آزمون استدلال انتزاعی پارس: طراحی و بررسی ویژگی‌های روانسنجی

فصلنامه تحقیقات روانشناختی

دوره 8، شماره 28، شهریور 1395، صفحه 39-50   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

استدلال انتزاعی می‌تواند به وسیله آزمون‌های کلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. از آنجا که آزمون‌های کلامی از زبان و فرهنگ اثر می‌پذیرند، طراحی آزمون کلامی به زبان فارسی برای سنجش استدلال انتزاعی ضرورت دارد. هدف از این مطالعه، طراحی یک آزمون کلامی فارسی برای سنجش استدلال انتزاعی و بررسی روایی و پایایی آن بود. جامعه تحقیق، دانش‌آموزان دبستان‌های تهران در سال تحصیلی 1394-1393 بود. گروه نمونه، 239 دانش آموزان با دامنه سنی 8 تا 12 سال بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای بررسی روایی همزمان از آزمون پیرسون بین نتایج آزمون استدلال انتزاعی و روانی کلامی استفاده شد. برای بررسی پایایی از روش بازآزمایی و آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد. روایی تمیز از مقایسه میانگین نمرات آزمون در بین گروه‌های سنی حاصل شد. نتایج نشان داد که خرده آزمون‌های آزمون استدلال انتزاعی پارس و آزمون روانی کلامی با یکدیگر رابطه مثبت و معنی داری داشتند. پایایی آزمون استدلال انتزاعی پارس بر اساس نتایج دوبار اجرای آن و همسانی درونی آن بر حسب ضریب آلفای کرونباخ در مورد گروه نمونه تأیید شد. مقایسه بین گروه‌ها نیز حاکی از روایی واگرای آزمون بود. بنابراین آزمون استدلال انتزاعی پارس یک آزمون معتبر و تکرار پذیر برای سنجش استدلال انتزاعی است.

کلیدواژه‌ها

استدلال انتزاعی؛ پایایی؛ روانی کلامی؛ روایی

مراجع