اصول وروش های تربیت اجتماعی ودینی ازمنظر قرآن کریم

روانشناسی اجتماعی

مقاله 6، دوره 10، شماره 63، فروردین 1401، صفحه 81-97   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مسلم شجاعی^{* 1}؛ سعیده باطنی²؛ سید محمد حسینی نیک³

¹دکتری تخصصی،تعلیم وتربیت ،مدرس دانشگاه فرهنگیان،امام جعفرصادق(ع).بهبهان.ایران

²دکتری تخصصی ،تعلیم وتربیت،مدرس دانشگاه فرهنگیان ،قم.ایران

³دکتری تخصصی،فلسفه وکلام اسلامی،دانشگاه فرهنگیان ،یاسوج.ایران

چکیده

چکیده

اسلام دینی اجتماعی است و احکام فردی آن نیز آهنگ اجتماعی دارد و از آن ها برای اصلاح و تقویت روابط اجتماعی و تحقق اخلاقی تربیت اجتماعی و اجرای اهداف مقدس جامعه بهره می گیرد. مراد و مقصود از تربیت، فراهم کردن زمینه ها برای شکوفایی و به فعلیت رساندن استعدادهای بالقوه انسان می باشد. هدف پژوهش حاضر مروری بر مبانی، اصول و روش‌های تربیت اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم است .در این راستا با استناد قرآن کریم در زمینه تربیت اجتماعی، آیات مرتبط استخراج گردید. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی است و داده های تحقیق عودتا از آیات قرآنی به دست آمده اند. برای گرد آوری داده های این پژوهش از روش کتابخانه ای و برای تحلیل متن و تفسیر و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است.یافته های پژوهش نشان می دهد که پویایی نظام تربیت اجتماعی ودینی در این است که اصول، روش ها و کارکردهای خود را از حالت ایستا خارج کند و بتواند خواسته هایش را متناسب با تغییرات پیرامون، سرحال و زنده نگه دارد. سعی نگارنده در این مقاله آن است که پایه های تربیت اجتماعی را در قرآن از دیدگاه قرآن کریم بررسی کند. همین اساس باید به تربیت اجتماعی و دینی همچنین روش های کارآمد تربیت اجتماعی ودینی توجه کنیم که قرآن کریم وسیره ی معصومین معتبرترین و جامع ترین منبع برای این موضوع است. و روش هایی که برای این منظور از منابع دینی استخراج کردیم شامل تجربه تاریخی، الگوپذیری و ... می باشد.

کلیدواژه‌ها

تربیت اجتماعی# تربیت دینی# اصول# قرآن کریم

مراجع

• قرآن کریم. ترجمه: مهدی الهى قمشه ای. ##
• ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ.ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﻬﺪى اﻟﻬﻲ ﻗﻤﺸﻪ اى، ﺗﻬﺮان، ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺧﺰر. ##
• احمدی، علی اصغر (1393). اصول تربیت. تهران‌: انتشارات انجمن اولیا و مربیان. چاپ هشتم##
• الهامی نیا و احمدی( ۱۳۸۷).تعلیم وتربیت دراسلام .بی جا.اداره آموزش عقیدتی سیاسی نهاد نمایندگی ولی فقیه درسپاه. ##
• باقری، خسرو (1398). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. جلد اول. تهران: موسسه فرهنگی مدرسه برهان (انشارات مدرسه). ##
• بهشتی، احمد (1391). اسلام و بازی با کودکان. تهران: چاپ و نشر بین الملل. چ 1. ##
• جوادی آملی، عبدالله (1390). مبادی اخلاق در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم). تنظیم و ویرایش حسین شفیعی. قم: مرکز نشر اسراء. ##
• حاجی ده آبادی، احمد؛ جلیل زاده، مرتضی (1392). شکل گیری زندان های خصوصی و مطالعه تطبیقی آن در ایران و آمریکا. مجله حقوقی دادگستری. پاییز 1392 - شماره 83##
• حسنوند، باقر؛ ارسلانی، اکرم؛ قربانی روچی، منصوره و صباحی، یلدا (1397). روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه. تهران: آوای نور. ##
• شیروانی، علی (1387). تاملی در ویژگی‌های روش شناختی مکتب فلسفی صدرالمتالهین. فصلنامه روش شناسی علوم انسانی. شماره 56. ##
• ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ، ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ، ١٣٦٠ ."رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در اﺳﻼ م”، ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺣﺠﺘﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات ﺑﻌﺜﺖ. ##
• طباطبائی، سیدمحمّدحسین (1393). المیزان، قم: جامعه‏مدرسین، بیتا. ##
• طبرسی، حسن بن فضل (1370). مکارم الخلاق. قم: شریف رضی. ##
• طوسی، نصیرالدین، اخلاق ناصری، ترجمة مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران، خوارزمی،1360. ##
• فرید تنکابنی، مرتضی (1363). الحدیث، روایات تربیتی از مکتب اهل بیت. تهران: نشر فرهنگ اسلامی. ج 3. ##
• کریمی، عبدالعظیم (1386). حکمت‌های گم‌شده در تربیت: نگاهی تازه به متون کهن. چاپ چهارم. تهران: تربیت##
• ﮐﻠﯿﻨﯽ، محمد بن یعقوب (1365) اﺻﻮل کافی. ﺗﻬﺮان: داراﻟﮑﺘﺐ اﻻﺳﻼﻣﯿﻪ##
• مجلسی ، محمد باقر (1387). بحار الانوار. تهران: نشر پژوهشکده ی تحقیقات اسلامی##
• مصباح یزدی، محمدتقی (1385). اخلاق در قرآن. قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)، ##
• مطهری، مرتضی (1398). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا##
• مظلومی، رجبعلی (1389). گامی در مسیر تربیت اسلامی: از کودکی تا بلوغ (جلد 1). تهران: آفاق. چ 16. ##
• مکارم شیرازی ناصر و همکاران (1394)، تفسیر نمونه، انتشارات دار الکتب الاسلامیه##