تجزیه‌وتحلیل بهرهوری با استفاده از شاخص مالم کوئیست در
شرکتهای خصوصی بیمه استان زنجان
تاریخ دریافت: 20/10/1400 تاریخ پذیرش: 22/12/1400 هما درودی
بهجت آبچر
الهام بیگدلی
چکیده
ارتقای بهرهوری سبب پیشرفت و توسعه‌یافتگی می‌شود و اکثر کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه به‌منظور اشاعه نگرش به مقوله بهرهوری و تعمیم به‌کارگیری فنون و روش‌های ارتقای آن، سرمایهگذاریهای زیادی انجام داده‌اند. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نحوه جمعآوری دادهها، کتابخانهای و غیرتعاملی است. جامعه‌ی آماری موردبررسی در این پژوهش، شامل کلیه شامل شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان طی سالهای 1396-1394 میباشد که به تعداد 23 شرکت میباشد و با توجه به ماهیت پژوهش نمونهگیری انجام نمیشود و روش سرشماری است. شاخصهای مورداستفاده در این تحقیق کمی و تکنیک مورداستفاده نیز شاخص بهرهوری مالمکوئیست و روش تحلیل پوششی دادهها است. بر اساس نتایج مربوط به سنجش بهرهوری با استفاده از مدل تحلیل پوششی دادهها مبتنی بر شاخص مالمکوئیست، در محاسبات کارایی میانگین کل تغییرات تکنولوژی سال 96 نسبت به سال 94 نشان از رشد 3 درصدی در تغییرات فنآوری میباشد و بهرهوری کل با افت رشد 51 درصد برخوردار میباشد. همچنین در بررسی اثربخشی تغییرات تکنولوژی سال 96 نسبت به 94 رشد 119 درصدی داشته است که اکثریت واحدها دارای تغییرات تکنولوژی مثبت بوده که این باعث افزایش بهرهوری کل عوامل در شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان می‌شود.
واژه‌های کلیدی: شاخص مالمکوئیست، بهرهوری، کارایی.
طبقه بندی JEL : D14، O47
1- مقدمه
پس از گذشت چند سال از طرح تحول صنعت بیمه و اجرای قانون خصوصیسازی صنعت بیمه در کشور و واگذاری شرکتهای دولتی شده به بخش خصوصی از طریق بورس امروز دیدگاههای مختلفی نسبت به وضعیت کنونی صنعت و بازار بیمه کشور مطرح می‌شود که نشأت گرفته از شرایط موجود اقتصادی و فضای کسب‌وکار حاکم بر بازار میباشد (صحت و همکاران،1396). لذا، ارزیابی عملکرد سازمانها و بنگاههای اقتصادی مشابه و بررسی نتایج حاصل از عملکرد آن‌ها در یک دوره معین فرآیندی مهم و راهبردی محسوب شده که ضمن تعیین جایگاه رقابتی سازمان نقش قابل‌توجهی در امر بهبود مستمر و افزایش کیفیت و اثربخشی تصمیمات مدیریت سازمانها دارد (زراءنژاد و همکاران،1394). واسطهگریهای مالی و خدمات مالی که شرکتهای بیمه بخش مهمی از آن را به خود اختصاص میدهد. امروزه، بهرهوری صرفاً به‌عنوان یک معیار یا شاخص اقتصادی مطرح نیست، بلکه یک فرهنگ و نگرش به‌کل زندگی است که جنبههای مختلفی را در برگرفته و منشأ بسیاری از تغییرات و تحولات اساسی است؛ به همین دلیل، برخی از کشورها سرمایهگذاریهای عظیم و گستردهای را برای ارتقاء و گسترش آن در تمام سطوح اقتصاد انجام داده و از این طریق به درجات بالائی از رشد و توسعه دست‌یافته‌اند (هادیان و بگماز،1381). بنابراین، میتوان بهرهوری را به دو مؤلفه تقسیمبندی کرد: مؤلفه نخست؛ کارایی و مؤلفه دیگر؛ اثربخشی انجام فعالیت. کارایی به توانایی به دست آوردن ستاده از داده کمتر اطلاق میگردد (خوب کار کردن) و اثربخشی به تطبیق نتایج حاصل از انجام کار باهدف‌های موردنظر اطلاق میگردد (طاهری،1396). از نظر ریچارد دفت، کارایی نیرویی است که بر آن اساس باید هزینه ها را کاهش و سود یا منفعت را افزایش داد( درودی و امینی،1398). یکی از مشاغل خدماتی، مؤسسههای بیمه هستند. لذا یکی از عوامل رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری درگرو گسترش و پیشرفت صنعت بیمه آن کشور است. ازاین‌رو صنعت بیمه را میتوان از مهمترین عوامل شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی ملی هر کشور به‌حساب آورد. با توجه به این مهم به سهولت میتوان دریافت که ناکارایی و بهرهوری پایین در صنعت بیمه نه‌تنها بر کیفیت سطوح زندگی تأثیرگذار خواهد بود، بلکه مانع بهبود کارایی در بخشهای اقتصادی نیز میگردد و این امر به معنای عدم دسترسی به اهداف توسعه اقتصادی کشور است (پورکاظمی و غضنفری،1390). افزایش رقابت که درنتیجه خصوصیسازی صنعت بیمه ایجاد می‌شود، میتواند به تنوع و توسعه خدمات و فعالیتهای بیمهای، افزایش شاخصهای کارایی صنعت بیمه، تعدیل مقررات مانع خصوصیسازی، افزایش تخصیص و بهرهوری نیروی کار و شفافیت اطلاعات و غیره منجر شود (نشاط تهرانی،1373). بهرهوری امروزه جزء لاینفک عوامل موفقیت هر سازمانی به شمار میرود ازاین‌رو ارزیابی بهرهوری و اجزاء از اهمیت ویژهای برخوردار است سازمانهای ارزیابی الگویی درستی از بهرهوری خود نداشته، بقاء آن تصادفی خواهد بود( مزا و همکاران، 2015). ازاین‌رو الگوهای سنجش بهرهوری و اجزاء آن شامل کارایی و اثربخشی ارزشمند خواهد بود سنجش بهرهوری برای یک دوره شاید نتواند عامل مؤثری در ارزیابی موفقیت سازمانها به شمار آید لیکن سنجش رشد بهرهوری و اجزاء آن از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار خواهد بود( دهقان و کامیابی، 1398). بنابراین اندازهگیری، موجبات شناسایی عوامل مؤثر در بهبود کارایی و اثربخشی را فراهم میسازد که این به‌نوبه خود در تعیین بهرهوری سازمانها نقش ویژهای دارد. موفقیت شرکتهای بیمه استان زنجان در میان سایر استانها در محیط رقابتی کنونی درگرو برنامهریزی مطلوب با رویکردی آیندهنگر است. اگر به وضعیت صنعت بیمه در کشور و به‌خصوص در استان زنجان به‌عنوان یکی از قطبهای اصلی صنعت بیمه کشور انداخته شود، مشخص می‌شود که متأسفانه در شرایط کنونی اقتصاد بیمه در کشورمان بیش از آنکه از کمبود لطمه دیده باشد، از نبود شناختی مناسب و نداشتن اطلاعات دقیق از موانع و مشکلات اجرایی و درنهایت نداشتن برنامهای مناسب برای بالا بردن کارایی شرکتهای بیمه استان برای داشتن اثربخشی مؤثر در حوزه فعالیتهای خود رنج میبرد و این موجب بهرهوری پایین صنعت بیمه استان در بازار رقابت گردیده است. با توجه به این نکته که شرکتهای بیمهای استان زنجان خود را نیازمند حضور در عرصههای ملی و جهانی میدانند باید اصل بهبود بهرهوری مستمر را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند و این اصل حاصل نمیشود مگر این‌که زمینه دستیابی به بهرهوری بالاتر را با بهبود مدیریت عملکرد امکانپذیر شود. چون با نگاهی به وضعیت شرکتهای بیمه مشغول به فعالیت در استان زنجان به نظر میآید کارایی آن‌ها در وضعیت مناسبی قرار ندارد و یا در همین شرایط، بعضی شرکتهای بیمه استان از کارایی و بهرهوری بالاتری نسبت به سایر شرکتها برخوردارند. براین مبنا، این پژوهش بامطالعه وضعیت شرکتهای خصوصی بیمه فعال استان زنجان، به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که: میزان بهرهوری بر اساس روش مالم کوئیست در شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان چقدر است؟
2- مبانی نظری و پیشینه پژوهش
از مهمترین پیامدهای حاصل از بهرهوری بالا در همه شرکتهای مختلف فعال یک کشور میتوان به افزایش دارایی شرکتها، افزایش سود و درآمد، افزایش تقاضا، هدایت پس‌انداز خانوارها به سمت فعالیتهای مولد اقتصادی، توسعه بازار سرمایه، افزایش توان رقابت (رقابتپذیری)، ایجاد امنیت اقتصادی، ایجاد بازارهای اقتصادی سالم و همسویی شرکتها با برنامههای کلان توسعه اشاره کرد (بلیک1 و همکاران، 2010). همچنین در کشورهای صنعتی شرکتهای بیمه نقش مهمی را در ثبات وضع اقتصادی بازی میکند. یک صنعت بیمه قوی با ایجاد فضای اطمینان، اقتصاد کشور را به سمت فعالیتهای مولد و تولیدی سوق میدهد (کالبار2 و همکاران،2016). تحقیقات نشان داده است که صنعت بیمه کشور به‌عنوان یک از نهادهای مالی، جایگاه ویژهای در رشد و توسعه اقتصادی دارد، به‌طوری‌که بهرهوری بالای این بخش، محرک سایر بخشهای اقتصادی خواهد بود (پورکاظمی و غضنفری،1390). اکنون با توجه به خصوصیسازی بیمهها و لزوم توجه به افزایش بهرهوری برای حفظ و ارتقای رقابتپذیری امری ضروری میباشد. زیرا داشتن توانایی رقابت در بازارهای منطقهای و ملی و حتی بینالمللی، پیش‌نیازی مهم برای ایجاد توسعه پایدار میباشد (هانگ3 ،2013). اثربخشی و کارایی و بهرهوری به‌عنوان یک فرهنگ و چشمانداز در تمام حیطههای کار وزندگی بشر مطرح میباشد و منشأ پیشرفت و توسعه اقتصادی است(هژبر کیانی و سرلک، (1396)؛ مته،( 2013)).
2-1- بهرهوری
دیگر بهرهوری به مفهوم نسبت بین بازده تولید به واحد منبع مصرف‌شده است که با سال پایه مقایسه می‌شود (طاهری، 1392).
2-2- کارایی
کارایی مربوط به اجرای درست‌کارها در سازمان است؛ کارایی عبارت است از نسبت بازده واقعی به‌دست‌آمده به بازدهی استاندارد و تعیین‌شده( مورد انتظار) یا نسبت مقدار کاری که انجام می‌شود به مقدار کاری که باید انجام شود (سامولینک4، 2013و 2015).
2-3- شاخص بهرهوری مالم کوئیست
شاخص بهرهوری مالم کوئیست، شاخص مبتنی بر شاخصهای عددی است، که در چارچوب این شاخص، تغییرات در بهرهوری کل به دو بخش تغییرات در کارایی و تغییرات تکنولوژی، تجزیه و اندازهگیری می‌شود. مقادیر موردنیاز شاخص مالمکوئیست با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی دادهها محاسبه‌شده است و با به‌کارگیری آن تغییرات در بهرهوری کل به تفکیک تغییرات در کارایی و تغییرات تکنولوژی محاسبه می‌شود. درواقع در شاخص مالمکوئیست فروض حداقل سازی هزینه یا حداکثر سازی درآمد وجود ندارد و تنها نیازمند مشاهدات مقداری دادهها و ستاندهها هستیم. البته در شرایط وجود اطلاعات قیمتی نیز میتوان از آن‌ها درروش مالم کوئیست استفاده نمود. همچنین در محاسبه شاخص بهرهوری مالمکوئیست، به هیچ فرضی نیاز نیست. شاخص مالمکوئیست، تفکیک بهرهوری کل را به دو جزء عمده آن یعنی تغییرات کارایی تکنولوژیکی و تغییرات کارایی فنی میسر میسازد(علی نژاده، 2014). یکی از انواع شاخصهای مختلف برای اندازهگیری بهرهوری، شاخص مالمکوئیست است. در سال 1982 کی وس، کریستنسن و دیورت، با استفاده از تعریف کارایی ارائه‌شده توسط فارل و ساختار ترانسلاگ برای تابع مسافت ستانده، شاخص مالمکوئیست را در اندازهگیری بهرهوری مطرح کردند که اساس این شاخص، توابع مسافت است که تغییرات کارایی نسبی را از جابجایی در تابع تولید مرزی جدا میکند (پور کاظمی و غضنفری، 1390). شاخص بهرهوری مالمکوئیست اخیراً در ادبیات تحقیق برای اندازهگیری بهرهوری صنعت بیمه استفاده‌شده است. گام مهمی است که در این راه درست برداشته است؛ این شاخص یک شاخص جامع برای اندازهگیری بهرهوری شرکتهای بیمه است که ستادهها و دادههای چندگانهای را در نظر میگیرد و میتواند به معیارهای رشد بهرهوری و رشد فنی تقسیم شود (باروس5، 2005). شاخص بهرهوری مالمکوئیست به‌صورت زیر است( فارل6 و همکاران، 1957):
(1)
: فاصله سطح ستانده مشاهده‌شده در دوره t+1 نسبت به تکنولوژی تولید دوره t.
: فاصله ستاده مشاهده‌شده در دوره t نسبت به تکنولوژی دوره t+1 . همچنین، مقادیر تغییر در کارایی فنی و تغییر تکنولوژی در بین دو دوره t و t+1 به شرح زیر خواهد بود (کولی7 و همکاران، 1998).
(2)
(3)
تغییر در بهرهوری کل برحسب شاخص مالمکوئیست در دوره مذکور نیز از حاصل‌ضرب دو رابطه فوق به دست میآید:
(4)
آصف و تسیوناس(2018) در پژوهشی تحت عنوان برآورد و تجزیه‌وتحلیل کارایی گردشگری شاخص عامل کل کارایی را برآورد میکند که امکان تجزیه‌وتحلیل کامل کارایی در صنعت گردشگری را فراهم میسازد. در اینجا دو ویژگی مهم را در نظر گرفته‌شده است: نخست، همگنی بین مقاصد گردشگری چندگانه و دوم درون‌زایی در دادهها. همچنین از شاخص مالم کوئیست که اخیراً در ادبیات تحقیق برای اندازهگیری کارایی گردشگری استفاده‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش نشان میدهد اول آنکه، آن‌ها یک اندیس بهرهوری قدرتمندتر تخمین زده‌اند که برای غیر هموژنی مشاهده نشده و مسائل درون‌زای کلاسیک در تخمین توابع توزیع خروجی، مناسب میباشد. دوماً در اینجا یک تجزیه‌ی غنی‌تر در مورد رشد بهرهوری در سه جزء مهم ارائه‌شده است (تغییر در خروجی، تغییر در ورودی و تغییر در مرز). یانلو8 و همکاران (2016)، در پژوهشی با عنوان انتخاب شاخصهای ورودی/ خروجی برای ارزیابی بهرهوری تحلیل پوششی دادهها مطالعه تجربی از بانکهای تجاری در چین مطرح نمودند که یکی از موضوعات تحقیق جالب درزمینه تحلیل پوششی دادهها بررسی انتخاب شاخصهای مناسب ورودی و خروجی است. برخلاف تحقیقات قبلی این روش مبنی بر مفهوم ارزش‌افزوده نقدی بوده و میتواند با توجه به نتایج آماری مناسب، سبب ایجاد یک انتخاب مناسب گردد این روش انتخاب متغیر برای 14 بانک تجاری در چین اعمال‌شده است که نتایج رگرسیون و تستهای آماری آن رضایت‌بخش هستند. آذر باد و حسین زاده لطفی (1396)، در پژوهش خود تحت عنوان "شاخص بهرهوری مالمکوئیست در شبکه و کاربرد آن برای محاسبه پیشرفت و پسرفت پژوهش دانشکده‌ها در یک دانشگاه " پرداختند. پژوهش اندازهگیری و مقایسه کارایی هجده دانشکده دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در حوزه پژوهشی برای دو مقطع زمانی صورت گرفت که درمجموع پژوهش دانشکده‌ها در مقطع زمانی اول یعنی نیمسال دوم سال تحصیلی93-92 از وضعیت بهتری نسبت به مقطع زمانی دوم یعنی نیمسال اول سال تحصیلی94-93 برخوردار بودند. درنهایت هدف کاربردی پژوهش حاضر، ارائه راهکارهای اجرایی به‌منظور توسعه سطح بهرهوری شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان میباشد. در این پژوهش با توجه به ماهیت پژوهش، نیازی به تدوین فرضیه نمیباشد. لذا سؤال‌های زیر مطرح میشوند.
روند رشد داده در شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان چگونه است؟
روند رشد ستاده در شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان چگونه است؟
روند رشد بهرهوری در شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان چگونه است؟
3- روش پژوهش
روش پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نحوه جمعآوری دادهها، کتابخانهای و غیرتعاملی است. شاخصهای مورداستفاده در این تحقیق کمی و تکنیک مورداستفاده نیز شاخص بهرهوری مالمکوئیست است که زیرمجموعه‌ای از تکنیکهای تحقیق در عملیات است. روش گردآوری اطلاعات برای تدوین ادبیات و مبانی نظری، و روش گردآوری دادهها جهت ارزیابی بهرهوری شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان بوده و از اطلاعات منتشرشده توسط سایت بیمه مرکزی و نیز خود شرکتهای بیمه و با مراجعه به صورت‌های مالی آن‌ها میباشد و از بعد هدف از نوع تحقیقات توصیفی- ارزیابی (کمی) است (چون روش مورداستفاده پژوهش یک مدل ریاضی است بنابراین از تحلیل کمی استفاده‌شده است)، روش تحقیق از بعد زمانی مقطعی میباشد. دادههای تحقیق جهت ارزیابی بهرهوری برای سال 1394 تا پایان سال مالی 1396 از طریق سایت بیمه مرکزی و سایت هر یک از شرکتهای بیمهها جمع‌آوری‌شده است. جامعه آماری شامل 23 شرکت بیمه را تشکیل میدهد. روش نمونهگیری در این تحقیق به‌صورت نمی‌گیرد و دادههای آماری مربوط به شرکتهای بیمه در مقطع زمانی 1394 تا 1396 موردتحقیق و بررسی قرار گرفت. با توجه به این‌که از دادههایی واقعی موجود از سایت مربوط به شرکتهای بیمه میباشد، لذا مسئله پایایی در این تحقیق موضوعیت ندارد. تجزیه‌وتحلیل دادهها از دو روش مشهور برای تخمین بهرهوری با استفاده از شاخص مالمکوئیست( تحلیل پوششی دادهها و تحلیل مرزی تصادفی) و نرمافزارهای WinDEAP و EXCEL استفاده گردید.
جدول 1) شرکتهای بیمه در مقطع زمانی 1394 تا 1396
ردیف شرکت کد شعبه شهر آدرس
1 بیمه آسیا 32032 ابهر جاده ترانزیت- چهارراه امام حسین- روبروی بانک ملی
2 بیمه دانا 18 زنجان زنجان- خ امام (ره) ، پایینتر از خیابان صدر جهان ،نرسیده به بلوار آزادی پلاک 221
3 بیمه البرز 1026 زنجان خ امام نرسیده به بلوار آزادی کد پستی 4514634717
4 بیمه آسیا 32115 زنجان بلوار آزادی- ابتدای خیابان جمهوری- جنب بانک صادرات- کد پستی 4514613595
5 بیمه پارسیان 255011 زنجان زنجان، میدان هنرستان، ابتدای خیابان فاتح، مجتمع بیمهای پارسیان
6 بیمه رازی 120011 زنجان زنجان-خیابان خرمشهر-نرسیده به میدان آزادی-روبروی بانک مسکن
7 بیمه دی 15 زنجان شهرک انصاریه نبش بوستان 10 پلاک 732
8 بیمه سینا 1027 زنجان زنجان - بلوار آزادی -طبقه همکف -پلاک108
9 بیمه سامان 580 زنجان خیابان شریعتی (انصاریه ) - بین بوستان هشتم و نهم- روبروی درب شرقی دانشگاه آزاد ساختمان بیمه سامان
10 بیمه نوین 750 زنجان زنجان - ضلع شمالی میدان آزادی - جنب بانک رسالت - پلاک 454
11 بیمه معلم 25 زنجان زنجان- خ خرمشهر- نرسیده به تقاطع شیلات- جنب بانک ملت- پ 151
12 بیمه کارآفرین 11 زنجان میدان هنرستان- ابتدای خیابان خرمشهر
13 بیمه معلم 31 ابهر خیابان طالقانی شمالی-جنب شهرداری منطقه 3 -پلاک 127
14 بیمه پاسارگاد 30092 زنجان سعدی وسط طبقه فوقانی بانک پاسارگاد
15 بیمه میهن 115 زنجان انتهای کوچه مشکی-بلوار دارالقرآن-طبقه فوقانی بانک پارسیان
16 بیمه کوثر 1410 زنجان زنجان- میدان قائم - خیابان قائم- کوچه مشکی - چهارراه دوم- نبش خیابان هفتم- پلاک 502
17 بیمه آرمان 33 زنجان زنجان - خیابان خرمشهر - مابین چهارراه معلم و تقاطع مقدم - پلاک 127
18 بیمه کارآفرین 37 ابهر ابهر-جاده ترانزیت- جنب بانک مهر ایران-پلاک 40 کد پستی: 4561897763
19 بیمه ما 124 زنجان زنجان: میدان هنرستان-خیابان فاتح-بالاتراز بیمه پارسیان- پلاک 1
20 بیمه آسیا 32015 زنجان خیابان خرمشهر - جنب شهرداری مرکزی زنجان
21 بیمه آرمان 103 ابهر استان زنجان، شهرستان ابهر، میدان امام حسین، پلاک 25، طبقه دوم
22 بیمه تجارت نو 132 زنجان خیابان امام روبروی کوچه سید فتح اله طبقه فوقانی بانک تجارت شعبه سبزه‌میدان کد پستی :4514687844
23 بیمه سرمد 25 زنجان استان زنجان، زنجان، انصاریه، بوستان 14، پلاک 1091، طبقه همکف
منبع: یافته‌های پژوهشگر
4- متغیرهای پژوهش
با توجه به نوع روش پژوهش، موفقیت شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان به عوامل مختلفی بستگی دارد که در اینجا به دودسته از روش پژوهش متغیرهای اصلی ورودیها( بهای تمام‌شده بیمه، تعداد پرسنل، مبلغ معوقات) و خروجیها( منابع جذب‌شده، مصارف، تعداد مشتریان) تفکیک‌شده است.
مفاهیم ورودی و خروجی
انتخاب ورودی و خروجیها در تحلیلهای بهرهوری از مباحث ساختاری و اساسی تحلیل میباشد. کوپر، سیفورد و تن این نکته را اظهار داشتند که بنگاهها با حفظ ثبات سایر شرایط عموماً خواستار مقادیر کمتری از ورودیها و مقادیر بیشتر خروجی هستند. آن‌ها این نکته را در تحلیلهای سنجش کارایی و بهرهوری منعکس کردند.
ورودیها (دادهها)
ورودی در تحلیلهای ریاضی عاملی است که با افزودن یک واحد از آن به سیستم، با فرض ثابت بودن سایر شرایط، بهرهوری کاهش مییابد. در این پژوهش از میان متغیرهایی که میتوانند به‌عنوان ورودی مورداستفاده برای شرکتهای بیمه قرار بگیرند و در طول سال مالی با انحراف اندکی ثابت میباشند، تحت عنوان متغیرهای کنترلی یادشده که مدیریت هر یک از شرکتهای بیمه میتواند به‌عنوان ابزار مدیریتی از آن بهره جوید. دادهها شامل نرخ بهای تمام‌شده بیمه، تعداد پرسنل، و مبلغ مطالبات معوق میباشند.
خروجیها (ستاندهها)
خروجی در تحلیلهای ریاضی عاملی است که با افزودن یک واحد از آن به سیستم با فرض ثابت بودن سایر شرایط ، بهرهوری افزایش مییابد. در مدل تحلیل مالمکوئیست هر چه تعداد واحدهای مورد ارزیابی نسبت به تعداد ورودیها و خروجیها بیشتر باشد قدرت تفکیک مدل بیشتر میگردد (مهرگان، 1391). آن دسته از متغیرهای محیطی که منابعی را به بنگاه میافزایند به‌عنوان ورودی و آن دسته از متغیرهایی که نیازمند منابع بنگاه هستند به‌عنوان خروجی در نظر گرفته میشوند (پینتو9 و همکاران،2012). متغیرهایی که میتوانند معرف ابعاد کمی ستاندههای هریک از شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان در بخشهای تجهیز منابع( منابع جذب‌شده )، تخصیص منابع( مصارف)، خدمات و تعداد مشتریان باشد به ترتیب زیر در نظر گرفته‌شده است.
انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی، در ارزیابی بهرهوری یک واحد از اهمیت بالایی برخوردار است. در عمل تعداد زیادی از متغیرها را میتوان به‌عنوان عوامل مؤثر بر بهرهوری در نظر گرفت. صرف‌نظر از تشخیص ماهیت یک متغیر از حیث ورودی یا خروجی، معمولاً تعداد متغیرهای مؤثر بر عملکرد یک سیستم بسیار زیاد هستند. در یک مدل تحلیل مالمکوئیست با هر منبع به کار گرفته‌شده برای یک واحد باید به‌عنوان یک متغیر ورودی رفتار شود. متغیرهای خروجی هم درنتیجه فعالیت بنگاه متغیرهای محیطی که بر فعالیت واحد تأثیرگذارند، نیز در فهرست متغیرها وارد شوند (کلیمبرگ و پودیکام10، 1995).استفاده از تعداد زیاد متغیرهای ورودی و خروجی دقت تحلیل را کاهش میدهد (جنکینز و اندرسون11، 2003). به‌علاوه تعداد زیاد متغیرها باعث کاهش تفاوت بین نمرات بهرهوری واحدها شده و به‌این‌ترتیب تعداد بیشتری از واحدها کارا به نظر خواهند رسید (گلانی و رول12، 1989). درواقع تعداد بیشتر متغیرها در مالمکوئیست علاوه برافزایش نمرات بهرهوری، تعداد واحدهای کارا که دارای بهرهوری بالاتر هستند را نیز افزایش داده و به کاهش قدرت تشخیص مدل میانجامد (نانامیکر13، 1985). فرآیند ارزیابی شامل مراحل زیر است:
شناسایی اهداف ارزیابی
تعیین ورودیها و خروجیها
انتخاب مدل مالمکوئیست برای رسیدن به اهداف ارزیابی
انتخاب نرمافزار برای حل مدلها
حل مدل و بررسی نتایج
5- الگوریتم پژوهش
الگوریتم این پژوهش از مراحل روش علمی تبعیت میکند. که در شکل شماره 1 نشان داده‌شده است.
شکل1) الگوریتم پژوهش
منبع: یافته‌های پژوهشگر
6- انتخاب مدل ارزیابی
شاخصهای متفاوتی برای اندازهگیری بهرهوری عملکرد ارائه‌شده است که هرکدام از ابعاد خاصی بهرهوری را موردسنجش قرار می‌دهند. یکی از جدیدترین شاخص‌هایی که بهرهوری و عملکرد سازمانها را از دو بعد مالی و غیرمالی موردسنجش قرار داده، شاخص بهرهوری مالمکوئیست است. این شاخص که مبتنی بر شاخصهای عددی است، معیار مناسبی برای سنجش است. در چارچوب این شاخص، تغییرات در بهرهوری کل عوامل تولیدی به دو بخش تغییرات در کارایی و اثربخشی و تغییرات تکنولوژی، تجزیه و اندازهگیری می‌شود. مقادیر موردنیاز شاخص مالمکوئیست با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی دادهها محاسبه‌شده است. در این تحقیق سعی می‌شود تا با به‌کارگیری شاخص مالمکوئیست، سنجش رشد اثربخشی و کارایی بهرهوری کل شرکتهای بیمه استان زنجان با کمک شاخص مالمکوئیست موردسنجش قرار گیرد.
7- دادههای متغیرهای ورودی و خروجی کلیه شرکتهای بیمه استان زنجان
دادهها و اطلاعات موردنیاز تحقیق با مراجعه به سایت بیمه مرکزی و هریک از شرکتهای بیمه استان و با مراجعه به صورت‌های مالی آن‌ها گردآوری‌شده و جمعآوری گردیدند. دادههای متغیرهای ورودی و خروجی کلیه شرکتهای بیمه استان زنجان برای ارزیابی کارایی در قلمرو زمانی ابتدای سال 1394 تا انتهای سال 1396 در جدول 2 و دادههای متغیرهای ورودی و خروجی کلیه شرکتهای بیمه استان زنجان برای ارزیابی اثربخشی در قلمرو زمانی ابتدای سال 1394 تا انتهای سال 1396 در جدول3 و همچنین، تغییرات تکنولوژی و تغییرات اجزای بهرهوری و بهرهوری کل بر اساس شاخص مالمکوئیست در جدول 4 و 5 نشان داده‌شده است.
جدول 2) دادههای ورودی و خروجی شرکتهای بیمه استان زنجان برای ارزیابی کارایی در قلمرو زمانی ابتدای سال 1394 تا انتهای سال 1396
ردیف کد شعبه ورودی1394 خروجی1394 ورودی1395 خروجی1395 ورودی1396 خروجی1396
بهای تمام‌شده تعداد پرسنل مبلغ معوقات منابع جذب
شده مصارف تعداد مشتریان جذب شده بهای تمام‌شده تعداد پرسنل مبلغ معوقات منابع جذب‌شده مصارف تعداد مشتریان جذب
شده بهای تمام‌شده تعداد پرسنل مبلغ معوقات منابع جذب
شده مصارف تعداد مشتریان جذب‌شده
1 120011 22.51 7 514 596243 596757 6446 25.81 7 347 681069 17860 7072 25.28 7 232 847218 17205 7782
2 15 22.27 8 1595 668095 669690 5990 26.01 8 1323 790159 16039 6779 26.68 8 839 920599 13632 7606
3 18 23.70 13 3828 1933669 1937497 9449 25.27 13 2080 2505858 20046 10451 26.99 13 922 3130337 16935 11533
4 1027 22.04 8 1077 800612 801689 7621 25.81 8 822 962962 28823 9274 26.61 8 856 1133071 27514 10846
5 32015 21.35 13 1934 709395 711329 3614 26.30 13 1521 810149 16318 4104 26.54 13 1140 1034639 18249 4717
6 580 23.25 5 333 171173 171506 3120 25.18 6 1340 226428 23175 3838 25.34 6 1141 314962 9716 4721
7 750 22.03 8 480 683549 684029 5624 25.92 8 374 788754 18629 6507 25.73 8 396 954469 24165 7447
8 25 21.76 7 221 486371 486592 6568 24.90 7 153 546207 9694 7877 25.10 7 149 721433 17767 9716
9 255011 22.38 10 569 800760 801029 4815 25.93 10 1894 943894 48537 9279 26.48 10 2237 1212788 31370 10625
10 11 22.51 7 455 300892 301347 4116 25.53 7 205 342559 18564 4918 25.82 7 144 493528 22044 5635
11 31 22.18 7 619 490847 491466 7993 25.20 7 417 546347 14642 9009 26.81 7 435 638501 25344 9865
12 30029 21.86 12 1256 1016015 1017271 9359 25.75 12 303 1196624 21006 11191 26.38 12 327 1392333 19381 12632
13 115 23.59 8 426 435450 435786 5949 25.58 8 398 492040 15575 6642 25.40 8 278 657910 14269 7315
14 32032 23.54 9 848 726214 727062 5951 25.71 9 439 849992 35964 6844 27.02 9 307 1099544 40631 7697
15 1410 23.09 7 693 590104 590797 3725 26.79 7 653 638892 17606 4307 26.90 7 977 819167 14649 4990
16 32115 22.37 16 5407 1537732 1543139 17223 25.27 16 5356 1911568 59641 20013 25.92 16 5879 2473850 58350 22916
17 1026 22.78 10 979 673567 674546 8157 25.39 10 700 888991 10706 9779 26.56 10 666 1054530 24888 11200
18 33 21.74 6 0 623630 623630 5798 24.94 6 0 766556 29515 6791 25.29 6 83 1006356 27954 7693
19 37 22.83 6 31 302183 302214 2231 26.32 6 114 309672 19413 3594 25.96 6 1305 431078 17721 2936
20 124 22.65 7 504 387488 387992 3645 25.09 7 190 408344 28196 4345 26.83 7 72 503123 30098 5065
21 103 22.31 6 1594 237564 239158 3188 25.33 6 851 298055 16598 4072 25.76 6 573 398765 19389 4712
22 132 22.49 9 41 628372 628413 4074 25.28 9 14 861530 22872 4874 26.37 9 12 1251963 16055 5964
23 25 22.88 8 1026 559533 560559 3996 26.30 8 547 6622904 11657 4355 27.63 8 552 812980 11241 4997
منبع: یافته‌های پژوهشگر
جدول3) دادههای ورودی و خروجی شرکتهای بیمه استان زنجان برای ارزیابی اثربخشی در قلمرو زمانی ابتدای سال 1394 تا انتهای سال 1396
ردیف کد شعبه ورودی1394 خروجی1394 ورودی1395 خروجی1395 ورودی1396 خروجی1396
منابع جذب‌شده مصارف تعداد مشتریان جذب‌شده سود یازیان منابع جذب‌شده مصارف تعداد مشتریان جذب‌شده سود یازیان منابع جذب‌شده مصارف تعداد مشتریان جذب‌شده سود یازیان
1 120011 596243 596757 6446 115513- 681069 17860 7072 128585- 847218 17205 7782 165082-
2 15 668095 669690 5990 128398- 790159 16039 6779 154664- 920599 13632 7606 189836-
3 18 1933669 1937497 9449 388654- 2505858 20046 10451 482065- 3130337 16935 11533 673216-
4 1027 800612 801689 7621 144088- 962962 28823 9274 186778- 1133071 27514 10846 233298-
5 32015 709395 711329 3614 133228- 810149 16318 4104 166391- 1034639 18249 4717 216551-
6 580 171173 171506 3120 33086- 226428 23175 3838 41531- 314962 9716 4721 57980-
7 750 683549 684029 5624 123756- 788754 18629 6507 159338- 954469 24165 7447 196223-
8 25 486371 486592 6568 89346- 546207 9694 7877 102171- 721433 17767 9716 132890-
9 255011 800760 801029 4815 139423- 943894 48537 9279 185535- 1212788 31370 10625 233037-
10 11 300892 301347 4116 53276- 342559 18564 4918 65342- 493528 22044 5635 85055-
11 31 490847 491466 7993 91320- 546347 14642 9009 103791- 638501 25344 9865 125625-
12 30029 1016015 1017271 9359 191124- 1196624 21006 11191 232784- 1392333 19381 12632 287157-
13 115 435450 435786 5949 88021- 492040 15575 6642 96351- 657910 14269 7315 131429-
14 32032 726214 727062 5951 146350- 849992 35964 6844 164822- 1099544 40631 7697 230007-
15 1410 590104 590797 3725 109663- 638892 17606 4307 136676- 819167 14649 4990 169400-
16 32115 1537732 1543139 17223 276092- 1911568 59641 20013 365937- 2473850 58350 22916 483083-
17 1026 673567 674546 8157 133806- 888991 10706 9779 168033- 1054530 24888 11200 213045-
18 33 623630 623630 5798 111028- 766556 29515 6791 146370- 1006356 27954 7693 189861-
19 37 302183 302214 2231 57733- 309672 19413 3594 60556- 431078 17721 2936 81158-
20 124 387488 387992 3645 74371- 408344 28196 4345 75032- 503123 30098 5065 96170-
21 103 237564 239158 3188 42739- 298055 16598 4072 55418- 398765 19389 4712 72296-
22 132 628372 628413 4074 110105- 861530 22872 4874 162036- 1251963 16055 5964 245643-
23 25 559533 560559 3996 111139- 6622904 11657 4355 134179- 812980 11241 4997 178456-
منبع: یافته‌های پژوهشگر
جدول 4) سنجش تغییرات تکنولوژی با استفاده از شاخص مالمکوئیست
ردیف کد شعبه سنجش تغییرات تکنولوژی برای دوره 94 تا 96 سنجش تغییرات تکنولوژی برای سال 95 نسبت 94 سنجش تغییرات تکنولوژی برای سال 96 نسبت 95
کارائی تکنولوژی بهرهوری خالص بهرهوری کل کارائی تکنولوژی بهرهوری خالص بهرهوری کل کارائی تکنولوژی بهرهوری خالص بهرهوری کل
1 120011 0.95 0.25 0.24 0.96 0.24 0.23 0.99 1.16 1.15
2 15 0.94 0.24 0.22 0.97 0.23 0.22 0.98 1.18 1.15
3 18 1 0.26 0.26 1 0.22 0.21 1 1.44 1.44
4 1027 1.03 0.24 0.25 1.04 0.23 0.24 1 1.12 1.12
5 32015 0.96 0.22 0.21 0.89 0.20 0.18 1.08 1.15 1.25
6 580 1.14 0.31 0.36 1.63 0.24 0.40 0.71 1.03 0.73
7 750 0.95 0.24 0.23 0.90 0.22 0.19 1.06 1.12 1.18
8 25 1 0.30 0.30 0.99 0.26 0.26 1 1.22 1.23
9 255011 0.78 0.24 0.19 1 0.19 0.19 0.78 1.01 0.79
10 11 1.30 0.25 0.33 1.15 0.25 0.29 1.14 1.02 1.16
11 31 1 0.29 0.29 1 0.28 0.28 1 1.12 1.12
12 30029 1 0.24 0.24 1 0.23 0.23 1 1.08 1.08
13 115 0.93 0.29 0.27 0.94 0.26 0.24 0.98 1.13 1.11
14 32032 1.30 0.22 0.29 1.30 0.19 0.25 1 1.13 1.13
15 1410 0.86 0.24 0.21 0.89 0.22 0.20 0.97 1.16 1.13
16 32115 1 0.22 0.22 1 0.20 0.20 1 1.06 1.06
17 1026 1.05 0.25 0.27 1.006 0.24 0.25 1.05 1.11 1.16
18 33 1 1.26 1.27 1 1 1 1 1.12 1.12
19 37 1.32 0.20 0.26 1.37 0.20 0.27 0.96 0.95 0.91
20 124 1.73 0.19 0.32 1.66 0.17 0.29 1.04 1.01 1.05
21 103 1.44 0.25 0.36 1.22 0.25 0.30 1.18 0.99 1.16
22 132 1.06 0.27 0.28 1.06 0.22 0.23 1 1.21 1.21
23 25 0.93 0.25 0.23 0.94 0.22 0.21 0.99 1.20 1.19
میانگین کل 03/1 05/0 94/0 1.08 0.25 0.27 0.99 1.09 1.07
منبع: یافته‌های پژوهشگر
جدول5) تغییرات اجزای بهرهوری و بهرهوری کل بر اساس شاخص مالمکوئیست
ردیف کد شعبه برای دوره 94 تا 96 برای سال 95 نسبت به 94 برای سال 96 نسبت به 95 برای دوره 94 تا 96
تغییرات تکنولوژی تغییرات مدیریتی کارایی خالص بهرهوری کل تغییرات تکنولوژی تغییرات مدیریتی کارایی خالص بهرهوری کل تغییرات تکنولوژی تغییرات مدیریتی کارایی خالص بهرهوری کل تغییرات تکنولوژی تغییرات مدیریتی کارایی خالص بهرهوری کل
1 120011 2.36 2.22 5.25 1.87 2.96 5.53 1.27 0.65 0.82 2.36 2.22 5.25
2 15 2.80 2.43 6.80 1.82 3.35 6.09 1.54 0.61 0.94 2.80 2.43 6.80
3 18 4.87 2.74 13.31 2.55 4.31 10.97 1.91 0.51 0.97 4.87 2.74 13.31
4 1027 2.33 2.05 4.78 1.77 2.78 4.90 1.32 0.66 0.86 2.33 2.05 4.78
5 32015 3.37 1.96 6.60 2.31 3.04 7.01 1.46 0.59 0.86 3.37 1.96 6.60
6 580 1.74 1.85 3.21 1.54 1.53 2.36 1.13 0.68 0.76 1.74 1.85 3.21
7 750 2.35 2.01 4.73 1.86 3.11 5.77 1.27 0.65 0.82 2.35 2.01 4.73
8 25 2.22 2.04 4.52 1.92 3.58 6.87 1.16 0.63 0.73 2.22 2.04 4.52
9 255011 2.16 2.00 4.31 1.76 2.14 3.77 1.23 0.67 0.83 2.16 2.00 4.31
10 11 1.83 1.58 2.90 1.81 2.09 3.79 1.01 0.70 0.70 1.83 1.58 2.90
11 31 2.36 1.66 3.93 1.92 2.93 5.61 1.23 0.67 0.82 2.36 1.66 3.93
12 30029 2.90 2.47 7.16 1.83 3.60 6.59 1.59 0.60 0.95 2.90 2.47 7.16
13 115 2.21 2.16 4.77 1.88 2.70 5.07 1.18 0.65 0.77 2.21 2.16 4.77
14 32032 2.05 1.71 3.52 1.79 2.35 4.21 1.15 0.68 0.78 2.05 1.71 3.52
15 1410 2.92 2.16 6.29 1.98 2.88 5.70 1.48 0.62 0.92 2.92 2.16 6.29
16 32115 2.06 2.08 4.27 1.71 2.72 4.64 1.20 0.66 0.79 2.06 2.08 4.27
17 1026 2.11 2.08 4.39 1.94 3.99 7.73 1.09 0.62 0.68 2.11 2.08 4.39
18 33 2.01 1.93 3.89 1.71 2.46 4.21 1.17 0.67 0.79 2.01 1.93 3.89
19 37 2.14 1.64 3.51 2.00 1.95 3.90 1.07 0.69 0.74 2.14 1.64 3.51
20 124 2.29 1.38 3.15 1.94 1.86 3.61 1.18 0.69 0.81 2.29 1.38 3.15
21 103 1.77 1.53 2.70 1.64 2.07 3.39 1.08 0.70 0.75 1.77 1.53 2.70
22 132 2.63 2.24 5.89 1.72 2.80 4.81 1.54 0.59 0.91 2.63 2.24 5.89
23 25 2.97 2.38 7.05 1.95 3.47 6.77 1.52 0.59 0.89 2.97 2.38 7.05
میانگین 2.19 1.99 4.50 1.24 2.95 5.12 1.23 0.63 0.77 2.19 1.99 4.50
منبع: یافته‌های پژوهشگر
8- نتایج و یافته ها
8-1- سنجش کارایی بر اساس شاخص مالمکوئیست
نتایج نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان 26.47 درصد از شعبههای بیمه استان تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 94 پیشرفت کرده است و 29.41 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 94 پسرفت کرده است. و 44.11 درصد از شعبات دارایی کارایی یک میباشند یعنی کارایی آن‌ها در طول مدت فعالیتشان تغییر نکرده است. چنانچه بهرهوری کل بزرگتر از یک باشد، پیشرفت یا افزایش بهرهوری را نشان میدهد، بهرهوری کل کوچکتر از یک نشاندهنده کاهش بهرهوری و بهرهوری کل مساوی یک عدم تغییر بهرهوری در طی دوره را منعکس میسازد. طبق نکته ذکر شده، 5.88 درصد از شعبهها دارای افزایش بهرهوری میباشند و 73.53 درصد از شعبهها بهرهوریشان کاهش یافته است. در این میان شعبه 124 با 27 درصد رشد بیشترین افزایش بهرهوری و شعبه 255011 با 81 درصد کاهش در بهرهوری بیشترین کاهش را دارا میباشد.
نتایج نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان زنجان 26.47 درصد از شعبههای شرکتهای بیمه تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 95 نسبت به سال 94 پیشرفت کرده است و 26.47 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 95 نسبت به سال 94 افت رشد کرده است و 47.05 درصد از شعبات دارایی کارایی یک میباشند یعنی کارایی آن‌ها در طول مدت فعالیتشان تغییر نکرده است. بر طبق نتایج به‌دست‌آمده در سال 95 نسبت به سال 94، 67.64 درصد از شعبهها بهرهوریشان کاهش یافته است. در این میان شعبه25011 با 82 درصد کاهش در بهرهوری بیشترین کاهش را دارا میباشد. طی این یک سال، شعبه124 بالاترین میزان کارایی تکنولوژی با میزان 1.66 درصد است که نشان میدهد این شعبه 63 درصد رشد در تغییرات تکنولوژی داشته است و شعبههای 32015 و 1410 با 0.89 درصدپایینترین میزان تغییرات را داشته است که نشان دهنده آن است که این شعبه 11 درصد کاهش در تغییرت تکنولوژی با پسرفت فنآوری مواجه است.
نتایج نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان زنجان17.64 درصد از شعبههای شرکتهای بیمه تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 95 پیشرفت کرده است و 29.41 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 95 افت رشد کرده است و 52.94 درصد از شعبات دارایی کارایی یک میباشند یعنی کارایی آن‌ها در طول مدت فعالیتشان تغییر نکرده است.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، 67.64 درصد از شعبهها دارای افزایش بهرهوری میباشند و 11.76 درصد از شعبهها بهرهوریشان کاهش یافته است. در این میان شعبه 132 با 44 درصد رشد بیشترین افزایش بهرهوری و شعبه 37 با 50 درصد کاهش در بهرهوری بیشترین کاهش را دارا میباشد. طی این یک سال، شعبه 103 بالاترین میزان کارایی تکنولوژی با میزان 1.18 درصد است که نشان میدهد این شعبه 18 درصد رشد در تغییرات تکنولوژی داشته است و شعبه 25011 با 78/0 درصدپایینترین میزان تغییرات را داشته است که نشان دهنده آن است که این شعبه 49 درصد کاهش در تغییرت تکنولوژی با پسرفت فنآوری مواجه است.
8-2- سنجش اثربخشی بر اساس شاخص مالمکوئیست
با استفاده از دادههای مربوط به متغیرهای ورودی و خروجی سه سال که از سایت بیمه مرکزی و همچنین سایت هر یک از شرکتهای بیمه و با مراجعه به صورت‌های مالی گردآوری گردید و انتقال این دادهها به نرمافزار Win4Deap، تغییرات تکنولوژی، تغییرات مدیریتی کارایی خالص و بهرهوری کل واحدهای تصمیمگیری برای سه دوره سنجیده شد که نتایج این تحلیل در نمایش داده‌شده است.
بررسیها نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان زنجان 94.12 درصد از شعبههای شرکتهای بیمه تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 94 پیشرفت کرده است و 2.94 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 94 افت رشد داشته است و 2.94 درصد از شعبات دارایی کارایی یک میباشند یعنی کارایی آن‌ها در طول مدت فعالیتشان تغییر نکرده است. بنابراین، 5.88 درصد از شعبهها دارای افزایش بهرهوری میباشند و 100 درصد شعبهها بهرهوریشان افزایش یافته است. در این میان شعبه 13 درصد رشد بیشترین افزایش بهرهوری و شعبه 11 با 40 درصد کمترین رشد در بهرهوری دارا میباشد. همچنین شعبه 18 بالاترین میزان تغییرات مدیریتی کارایی خالص با میزان 2.82 یعنی 182 درصد افزایش داشته است و شعبه 124 کمترین مقدار تغییرات مدیریتی با میزان 1.38 یعنی 38 درصد را داشته است.
نتایج نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان زنجان 97.05 درصد از شعبههای شرکتهای بیمه تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 95 نسبت به سال 94 پیشرفت کرده است و 2.94 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 95 نسبت به سال 94 افت رشد کرده است. بر طبق نتایج به‌دست‌آمده در سال 95 نسبت به سال 94، شعبه 18 بالاترین میزان بهرهوری کل یعنی 7.73 درصد و شعبه 580 کمترین بهرهوری کل با میزان 1.89 درصد میباشد. طی این یک سال، شعبه 18 بالاترین میزان کارایی تکنولوژی با میزان 2.55 درصد است که نشان میدهد این شعبه 155 درصد رشد در تغییرات تکنولوژی داشته است و شعبه 580 با 1.05 درصد پایینترین میزان تغییرات را داشته است که نشان دهنده آن است که این شعبه 5 درصد افزایش رشد در تغییرات تکنولوژی داشته است. نگاهی به تغییرات مدیریتی کارایی خالص نشان میدهد که بیشترین تغییرات مربوط به شعبه 18 با میزان 4.91 درصد و کمترین تغییرات مدیریتی مربوط به شعبه 124 با میزان 1.53 درصد میباشد.
نتایج نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان زنجان 82.35 درصد از شعبههای شرکتهای بیمه تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 95 پیشرفت کرده است و 11.76 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 95 نسبت به سال 94 افت رشد کرده است. بر طبق نتایج به‌دست‌آمده در سال 96 نسبت به سال 95، شعبه103 بالاترین میزان تغییرات مدیریتی کارایی یعنی 0.70 درصد و شعبه 18 کمترین تغییرات مدیریتی با میزان 0.47 درصد میباشد. طی این یک سال، شعبه 30029 بالاترین میزان کارایی تکنولوژی با میزان 1.59درصد است که نشان میدهد این شعبه 59 درصد رشد در تغییرات تکنولوژی داشته است و شعبه 18 با 51/0درصد پایینترین میزان تغییرات را داشته است که نشان دهنده آن است که این شعبه 15 درصد کاهش در تغییرات تکنولوژی با پسرفت فنآوری مواجه است. همچنین مشاهده می‌شود که شعبه 18 دارای بالاترین بهرهوری با میزان 0.97 درصد و شعبه 11 پایینترین میزان بهرهوری را با میزان 70/0 درصد به خود اختصاص داده است.
9- بحث و نتیجه گیری
با توجه به مبانی نظری پژوهش شاخص مالم کوئیست یکی از پرکاربردترین روشها در سنجش تغییرات بهره وری در طول زمان است. تغییرات بهره وری در این شاخص، به تغییرات در کارایی فنی و تغییرات تکنولوژیکی تجزیه شد. همچنین شاخص مالمکوئیست میتواند با شکستن تغییرات در کارایی فنی به تغییرات در کارایی مقیاس و تراکم ورودی، مجدداً تجزیه گردد. شاخص بهرهوری مالم کوئیست، شاخص مبتنی بر شاخصهای عددی است، که در چارچوب این شاخص، تغییرات در بهرهوری کل به دو بخش تغییرات در کارایی و تغییرات تکنولوژی، تجزیه و اندازهگیری می‌شود. مقادیر موردنیاز شاخص مالم کوئیست با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی دادهها محاسبه‌شده است و با به‌کارگیری آن تغییرات در بهرهوری کل به تفکیک تغییرات در کارایی و تغییرات تکنولوژی محاسبه می‌شود. این پژوهش با استفاده از شاخص بهروری مالمکوئیست و همچنین روش تحلیل پوششی دادهها، به بررسی تغییرات بهرهوری و وضعیت کارآیی شرکتهای بیمه خصوصی استان زنجان را طی سال های 1394 تا 1396 پرداخته است. از نتایج پژوهش، تشخیص روند تغییرات بهرهوری کل و نقش هر یک از عوامل فنی و مدیریت در این تغییرات و نحوهی رسیدن به سطح مطلوب بهرهوری و کارایی است. بر اساس نتایج مربوط به سنجش بهرهوری با استفاده از مدل تحلیل پوششی دادهها مبتنی بر شاخص مالم کوئیست، در محاسبات کارایی در این قلمرو زمانی نتایج نشان میدهد ازنظر تغییرات تکنولوژیک شرکتهای بیمه استان 26.47 درصد از شعبههای بیمه استان تغییرات تکنولوژیک بالاتر از یک دارند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 94 پیشرفت کرده است و 29.41 درصد از این شعبهها دارای تغییرات تکنولوژی پایینتر از یک هستند یعنی فنآوری این شعبهها در سال 96 نسبت به سال 94 پسرفت کرده است. و 44.11 درصد از شعبات دارایی کارایی یک میباشند یعنی کارایی آن‌ها در طول مدت فعالیتشان تغییر نکرده است. میانگین کل تغییرات تکنولوژی سال 96 نسبت به سال 94 نشان از رشد 3 درصدی در تغییرات فنآوری میباشد و بهرهوری کل با افت رشد 51 درصد برخوردار میباشد. همچنین در بررسی اثربخشی تغییرات تکنولوژی سال 96 نسبت به 94 رشد 119 درصدی داشته است که اکثریت واحدها دارای تغییرات تکنولوژی مثبت بوده که این باعث افزایش بهرهوری کل عوامل در شرکتهای بیمه استان زنجان می‌شود. درنهایت پیشنهاد می شود با توجه به این امر که، صلایت فنی وتخصصی مدیران بیمه ها تاثیر مهمی در عملکرد شرکت ها دارند بنابراین، در تعیین صلاحیت ها بایستی لحاظ شود لذا در کنار تاکید بر آموزش نیروی انسانی شرکتهای بیمه براینکه مدیران ارشد بیمه ها حتما بایستی دوره های مدیریت حرفه ای کسب و کار را طی کنند. همچنین، به‌منظور تشویق شرکتهای بیمه به ارتقای کیفیت خدمات خود موضوع سنجش رضایت مشتریان را در دستور کار قرار داده و اقدام به نظر سنجی از بیمه گذاران شرکت بیمه در نقاط مختلف استان نموده ونتایج این طرح پس از آماده شدن به اطلاع جامعه برسد و درنهایت شرکتهای بیمه استان رتبه بندی ونتایج حاصل منتشر گردد.
