تاثیر کیفیت و کمیت سرمایه انسانی از نوع آموزش بر بهره وری کل عوامل در اقتصاد غیر نفتی ایران

فصلنامه اقتصاد محاسباتی

مقاله 2، دوره 1، شماره 1، اسفند 1400، صفحه 25-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شهرام مصلی¹؛ علیرضا امینی^{* 2}؛ غلامرضا گرایی نژاد³؛ علی اکبر خسروی نژاد⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

⁴استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

بررسی اثر ارتقای سرمایه انسانی از نوع آموزش بر بهرهوری کل عوامل (TFP) ، یکی از مباحث مهم در ادبیات اقتصاد کلان و سیاستگذاری آموزشی بوده که مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان در سال های اخیر بوده است. از اینرو، در مطالعه حاضر، با تعامل با پانزده نفر از اساتید متخصص دانشگاهی در حوزه سرمایه انسانی، معیارهایکمی و کیفی انتخاب و وزن دهی شدند. پس از ساخت شاخصهای جمعی سازی شده کمیت و کیفیت آموزش، بهبررسی رابطه شاخص های مذکور و بهره وری کل عوامل در اقتصاد غیر نفتی طی دوره 7931 7931 پرداخته شد. -برای این منظور، پس از محاسبه شاخص بهرهوری کل عوامل به روش مانده سولو، اثر شاخص های کمیت وکیفیت آموزش بر بهرهوری کل عوامل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از اجرای الگوی ARDLضمن تایید فرضیه تاثیر مثبت سرمایه انسانی بر TFP ، نشان داد که شاخص کمیت آموزش تاثیر بیشتری نسبت بهکیفیت آموزش بر بهره وری کل عوامل دارد. همچنین تاثیر مثبت تحقیق و توسعه و نرخ بهرهبرداری از ظرفیتتولید بر TFP تایید شد. با توجه به افت کیفیت آموزش در سال های اخیر، لزوم کنترل توسعه کمی آموزش واولویت دادن به ارتقای سطح کیفی آموزش اولویت بیشتری نسبت به گذشته دارد.

کلیدواژه‌ها

سرمایه انسانی؛ آموزش؛ کیفیت آموزش؛ شاخص ترکیبی؛ بهره وری کل عوامل

مراجع

- امینی، علیرضا ) 4919 (، اندازه گیری و تحلیل عوامل موثر در بهره وری کل عوامل در بخش صنعت و
معدن، فصلنامه دانشگاه پیام نور، پیک نور، سال دوم، شماره چهارم
 امینی، علیرضا، ) 4911 (، اندازه گیری و تحلیل روند بهره وری به تفکیک بخشهای اقتصادی ایران،
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، دفتر اقتصاد کلان
 امینی، علیرضا و مصلی، شهرام ) 4911 ( اندازه گیری و تحلیل بهره وری کل عوامل در کارگاه های
بزرگ صنعتی با تاکید بر سرمایه انسانی. فصلنامه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و حسابداری
دانشگاه آزاد اسلامی شماره 1
 امینی، علیرضا و مصلی، شهرام ) 4945 ( تحلیل نقش سرمایه انسانی از نوع تجربه بر بهره وری کل
عوامل مطالعه موردی کارگاه های بزرگ صنعتی،فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، وزارت -
امور اقتصادی و دارایی، شماره 11
 امینی، علیرضا و همکاران) 4944 ( طرح مطالعاتی طراحی نظام جامع اندازهگیری و تحلیل شاخص
های عمومی بهره وری به تفکیک بخشهای اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی ایران، موسسه عالی آموزش
و پژوهش در مدیریت و برنامهریزی.
- امینی، علیرضا و فرهادی کیا، علیرضا) 4941 (، مجموعه آمارهای سری زمانی شاخصهای کلیدی
بازار کار ایران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی
 امینی، علیرضا، محمدی مصطفی و علیزاده، زهرا) 4941 (، نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه بر
بهرهوری کل عوامل در بخش معدن، فصلنامه برنامهریزی و بودجه، سال 19 شماره 414
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
 برنامه جامع بهره وری کشور، مصوب هیئت وزیران ) 4941 (، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور -
سازمان ملی بهره وری ایران
 تشکینی،احمد) 4911 (،اقتصاد سنجی کاربردی به کمک میکروفیت، انتشارات دیباگران
 تودارو، مایکل، 4911 ، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، تهران، انتشارات
سازمان برنامه و بودجه
 فریدونی، سمیه و روحانی، شادی) 4941 (، سیاستهای گسترش کمی آموزش عالی در ایران و -
پیامدهای آن بر عدالت آموزشی، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزشعالی،دوره 11 ، شماره 1
-
نشر نی
 مرکز آمار ایران: سالنامههای آماری،و طرحهای آمارگیری سالانه نیروی کار -
 نوفرستی، محمد ) 4911 (ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، تهران، موسسه خدمات -
فرهنگی رسا