تبیین قلمروِ مبانی فقهی و حقوقی مسئولیت مدنی ناشی از ترک فعل کارفرمایان و مهندسین ناظر در اجرای عملیات ساختمانی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 18، دوره 14، شماره 54، دی 1400، صفحه 331-349   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1950127.2262

نویسندگان

مهدی موسی زاده¹؛ امیر خواجه زاده^{* 2}؛ پیمان دادرس³

¹دانشجوی دکتری حقوق خصوصی ،گروه حقوق ، واحد بین الملل کیش ، دانشگاه ازاد اسلامی ، جزیره کیش ، ایران

²استادیار گروه حقوق ، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی ،دامغان ، ایران. مدعو گروه حقوق ، واحد بین الملل کیش ، دانشگاه ازاد اسلامی

³استادیار گروه حقوق ، واحد بین الملل کیش ، دانشگاه ازاد اسلامی ، جزیره کیش ، ایران

چکیده

زمینه و هدف: امروزه با توجه به رشد روزافزون ساخت‌وسازها، نهادها و اشخاص مختلفی در مسئولیت مدنی و ترک فعل ناشی از عملیات ساخت، مورد شناسایی قرار می‌گیرند. مسئولیت مدنی ناشی از ترک فعل، زمانی محقق خواهد شد که ضرر عامدانه‌ای از سوی اشخاصی همچون کارفرمایان و مهندسین ناظر در اجرای عملیات ساختمانی وارد گردد؛ اما مسئله مهم آن است که آیا ترک فعل این اشخاص در اجرای عملیات ساختمانی را می‌توان ضمان آور تلقی نمود یا خیر؟
روش: پژوهش حاضر به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شده است.
یافته‌ها و نتایج: آنچه مسلم است، امروزه در قوانین و رویه قضائی ایران، مسئولیت‌آور بودن این اشخاص در عملیات ساختمانی مورد پذیرش قرار گرفته است و در متون فقهی نیز می‌توان به این امر اشاره داشت. هرچند برخی اصولیون این موضوع را در ذیل نظریه خطر و برخی نیز در ذیل نظریه تقصیر مورد مطالعه قرار داده‌اند؛ اما در شناسایی مسئولیت مدنی ناشی از ترک فعل در این خصوص، می‌بایست به نوع تعهد که به صورت قانونی و قراردادی است توجه گردد. از این‌رو در مقاله پیش رو به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ابعاد پژوهش پرداخته شده است و به عنوان یافته می‌توان عنوان نمود که مسئولیت مدنی ناشی از ترک فعل از سوی کارفرمایان و مهندسین ناظر در اجرای عملیات ساختمانی در صورتی‌که ارکان آن محرز باشد از دیدگاه حقوقدانان و فقها ضمان‌آور است.

کلیدواژه‌ها

مسئولیت مدنی؛ ترک فعل؛ نظریه تقصیر؛ نظریه خطر؛ رابطه سببیت

مراجع