ملی و بین‌المللی (با تأکید بر نقش دادگاه مختلط). حقوق دادگستری، 83(106)، 120-87.

http://www.jlj.ir/article_36466.html

-روستایی، علیرضا؛ آرش پور، علیرضا. (1396). تحلیل حقوقی خشونت علیه مسلمانان میانمار به‌مثابه جنایت نسل‌زدایی. مطالعات حقوق عمومی، 47(4)، 1110-1087.

https://jplsq.ut.ac.ir/article_65199.html

-شریعت باقری، محمدجواد. (1387). حقوق کیفری بین‌المللی. چاپ نهم. انتشارات جنگل.

-شریفی، محسن. (1377). ارکان نسل‌کشی در پرتو اسناد و رویه‌ی قضایی بین‌المللی. مجله تعالی حقوق، 4(15)، 94-69.

https://www.magiran.com/paper/1034040

-عزیزی، ستار و حاجی، محمد(1390). تعامل بین ممنوعیت قراردادی نسل‌کشی و قاعده آمره ممنوعیت نسل‌کشی. مجله حقوق بین‌المللی، 28 (45)، 51-13.

http://www.cilamag.ir/article_16890.html

-فخر، حسین. (1388). مفهوم نسل‌کشی در پرتو روی دیوان بین‌المللی روآندا. همایش جهانی‌شدن حقوق و چالش‌های آن. نشر دانشگاه شهید بهشتی.

-کردونی، ندا. (1400). آثار ترمینولوژی در وضعیت حقوقی اقلیت‌ها، مطالعه‌ی اقلیت روهینگیا در میانمار. پژوهش‌های حقوقی، 20(47)، 304-277.

https://jlr.sdil.ac.ir/article_140173.html

-کریانگساک کیتیچایساری، حسین. (1387). حقوق کیفری بین‌المللی، ترجمه حسین آقایی‌جنت‌مکان. نشر دانشور.

-کاسسه، آنتونیو. (1387). جامعه بین‌المللی و کشتار جمعی. ترجمه محمدعلی اردبیلی، مجله تحقیقات حقوقی، (10)، 240 – 217.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/539057

-محاسب، مهین دخت. (1386). کشتار جمعی (ژنوسید). کتابخانه گنج دانش.

-مومنی راد، احمد؛ مقامی، امیر. (1399). ارزیابی قضیه اجرای کنوانسیون منع نسل‌زدایی (گامبیا علیه میانمار) در پرتو تعهدات عام‌الشمول. مطالعات حقوقی، 12(3)، 311-279.

https://jls.shirazu.ac.ir/article_5916.html

-میرمحمد صادقی، حسین. (1382). بررسی جرائم علیه بشریت در یوگسلاوی سابق با نگاهی ویژه به جرائم علیه زنان. نشر دادگستر.

-نیاورانی، صابر و دیگران. (1396). نسل‌کشی اقلیت مسلمان روهینگیا از منظر حقوق بین‌الملل. پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، 2(2)، 46-1.

http://imrl.arc.irib.ir/?_action=article&kw=267039

 

- Wierda, Marieke, Nassar, Habib & Maalouf, Lynn (2007). Early Reflections on Local Perceptions, Legitimacy and Legacy of the Special Tribunal for Lebanon, Journal of International Criminal Justice, 5(5): 1065–1081.

https://academic.oup.com/jicj/article/5/5/1065/2188968

-Zarni, Maung & Alice Cowley (2014). The Slow-Burning Genocide of Myanmar's Rohingya.  Pacific Rim Law & Policy Journal, 23(3).

https://digitalcommons.law.uw.edu/wilj/vol23/iss3/8/

-Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (The Gambia v. Myanmar)

https://www.icj-cij.org/en/case/178/orders

-Human Rights Watch (2013). All You Can Do is Pray: Crimes Against Humanity and Ethnic Cleansing of Rohingya Muslims in Burma's Arakan State. Publisher: Human Rights Watch, 1- 153.

https://www.refworld.org/docid/518230524.html

-International Human Rights Clinic (2015). Persecution of the Rohingya Muslims: is Genocide occurring in Myanmar’s Rakhine State. Yale Law School.

https://www.fortifyrights.org/downloads/Yale_Persecution_of_the_Rohingya_October_2015.pdf