نقش تحول روانی اجتماعی و الگوهای سرشت و منش با رواندرستی در نوجوانان دختر

زن و مطالعات خانواده

مقاله 9، دوره 16، شماره 60، شهریور 1402، صفحه 203-225   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jwsf.2022.1953616.1670

نویسندگان

مریم ولی پور¹؛ مرضیه علیوندی وفا^{* 2}؛ علی خادمی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران.

²استادیار ، گروه روانشناسی ، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. ( نویسنده مسئول ) [e-mail]

³دانشیار ، گروه روانشناسی ، واحد ارومیه ، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

چکیده

خانواده ها در سلامت روان دختران نوجوان که در آینده زنان جامعه را تشکیل خواهند داد، نقش بسزایی را ایفا می کنند. هدف از پژوهش حاضر، نقش تحول روانی اجتماعی و الگوهای سرشت و منش شخصیت با روان درستی در نوجوانان دختر بود. بدین منظور تعداد 400 نفر از نوجوانان دانش آموز دختر شهر تبریز با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف، پرسشنامه تحول روانی اجتماعی و پرسشنامه سرشت و منش استفاده شد. روش تحقیق مطالعه حاضر از نوع همبستگی می باشد و برای تحلیل اطلاعات از روش همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه معنی داری بین سه متغیر مستقل تحول روانی اجتماعی، الگوهای سرشت و الگوهای منش با روان درستی مشاهده شد. جهت رابطه بین سه متغیر مستقل با روان درستی، مثبت بود که نشان داد افزایش هرکدام از متغیرهای تحول روانی اجتماعی، الگوهای سرشت و الگوهای منش با افزایش روان درستی همراه بود. با توجه به نتایج به دست آمده تحول روانی اجتماعی و الگوهای سرشت و منش در رواندرستی نوجوانان دختر، نقش دارند.

کلیدواژه‌ها

تحول روانی اجتماعی؛ الگوهای سرشت شخصیت؛ الگوهای منش شخصیت؛ رواندرستی

مراجع

احدی، حسن؛ جمهری، فرهاد. (1380). روانشناسی رشد : نوجوانی، بزرگسالی. انتشارات پردیس، تهران، ایران. 

اسدی، رقیه ؛ دلاور، علی؛ فرخی، نورعلی. (1395).  تدوین مدل­ساختاری برای هوش­ معنوی بر اساس ویژگی­ های­ شخصیتی و

    بهزیستی ­ذهنی. فصلنامه اندازه ­گیری تربیتی، 7(25)، 28-1.           

امامی کله سر، لیلا؛ رسولی، محسن . (1396). رابطه باورها و اسنادهای رابطه ای با شادکامی زناشویی. فصلنامه روان شناسی

      کاربردی، 4(11)، 410-393.

 انتظاری شبستر، فائزه؛ خادمی، علی (1397). مقایسه رواندرستی و توانمندیهای خلق وخو در دانشجویان براساس رشته تحصیلی.

      مجله علوم روانشناختی،دوره هفده ، 66، 301- 285.

برادران، مجید (1396). مقایسه ابعاد سرشت و منش و تنظیم شناختی هیجانی در دانشجویان مضطرب وسالم. دو فصلنامه علمی

      پژوهشی شناخت اجتماعی، دوره ششم، شماره 1(پیاپی 11): 72- 63.

بنیسی، پریناز. (1398). پیش­بینی سلامت­معنوی بر اساس شادکامی، باورهای فراشناختی و بهزیستی­ ذهنی در دانشجویان پزشکی

      مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. 62(1)(4)، 251-242.

پاکدامن، شهلا (1380). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه طلبی در نوجوانی. مجله علوم روانشناختی، دوره3(9)، 47-25.

پناهی قشه توتی، زکیه؛ خسروی، زهره؛ فرح بیجاری، اعظم. (1397). رابطه بین احساس تنهایی و نوموفوبیا به واسطه گری بهزیستی معنوی در میان دانشجویان دختر دانشگاه الزهرا (س)، مطالعات روان شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا (س)، 14(4)، 90-72.

 جعفر طباطبایی، تکتم؛ اکبری، سالومه؛ قربانی، مریم؛ نصیرفام، ناهید؛ اسمعیلی، فاطمه. (1399). تاثیر توان­بخشی روانی­اجتماعی بر بهزیستی روان­شناختی، سلامت­روان و نگرانی از تصویر­بدنی در زنان ماستکتومی شده. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، 6(4)، 58-52.

جمالی، صغری؛ سیف، دیبا . ( 1391). پیش بینی تحول روانی  اجتماعی دانشجویان استعدادهای درخشان بر مبنای تجارب حاصل از

      تحصیل در دانشگاه. مجله روانشناسی. 16(62)، 141-121.  

خانجانی، مهدی؛ شهیدی، شهریار؛ فتح آبادی، جلیل؛ مظاهری، محمدعلی؛ شکری، امید. (1393). ساختار عاملی و ویژگیهای

      روانسنجی فرم کوتاه مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف در دانشجویان دختر و پسر. اندیشه و رفتار، دوره8 (32) ،36-27.

رضازاده، آرش؛ داوری، علی .(1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.

   سرداری، باقر؛ خلیلی، سالار. (1398). اثربخشی مداخله مبتنی بر روانشناسی مثبت گرا بر کاهش نظم جویی در نوجوانان با نشانه اختلالات خوردن، مجله علوم روانشناختی، 18(76): 487-479.

  شفیعی، معصومه؛ سپهوندی، محمدعلی؛ حیدری راد، حدیث. (1396). نقش سرشت­ عاطفی و هیجانی در پیش‌بینی سلامت­روان افراد مواجهه­ شده با رویداد آسیب‌زای انفجار مین. مجله علوم مراقبتی نظامی، 4(2)، 86-77.

شمس، امیر؛ اسلامی نصرت­آبادی، مهدیه؛ نعیمی­تاجدار، منصوره. (1396). بررسی بررسی نقش‌تعاملی مشارکت ورزشی و ویژگی شخصیتی کمال‌گرایی برتحول روانی‌اجتماعی دختران نوجوان. پژوهش در ورزش تربیتی، 12، 170-153.

صالحی، نادعلی . (1381). نوجوان و خانواده، فصلنامه معارف اسلامی، شماره 51.

   کاویانی، حسین ؛ پور­ناصح، مهرانگیز. (1384). اعتباریابی و هنجارسنجی پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر TCI  در جمعیت ایرانی. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. 63 (2) : 98 ـ 89..

کرمی، جهانگیر؛ کریمی، پروانه ؛ صادقی، خیراله . (1394). پیش بینی مولفه های الکسی تایمیا براساس ابعاد سرشت و منش

     شخصیت، نشریه شخصیت و تفاوت های فردی، 9، 89-51.

گل­پرور، محسن. (1397). تحلیلی برنقش شخصیت پیش‌رو در رابطه سرمایه معنوی و بهزیستی­ معنوی تعالی‌گرا. پژوهش­نامه

      روانشناسی مثبت، 4(1)، 34-19.      

گلشن، محبوبه؛ برادران، مجید. (1396). رابطه سرشت و منش، حس انسجام و بهزیستی روان­شناختی در دانشجویان. فصلنامه روان  شناسی معاصر، 12، 1468-1465.   

 محمدی، محمد؛ مهریار، امیر هوشنگ؛ سوری، احمد. (1397). رابطه عوامل خانوادگی­اجتماعی و مصرف مواد: نقش میانجی های سرشت، منش، سرمایه­روانشناختی و باورهای فرد. فصلنامه اعتیاد پژوهی، 12(46)، 296-273.

مدحی، صغری؛ نجفی، محمود. (1397). رابطه روان­درستی معنوی و امید با کیفیت­ زندگی و شادزیستی در سالمندان. مجله علوم          روان شناختی، 17(65)، 94-78.  

  ناصری تفتی، نگین؛ پاکدامن، شهلا؛ عسگری، علی. (1387). نقش ورزش و رگه های شخصیت در تحول روانی اجتماعی دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تحولی، دوره 5(17)،62-53.

نعیمی، قادر؛ زهراکار، کیانوش؛ محسن‌زاده، فرشاد؛ پیرساقی، فهمیه. (1396). اثربخشی برنامه توانمندسازی­ روانی اجتماعی در

     کاهش استرس والدین و تقویت روانی رفاه والدین دارای کودکان عقب مانده ذهنی. توانمندسازی کودکان استثنایی، 8 (2)، 108-96.     

هاشمی، تورج؛ ماشینچی عباسی، نعیمه؛ جداری، معصومه؛ جلائی نوبر، حسین. (1397). نقش سرمایه اجتماعی، خودکارآمدی سرشت      و منش شخصیت در پیش بینی رفتارهای ضداجتماعی نوجوانان شهر تبریز. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 13(49)،  

     262-237.        

  هاشمیان، شروین السادات؛ گلشیری، پرستو؛ نجیمی، آرش؛ معظمی گودرزی، علی. (1396). ارتباط مهارت های زندگی و توانمندی های روانی و اجتماعی با میزان افسردگی در نوجوانان . نشریه آموزش در پرستاری، 6(6)، 47-41.

  یعقوبی، حسن . ( 1393). الگوی ارتباطی بین ابعاد سرشت و منش و سامانه های مغزی با علایم وسواس جبری، دوفصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 9(34)، 242-219.

       Almada, AL., Casquinha, P., Cotovio, V., Heitor, Dos.,  Santos,  MJ., & Caixeiro, A. (2018). The potential role of psychosocial rehabilitation in palliative care. J R Coll Physicians Edinb.48(4),P.p:7-31.

Banisi, P.(2019). Predicting the Spiritual Health based on Happiness, Metacognitive Beliefs and Subjective Well-  

    being in Medical Students, Medical Journal of Mashhad University.62(1)(4),P.p:242-251. Berk, L, E. (2007). Development through the lifespan (4th Ed). B0ston. MA Pe.

Bibi,F.,Chaudhury,A.,wan,E,A.,Tariq.(2013).Contribution of parenting style in life domain of children.Loser

   Journal of humanities and social Science(Loser Jhss),12(2),P.p:91-95.

Capaldi ,C,A.,Varin, M., Dopko, R, L. (2021). Determinants of psychological and social well-being among youth in

    Canada: investigating associations with sociodemographic factors, psychosocial context and substance use. Health

    Promotion in chronid disease prevention. 41(2), P.p:39-47.    

Cloninger, CR. (2008). The psychobiological theory of temperament and character,comment on  Farmer and  Goldberg. Psychological Assessment, 20(3),P.p:292-314.  

 Cloninger, C, R., Svrakic, D., M., Przybeck, T, R. (1993). A Psychobiological model of temperament and            

     character. Archives of General Psychiatry, 50,P.p:990- 979. 

Cloninger, C, R., Zohar, A, H. (2011). Personality and the perception of health and happiness. Journal of  affective disorders. 128(1).P,p: 24–32.    

Erikson, E,H. (1983). Identity and the life cycle. Norton.

Etxeberria, I., Etxebarria, I., Urdaneta, E. (2019). Subjective well-being among the oldest old, The role of 

    personality traits. Personality and Individual Differences.146, P.p: 209–22.

Franklin, N, B., Hafer bray, B.(2000). Researching out in family. Newyork:Guilford.  

Gutierrez, F., Garriz, M., Peri, J,M., Vall, G., Torrubia, R. (2016). How temperament and character affect our career,     relationships, and mental health. Compr Psychiatry.70,P.p:90-181.  

Hawley, G, A. (1988). Measures of Psychological Development (MPD):.Professional Manual. Psychological        

 Assessment Resources, Inc.      

Huang, C,C., Wang, L,R., Warrener, C. (2010). Effects of Domestic Violence on Behavior Problems of Preschool- Aged Children: Do Maternal Mental Health And Parenting Mediate The Effects Children and Youth Services

    Review.32(10),P.p: 131-223.  

Hurley, A. (2011). Cognitive Development. Overview. Tufts University.

Jaskiewicz, M,G .(2009).An integrative review of the health care needs for female adolescent .The Journal for   

     Nurse Practitoners. 5,P.p: 83-143.   

Kennedy, B., Ruoqing, C., Valdimarsdottir, U., Montgomery, S., Fang, F.,Fall, K.(2018). Childhood Bereavement and Increased Sensitivity to Stress in Late Adolescence. Retrieved from http:// urn.kb.se/resolve/ urn= urn:nbn:

     Diva64312.

Liu, Y., Aungsuroch, Y. (2019). Work stress, perceived social support, self‐efficacy and burnout among Chinese

    registered nurses. Journal of nursing management. 27(7), P.p:1445-1453.         

Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., Schkade, D. (2005). Pursuing happiness: The architecture of sustainable change.  Review of General Psychology.9, P.p:111–131. 

Mcleod,S,A. (2013). Erik Erikson. Retrieved from http://www.Simplypsychology.org/ErikErikson.html.

Mertol, S., Alkin, T. (2017). Temperament and character dimensions of patients with adult separation anxiety               disorder. Journal of Affective Disorders. 139.P.p: 199-203.  

Moreira, P,A,S., Pinto, M., Cloninger, CR., Rodrigues, D., Silva, CF. (2017). Understanding the experience of  psychopathology after intimate partner violence: The role of personality. PeerJ: 6647.     

Ryff, C,D. (1989). Happiness is everything, or is it, Explorations on the meaning of psychological well-bing                   Personality and Social Psychology.57,P.p:1069-1081.

Ryff, C, D., Singer, B, H. (2006). Best news yet on the six-factor model of well-being. Social science Research.

     35( 4),P.p: 1103-1119.

Sadock, B,J., Sadock, V,A. (2015). Kaplan & Sadock's synopsis of psychiatry: behavioral sciences/clinical  psychiatry.

Sperry, L. (2003). Handbook of diagnosis and treatment of DSM-IV-TR personality disorders. Edition S, editor.

New York: Brunner-Routledge.

Stoeber, J., Stoll, O., Salmi, O., Tiikkaja, J. (2009). Perfectionism and Achievementgoals in young Finnish ice         

hockey players aspiring. to make the under- national team. Journal of Sports Sciences.27,P.p: 85-94.           

Tol, W, A.,  Ager, A.,  Bizouerne, C., Bryant, R.,  Chammay, R., Colebunders, R., García Moreno. (2020).

     Improving mental health and psychosocial wellbeing in humanitarian  settings, Reflections on research funded

     through. Conflict and Health, 14(71),P.p:89-124.

Toombs,E. Unruh,A., Grath,P .(2018). Evaluating the Parant- adolescent communication toolkit: Usability and

 prelimmary content effectiveness of an online intervention. Nursing open. 5(1),P.p: 29-36.

Turashvili, T., Turashvili, M. (2015). Structural Equation Model of Psychological Well - being, a Georgian   Exploration . Procedia - Social and Behavioral Sciences, 190,P.p: 4 - 9.

   Van Hoffen, M, F, A.,  Rijnhart, J, J, M., Norder, G.,  Labuschagne, L, J, E., Twisk, J. W, R. (2021). Distress, Work Satisfaction, and Work Ability are Mediators of the Relation Between Psychosocial Working Conditions and Mental Health-Related Long-Term Sickness Absence. Journal of Occupational Rehabilitation, 31(2),P.p:419-430.

   Walker-Springett, K., Butler, C., Adger, W,N. (2017). Wellbeing in the afrermath of floods. Health & Place. 43,P.p: 66-74. 

Zeigler-Hill,V,Abraham,J.(2006).Borderlinepersonalityfeature:instabilityofself-estem and effect.J soc clinpsycol.65(3),P.p:654-68.