اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و اسید بتا آمینوبوتیریک بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و عملکرد بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

دوره 15، 4 (60) زمستان، بهمن 1400، صفحه 451-466   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jcep.2022.689789

نویسندگان

فاطمه مهسا کارآموزیان¹؛ غلامرضا شریفی سیرچی^{* 2}؛ مونا سلیمی³؛ عزیز فومن اجیرلو⁴

¹دانشجوی دکتری بخش بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

²دانشیار گروه مهندسی بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

³دانشیار بخش فیزیولوژی و فارماکولوژی انستیتو پاستور، تهران، ایران

⁴استادیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

اثر محلول­ پاشی اسید سالیسیلیک و اسید بتا آمینوبوتیریک بر عملکرد و ویژگی ­های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بادرشبی طی پژوهشی به ­صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 1397-1396 در کرمان انجام شد. محلول­پاشی یک ماه قبل از برداشت در سه غلظت صفر، 0.5 و 1 میلی­مولار انجام گردید. ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، عملکرد ماده تر و خشک، تعداد شاخه جانبی، عملکرد عصاره تام و اسانس اندازه `­گیری شد. شناسایی ترکیبات اسانس به روش کروماتوگرافی گازی (GC) همراه با طیف سنجی جرمی (GC/MS) با مقایسه شاخص بازداری و مطالعه طیف سنجی جرمی به عمل آمد. طبق نتایج، اثرات القاء­کننده­های اسید سالیسیلیک و اسید بتا آمینوبوتیریک روی ارتفاع بوته، تعداد برگ، عملکرد ماده تر و خشک در سطح احتمال 1% معنی­دار بودند؛ اما روی قطر ساقه و تعداد شاخه جانبی اختلاف معنی ­دار نداشتند. اثرات متقابل هر دو القاء­کننده روی ارتفاع بوته و عملکرد ماده خشک، به ­ترتیب در سطح احتمال 5% و 1% معنی­ دار بودند؛ در حالی­که روی سایر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی ­داری نداشتند. همچنین، کاربرد هر دو القاءکننده موجب افزایش عملکرد عصاره تام و اسانس گردید. بیشترین درصد ترکیبات اصلی در اسانس بادرشبی تحت تأثیر مقدار 1 میلی­مولار اسید سالیسیلیک و در فقدان اسید بتا آمینوبوتیریک، شامل ژرانیل استات 8/36%، ژرانیول 5/20%، ژرانیال 7/19%، نرال 9/14% و نرال استات 9/%2 به­ دست آمد. به ­طورکلی، کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید بتا آمینوبوتیریک بـرای افزایش عملکرد بادرشبی مثبت بود.  

کلیدواژه‌ها

القاءکننده؛ اسید سالیسیلیک؛ اسید بتا آمینوبوتیریک؛ بادرشبی

مراجع

Aalaei, S. 2019. Essential oil content and composition of Dracocephalum moldavica under different irrigation regimes. International Journal of Horticultural Science and Technology. 6: 167-175.

Aćimović, M., V. Sikora, M. Brdar-Jokanović, B. Kiprovski, V. Popović, A. Koren, and N. Puvača. 2019. Dracocephalum moldovica: cultivation, chemical composition and biological activity. Journal of Agronomy, Technology and Engineering Management. 2: 153-167.

Ahmadi, S., M. Yadegari, and B. Hamedi. 2018. Foliar application effects of salicylic acid and indole acetic acid on the essential oil composition of Mentha piperita and Melissa officinalis L. Journal of Plant Process and Function. 26 :251-262. (In Persian).

Amini, R., A. Ebrahimi, and A. Dabbagh Mohammadi Nasab. 2020. Moldavian balm (Dracocephalum moldavica ) essential oil content and composition as affected by sustainable weed management treatments. Industrial Crops and Products. 150: 1312-1340.

Amirnia, R., M.F. Manesh, Y.R. Danesh, S. Najafi, N. Seyyedi, and M. Ghiyasi. 2017. Karyological study on Teheran ecotype of moldavian balm (Dracocephalum moldavica). Journal of Molecular Biology and Biotechnology. 1: 29-31.

Arzhe, J., T. Izan, Y. Nasiri, and F. Shekari. 2015. The effect of salicylic acid on some morphological features and yield of Dracocephalum moldavica in saline conditions. Bulletin of Environmental, Pharmacology and Life Sciences. 11: 95-101.

Aslanipour, B., R. Heidari, and N. Farnad. 2017. Phenolic combination and comparison of antioxidant activity in three different alcoholic extracts of Dracocephalum moldavica (L.). Turkish Journal of Agriculture- Food Science and Technology. 5: 199-206.

Borghei, S.F., and A. Azizi. 2018. Assessing diversity of landraces of Dracocephalum moldavica from north west of Iran using agro-morphological and phytochemical traits. Journal of Plant Production Technology. 18: 1-16.

Borna, F., R. Omidbeigi, and F. Sefidkon. 2007. The effect of different planting times on growth, vegetative body yield and the amount of essential oil of the medicinal plant Dracocephalum moldavica (L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23: 307-314. (In Persian).

Daneshvar Rad, N., A. Sajedi, and M.R. Naieni. 2019. Effects of salicylic acid and selenium foliar application on salinity tolerance and essential oil yield of moldavian balm Dracocephalum moldavica (L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 34: 963-975. (In Persian).

Dastmalchi, K., H.G. Dorman, M. Kosar, and R. Hiltunen. 2007. Chemical composition and in vitro antioxidant evaluation of a water soluble moldavian balm Dracocephalum moldavica (L.) extract. Journal of Food Science and Technology. 40: 239-248.

Davazdah Emami, S., F. Sefidkon, M.R. Jahansooz, and D. Mazaheri. 2008. Comparison of physiological yield, quantitative and qualitative yield of essential oils and phenological stages in autumn cultivation, spring and summer Dracocephalum moldavica (L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 24: 263-270. (In Persian).

Ding, S.E., T. Cixi, and P. Charles. 2015. Synthesis and toxicity of Chinese Dracocephalum moldavica (Labiatae) fundamental oil against two grain storage insect. African Journal of Insects. 2: 77-81.

Dmitruk, M., A. Sulborska, B. Zuraw, E. Stawiarz, and E. Weryszko-Chmielewska. 2019. Sites of secretion of bioactive compounds in leaves of Dracocephalum moldavica (L.): anatomical, histochemical, and essential oil study. Brazilian Journal of Botany. 42: 701-715.

Ebrahimi, M., K. Kiarostami, and Z. Nazem Bokaee. 2019. Effect of salicylic acid on antioxidant properties of in vitro proliferated shoots of Melissa officinalis (L.). Nova Biologica Reperta. 5: 420-427.

Ehsani, A., O. Alizadeh, M. Hashemi, A. Afshari, and M. Aminzare. 2017: Phytochemical, antioxidant and antibacterial properties of Melissa officinalis and Dracocephalum moldavica essential oil. Veterinary Research Forum. 8(3): 223-229.

Freshney, R.I. 2016. Culture of animal cells: A manual of basic technique. 7^th ed. New York: John Wiley and Sons Press. 728

Golparvar, A.R., A. Hadipanah, M.M. Gheisari, and R. Khaliliazar. 2016. Chemical constituents of essential oil of Dracocephalum moldavica (L.) and Dracocephalum kotschyi from Iran. Acta Agriculturae Slovenica. 107: 25-31.

Hussein, M.S., S.E. El-sherbeny, M.Y. Khalil, N.Y. Naguib, and S.M. Aly. 2006. Growth characters and chemical constituents of Dracocephalum moldavica (L.) plants in relation to compost fertilizer and planting distance. Journal of Scientia Horticulturae. 108: 322-331.

Janmohammadi, M., M. Nouraein, and Sabaghnia. 2017: Influence of different weed management technique on the growth and essential oils of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Romanian Biotechnological Letters. 22: 12950-12960.

Karamoozian, F M., G R. Sharifi Sirchi., M. Salimi, and, Fouman Ajirlou. 2020. Evaluating the cytotoxic effects of the treated leaves of Dracocephalum moldavica (L.) using different elicitors on four human cancer cell lines. Iranian Journal of Physiology and Pharmacology. 4 (1 and 2) :38-28.

Khaleghnezhad, V., A.R. Yousefi, A. Tavakoli, and B. Farajmand. 2019. Interactive effects of abscisic acid and temperature on rosmarinic acid, total phenolic compounds, anthocyanin, carotenoid and flavonoid content of dragonhead Dracocephalum moldavica (L.). Journal of Scientia Horticulturae. 250: 302-309.

Maham, M., H. Akbari, and A. Delazar. 2013. Chemical composition and antinociceptive effect of the essential oil of Dracocephalum moldavica (L.). Journal of Pharmaceutical Science. 18: 187-192.

Mohammadi, K.H., A. Khaki Moghadam, M. Agha Alikhani, and M. Vaziri. 2014. Effect of hydro-priming and priming with ascorbic and salicylic acid on germination traits of Dracocephalum moldavica (L.) varieties. Journal of Essential Oil Bearing Plants. 17: 936-943.

Mozaffarian, V. 2012. Recognition of medicinal and aromatic plants of Iran. Contemporary Culture Press. 1444 pages. (In Persian).

Nasiri, Y., H. Zandi, and M.R. Morshedloo. 2018. Effect of salicylic acid and ascorbic acid on essential oil content and composition of dragonhead Dracocephalum moldavica (L.) under organic farming. Journal of Essential Oil Bearing Plants. 21: 362 – 373.

Noorafkan,, and A. Mahboubi. 2017. The effect of salicylic acid foliar spraying on morpho-physiological characteristics of common mallow and moldavian balm. Journal of Agroecology and Sustainable Food System. 13: 25-33.

Nourozi, E., Hosseini, R. Maleki, and B. Abdollahi Mandoulakani. 2019. Iron oxide nanoparticles: a novel elicitor to enhance anticancer flavonoid production and gene expression in Dracocephalum kotschyi hairy-root cultures. Journal of the Science of Food and Agriculture. 99: 6418-6430.

Rahimi, A., and E. Farrokhi. 2019. Evaluation of the effect of different drying methods on antioxidant and phytochemical activity of essential oil of Origanum vulgare (L.) subsp. gracile. Eco-Phytochemical Journal of Medicinal Plants. 7: 15-27. (In Persian).

Rahimzadeh, S., Y. Sohrabi, G.R. Heidari, A.R. Eivazi, and T. 2011. Effect of bio and chemical fertilizers on yield and quality of dragonhead Dracocephalum moldavica (L.). Iranian Journal of Medicine Aromatic Plants. 27: 81-95. (In Persian).

Shaikh-Abol-Hasani, F., and P. Roshandel. 2019. Effects of priming with salicylic acid on germination traits of Dracocephalum moldavica (L.) under salinity stress. Iranian Journal of Plant Physiology, 10: 3035-3045. (In Persian).

Yang, L., J. Xing, C. He, and T. Wu. 2014. The phenolic compounds from Dracocephalum moldavica (L.), Biochemical systematics and ecology. Biochemical Systematics and Ecology. 54: 19–22.