باورهای دینی و تغییر ارزش های خانواده دانش آموزان دبیرستانی شهرهای استان مازندران

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

مقاله 10، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 69، شهریور 1400، صفحه 207-224   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jscc.2021.689491

نویسندگان

امین ورزی کناری¹؛ ابوالقاسم حیدرآبادی^{* 2}؛ منوچهر پهلوان²

¹دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

²استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

چکیده

دینداری و باورهای دینی می‌تواند باعث تغییراتی در زمینه‌‌های مختلف از جمله ارزش‌های مادی و غیرمادی خانواده گردد. هرچند که عواملی مانند فرآیند نوسازی فرهنگی نیز تغییراتی را در حوزه باورهای دینی جوامع به وجود آورده که منجر به تغییر و دگرگونی در ارزشهای خانوادگی شده است. این مقاله با هدف تأثیر باورهای دینی بر ارزش‌های خانواده در بین دانش‌آموزان دبیرستانی استان مازندران انجام شد. روش‌‌تحقیق، پیمایشی بوده و با ابزار پرسشنامه اطلاعات جمع‌آوری شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستانی شهرهای استان مازندران است. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400 نفر است. یافته‌ها نشان می‌دهد که میانگین باورهای دینی و همچنین شاخص تغییرات ارزش-های خانواده بیش از حد متوسط است و بیانگر نگرشهای تقریباً مدرن در حوزه ارزشهای خانوادگی در بین دانش‌آموزان است. بین میزان باورهای دینی و ارزش های خانواده رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. یعنی هر چه باورهای دینی بیشتر شود، میزان تغییر ارزش‌های خانواده افزایش می‌یابد و برعکس هر چه باورهای دینی کمتر شود، میزان تغییر ارزش‌های خانواده کاهش می‌یابد. همچنین می‌توان شاهد وجود رابطه مثبت و مستقیم بین باورهای دینی شامل ابعاد اعتقادی، مناسکی، تجربی و بعد پیامدی با ارزش‌های مادی و ارزش-های غیرمادی خانواده بود. همبستگی بعد پیامدی بالاتر و بعد تجربی پایین‌تر از سایر ابعاد باورهای دینی است. نتیجه می‌توان گرفت که هرچند باورهای دینی بر تغییر ارزش‌های خانواده دانش‌آموزان اثرگذار است اما این باورها نیز می‌تواند متأثر از عوامل دیگر مانند رسانه‌ها و فرایند نوسازی باشد.

کلیدواژه‌ها

باورهای دینی؛ ارزش های مادی؛ ارزش های غیرمادی؛ تغییر ارزش ها

مراجع