بررسی انواع خشونت و مولّفه‌های نظام مردسالاری در رمان طوبی و معنای شب

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 19، شماره 55، خرداد 1401، صفحه 1-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

خدیجه بهرامی راهنما^*

استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
خشونت علیه زنان، یکی از ابزارهای سلطه­جویی مردان بر زنان است که به ­وسیلة آن، هژمونی مردسالاری، در دو سطح خرد و کلان توانسته است، زنان را تحت کنترل و انقیاد خود درآورد. بنابر این، تضادّ و تقابل معناداری میان زنان و مردان وجود دارد که برخی از نویسندگان معاصر را بر آن داشته است تا به تبیین قشربندی­های اجتماعی، تقابل­های دوگانه زن/ مرد و تعدّی مردان بر زنان در آثار خویش بپردازند. از این رو درصدد برآمدیم تا انواع خشونت و استیلای مردان بر زنان را در رمان طوبی و معنای شب، اثر شهرنوش پارسی­پور مورد بررسی قرار دهیم. بنابر این، جستار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، ﻣﺴأله انواع خشونت و مؤلّفه­های نظام مردسالاری را در این رمان، مورد تحلیل قرار داده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که نویسندة رمان، درصدد تبیین نگاه سنّتی جامعه در مورد زنان بوده­ و همواره آنان را، در زیر سیطرة غالب نظام مردسالاری به­ تصویر درآورده­ است. مردان، با اعمال خشونت‌هایی چون جسمانی، روانی، کلامی، اقتصادی و جنسی درصدد هستند تا زنان را به ورطة انفعال، بی­هویّتی و وابستگی بکشانند. بنابراین، در این رمان می­توان به ایدﺋﻮلوژی قدرت، فرادستی مردان و فرودستی زنان دست یافت.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: شهرنوش پارسی‌پور؛ طوبی و معنای شب؛ انواع خشونت؛ نظام مردسالاری؛ نگرش جنسیّتی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد 99.pdf

تقدیر و تشکر آقای دکتر حداد عادل از فصلنامه بهارستان سخن = 4 تیر 1398.jpg

مراجع

فهرست منابع مآخذ

الف: کتب

1- آبوت، پاملا ؛ والاس، کلر، (1393)، جامعه­شناسی زنان، ترجمة منیژه نجم عراقی، تهران: نی.

2- انگلس، فریدریش، (1380)، ﻣﻨﺸﺄ خانواده، مالکیّت خصوصی و دولت، ترجمة خسرو پارسا، تهران: جامی.

3-  برسلر، چارلز، (1393)، درآمدی بر نظریه­ها و روش­های نقد ادبی، ترجمة مصطفی عابدینی فرد، تهران: نیلوفر.

4- پارسی­پور، شهرنوش، (1398)، طوبی و معنای شب، تهران: البرز.

5- پاک نهاد جبروتی، مریم، (1381)، فرادستی و فرودستی در رمان، تهران: گام نو.

6-  تانگ، رزمری، (1394)، درآمدی جامع بر نظریه­های فمنیستی، ترجمة منیژه نجم عراقی، تهران: نی.

7- تسلیمی، علی، (1390)، نقد ادبی، نظریه­های ادبی و کاربرد آن­ها در ادبیات فارسی، تهران: آمه.

8- سلدون، رامان ؛ ویدوسون، پیتر، (1392)، راهنمای نظریّه ادبی معاصر، ترجمة عبّاس مخبر، تهران: طرح نو.

9- شکیبا، نوشین، (1381)، «ﺗﺄثیرات بافت اجتماعی بر کاربرد دُشواژه­ها توسط زنان و مردان تهران»، پایان­نامة کارشناسی ارشد رشته زبان­شناسی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.

10- فروید، زیگموند، (1389)، توتم و تابو، ترجمة حمیدرضا غیوری، تهران: راستین.

11- مشیرزاده، حمیرا، (1382)، از جنبش تا نظریّه اجتماعی: تاریخ دو قرن فمنیسم، تهران: شیرازه.

 

ب- مجلاّت

12- اسداللهی، مایده و همکاران، (1396)، «بررسی مقایسه­ای جلوه­های خشونت علیه زنان در داستان­های غبار و کولی کنار آتش»، ادبیّات تطبیقی، سال 9، شمارة 16، صفحه 19- 1.

13- رحمانی، کیومرث و سوبهاش، کمار، (1396)، «خشونت علیه زنان در رمان جای خالی سلوچ و رمان گودان»، پژوهش ادبیّات معاصر جهان، شمارة 1، صص: 181- 157.

14- رهیاب بلخی، محمّد ابراهیم، (1398)، «خشونت علیه زنان در رمان­های خالد حسینی»، پژوهش‌نامة ادبیات معاصر ایران، شمارة 1، صص: 167- 147.

15- عاشقی قلعه، لیلا و همکاران، (1398)، «خشونت علیه زنان در آثار داستانی نویسنده زن معاصر، فریبا وفی»، زن و فرهنگ، شمارة 42، صص: 19- 7.

16- مقصودی، سوده و همکاران، (1396)، «بررسی انواع خشونت­های اعمال شده علیه زنان در رمان پری­چهر»، زن و مطالعات خانواده، شمارة 29، صص: 40- 23.

17- مهاجر، فیروزه، (1380)، «فمنیست­ها و ﻣﺴﺌﻠﻪ روسپی­گری»، زنان، شمارة11، صص: 33-21.

18- نجفی عرب، ملاحت و بهمنی مطلق، یدالله، (1393)، «کاربرد واژگان در رمان شازده احتجاب، از منظر زبان و جنسیّت»، فصل­نامة تخصصی تحلیل و نقد متون زبان و ادبیات فارسی، ش 20، صص: 142- 121.

19- نهاوندی، مریم، (1386)، «پژوهش کیفی در باب خشونت خانگی علیه زنان»، از مجموعه مقاله­های همایش زن و پژوهش، تهران: دانشگاه تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان.